Su Kamusallığının Değişen Niteliğinin Değerlendirilmesinde Suyun Finansmanının İncelenmesi: Trabzon Büyükşehir Belediyesi Örneği

Doğal bir kaynak, bir insan hakkı ve canlı yaşamı için hayati önemde bir faktör (kaynak) olan su niteliği gereği kamusaldır. Son 30 yıllık süreçte suyun niteliğinde bir değişim yaşanmakta ve su özel bir mala dönüşmektedir. Bu çalışmada niteliği gereği kamusal olan suyun özel bir mala dönüştüğünü küresel düzeyde ispatlamaktır. Bunu yapabilmek için suyun faydasını ve suyun finansmanında kullanılan fiyatlandırma ve politikaları incelemek gerekmektedir. Türkiye’de ve diğer ülkelerde suyu özelleştirme çabalarının altında, sudaki kar potansiyelinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada, kamusal alan araştırması örneğinde, suyun finansmanı bu alandaki faaliyet raporları verileri ile birlikte matematiksel hesaplama yöntemi ile analiz edilmiştir. Bu çerçevede çalışmanın hipotezi; su kıtlığının neden olduğu ve canlı yaşamını (insan yaşamını) tehdit eden olumsuzluklardan dolayı suyun kamusal kalmasının gerekliliği ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Su, Küreselleşme, Kamusallık, Özelleştirme, Finans

Analysis of Water Funding in Assesment of the Changing Attribute of Water Publicity: A Case of Trabzon Metropolitan Municipality

Water is public by its nature which is a natural resource, a human right and a vital factor (resource) for living life. In the last 30 years, there has been a change in the quality of water and water has become a special good. İn this study, it is to prove at the global level, has turned into a special good that water which is public by nature. To do this, it is necessary to examine the benefits of water and the pricing and policies used to finance water. Turkey and in other countries under the water privatization efforts, it was found that the profit potential of water. In the study, in the case of public domain research, water financing was analyzed with mathematical calculation method together with the activity reports data in this field. In this context, the hypothesis of the study; has been demonsrated the necessity of water to remain public due to the shortcomings caused by water scarcity and threatening the living life (human life).

Keywords:

Water, Globalization, Publicity, Privatization, Finance,

PDF

___

KAYNAKÇAAyboğa, E. (2010), Yaşam Hakkı Olarak Su, 1.Baskı, İstanbul: Onur Matbaası.Bulut, Elif (2010), “Suya Göz Koydular”, Ölçü Dergisi, 1-11.Cowen, P. B. (1999), “The Private Sector in Water and Sanitation – How to Get the Started”, The World Bank Group.Çınar, T. (2006), “Su Yönetimi ve Finansmanında Strateji Model ve Aktörler”, T. Çınar ve H.K. Özdinç içinde, Su Yönetimi Küresel Politika ve Uygulamalara Eleştiri 43-93, Ankara: Memleket Yayınları.Devlet Planlama Teşkilatı (2007), Dokuzuncu Kalkınma Planı Toprak ve Su Kaynaklarının Kullanımı Ve Yönetimi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: DPT Yayınları.Devlet Su İşleri (2011), DSİ Genel Müdürlüğü 2010 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara: DSİ Yayınları.Ey, E. (15.11.2007), “Kütahya’da İçme Suyunun Özeleştirilmesi Tartışmalara Yol Açtı”, http://www.haberler.com/kutahya-da-icme-suyunun-ozellestirilmesi-haberi/ (30.12.2011).Kazgan, G. (1999), İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi, Sekizinci Basım, İstanbul: Remzi A.Ş.Güzelsarı, S ve Tuluay, N.F. (2011), “Küresel Su Yönetimi ve Suyun Ticarileştirilmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(22), 52-80.İnternational PPP Platform [Public Private Partnership], “PPP Hakkında”, http://www.ppp.org.tr/content/view/51/74/ (20.03.2012).Karakılçık, Y. (2011), “Küresel Aktörlerin Su Stratejileri ve Bölgesel Su Birliği Gerekliliği: AVSUBİR”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 74-90.Kılıç, S. (2008), “Küresel İklim Değişikliği Sürecinde Su Yönetimi”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 39, 161-186.Lawrence, P. ve Diğerleri (2002), “The Water Poverty Index: An International Comparison”, Keele Economics Research Papers, 19, 1-17.Mert, A. (2008), “Imf ve Dünya Bankası Su Politikaları, Çok Uluslu Şirketlerin Türkiye’deki Uygulamaları”, TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi Bildiriler Cilt-2 ,içinde 365-376.Muslu, A.V. (2015), “Dünya’da ve Türkiye’de Suyun Fiyatlandırılması”, Ankara: Uzmanlık TeziÖztunalı, G. (2002), “Suya Neden Sahip Çıkmalı ?”, Mülkiye Dergisi, 26(234), 35-67.Padowski, J.C. ve Jawitz J.W. (2000), “The Future of Global Water Scarcity: Policy and Management Challanges and Opportunuties”, The White head Journal of Diplomacy and International Relations, 99-114.Tağraf, H. (2008), “Küresel Stratejilerden Çok Uluslu Stratejilere Geçiş: Küresel Düşün Yerel Davran”, KMU İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10.Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (2009), Küresel Su Politikaları ve Türkiye TMMOB Su Raporu, Ankara: Kardelen Ofset.Hall, D. ve Lobina, E. (2005), The Relative Efficiency of Publıc and Private Sector Water, London: Public Services International Research Unit (PSIRU).Trabzon İçme Suyu ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (2018), TİSKİ Genel Müdürlüğü Tarife Cetveli, https://www.tiski.gov.tr/media/gallery/6882d4a5-59c2-4682-a04f-889904846f07.pdf (7.10.2018).Trabzon İçme Suyu ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (2017), Faaliyet Raporu 2017, https://www.tiski.gov.tr/media/gallery/7f0b6b46-8df1-4595-ab21-84ce721f25ad.pdf (7.10.2018).Topçu, F.H. (2002), “Suda Neler Oluyor? Çokuluslu Şirketler ve Özelleştirmeler”, Emek Araştırma Dergisi, 1(9), http://www.genel-is.org.tr/upresimler/yayinlar/ gead/gead03-1.doc (12.01.2012).Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (2008), Türkiye’de Su Yönetimi Sorunlar Ve Öneriler, İstanbul: TÜSİAD Yayınları.Ulusal Sanayici ve İşadamları Derneği (2007), Su Raporu: Ulusal Su Politikası İhtiyacımız, İstanbul: USİAD Yayınları.Yıldız, D. (2004), “Su Kaynakları ve Hidropolitik”, Hidropolitik ve Stratejik Değerlendirme Uygulama ve Araştırma Merkezi http://topraksuenerji.org/kutuphane/Hidropolitik_ve_Su_Kaynaklari.pdf(07.05.2012)