Feminist Teori Temelinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Türkiye Bağlamında Değerlendirilmesi

Feminizm, kadının erkek karşısındaki konumunu daha sağlam zeminde inşa etmek ve kadın-erkek arasındaki eşitsizliğin ortadan kalkmasını sağlayabilmek amacıyla ortaya çıkmıştır. Bu anlamda 18. ve 19. yüzyıldan itibaren kadın hareketi olarak birçok alanı etkilemiş, kadının özel kamusal alandaki yerini sorgulamış ve dönüştürmüştür. Kadınların oy hakkı, yönetime katılma hakkı, tüm mesleklere girme ve bunların sağlanması için eğitim hakkı adına mücadele edilen birinci dalga feminist hareket ile ikinci dalga feminist hareketin, devlet yönetimi, iş yaşamı ve eğitim gibi pek çok alanı toplumsal cinsiyet kavramı ile şekillendirdiği görülmektedir. Bu bağlamda feminist teori temelinde hazırlanan çalışmada toplumsal cinsiyet eşitliğinin toplumsal, siyasal ve ekonomik alanlarda yaratılması üzerinde durulmuş ve Türkiye bağlamında kadınların siyasi temsil, istihdam ve eğitim alanlarındaki mevcut durumları istatistiksel verilerden yararlanarak betimlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Feminizm, Toplumsal Cinsiyet, Türkiye

Evaluation of Social Gender Equality on the Basis of Feminist Theory within the Context of Turkey

Feminism arose in an attempt to build the women’s position against men on more substantial basis, and to make it possible to remove the inequality between women-men. Therefore, it has influenced several areas as women’s movement, interrogated and transformed women’s place both in private and public areas since the 18th and 19th centuries. It is observed that with the first wave feminist movement which struggled for women’s right of vote, right of participation in administration, going into all professions, and naturally right of education, and with the second wave feminist movement; the govenment, business area, education and more areas have been shaped by the concept of social gender. Within this context, in the study made on the basis of feminist theory, providing social gender equality in social, political and economical areas has been emphasized; and women’s current position in the areas of political representation, employment and education within the context of Turkey has been described by making use of statistical data.

Keywords:

Feminism, Social Gender, turkey,

PDF

___

Aktaş, G. (2013). Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30/1, 53-70.
Arıkboğa, E. (2009). Yerel Yönetimlerde Kadın Temsil Ve Kadın Üyeler: Kadın Adayların Önündeki Görünmez Engeller. Türk İdare Dergisi, 15-43.
Çakır, S. (2018). Feminizm, Birsen Örs (Der), 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler içinde, (s. 413-476), (9. Baskı). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Dikici, E. (2016). Feminizmin Üç Ana Akımı: Liberal, Marxist Ve Radikal Feminizm Teorileri. International Journal of Social Science, 43/1, 523-532.
Dökmen, Z. (2004). Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Eroğlu, F. (2011). Avrupa Ülkeleri Anayasalarında Toplumsal Cinsiyet Ve Kadın-Erkek Eşitliği İle İlgili Düzenlemeler. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadın Araştırma Merkezi.
Ersoy, E. (2009). Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın Ve Erkek Kimliği (Malatya Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19/2, 209-230.
Giddens, A. (2008). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
Heywood, A. (2010). Siyasi İdeolojiler. (2.Baskı). İstanbul: Adres Yayınları,
Kavas, A. (2018). Kavas Karşılaştırmalarla 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi. TEPAV.
Koray, M. (2011). Avrupa Birliği ve Türkiye’de “Cinsiyet” Eşitliği Politikaları: Sol-Feminist Bir Eleştiri. Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı 2.
Notz, G. (2018). Feminizm, S. D. Çetinkaya (Çev.). Ankara: Phoenix Yayınevi.
Özçatal, E. Ö. (2011). Ataerkillik, Toplumsal Cinsiyet Ve Kadınının Çalışması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21-29.
Saraç, S. (2013). Toplumsal Cinsiyet Ve Yansımaları, Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları.
Şahin, F. (2011). Kadınların Siyasal Katılımları Çerçevesinde Kadın Meclislerinin Yerel Siyasetteki Etkinlikleri Ve Üye Profilleri. Ankara: T.C Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
Turan, H. (2013). Belediyelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Uygulamaları: Büyükşehir Belediyelerinin Stratejik Planları Üzerine Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Türeli N., ve Çağlar N. (2010). Yerel Yönetimde Kadın Temsili - Isparta İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2, 1.
Türkoğlu, E. (2015). Uluslararası İlişkiler Kuramında Feminizm, (Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi). Selçuk Üniversitesi /Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldız, E. (2003). Toplumsal cinsiyetle yoksulluk ilişkisi nasıl kurulabilir? Bu ilişki nasıl çalışabilir? Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Özel Eki.
Yumuş, A. (2011). Kalkınma Planları Çerçevesinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Anlayışının Ekonomik Toplumsal Ve Siyasal Boyutları, Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
4857 Sayılı İş Kanunu. (2003). Sayı: 25134 Resmi Gazete: 10.6.2003.
5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (2004). Sayı: 25531, Resmi Gazete 10.7.2004.
5393 Sayılı Belediye Kanunu. (2005). Sayı: 25874, Resmi Gazete: 13.07.2005.
Beş Yıllık Kalkınma Planları, T.C. Başkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari adresinden alındı.
Dünya Ekonomi Forumu (2017). https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/tr/news/none-dunya-ekonomiforumu-2017-kuresel-cinsiyet-es/adresinden alındı.KADEM, http://kadem.org.tr/kadin-siyaset-ve-demokrasi/adresinden alındı.
Küresel Cinsiyet Eşitsizliği, https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/tr/news/none-dunya-ekonomiforumu-2017-kuresel-cinsiyet-es/ adresinden alındı.TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr, (01.12.2018).adresinden alındı.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982). Kabul Tarihi: 7.11.1982.
YSK, 27. Dönem Milletvekili Seçimi, www.ysk.gov.tr adresinden alındı.