Duygusal Zekânın Bireysel Yaratıcılık Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracı Rolü: Adana İlinde Bir Araştırma

Bu çalışmada, öğretmenlerin duygusal zekâlarının bireysel yaratıcılıkları üzerindeki etkisinde örgütsel özdeşleşmelerinin aracı rolü incelenmektedir. Ülkemizde yapılan çalışmalar icelendiğinde duygusal zekânın, bireysel yaratıcılık üzerindeki etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracı rolünü inceleyen herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Dolayısıyla bu çalışmanın ilgili alanyazına pozitif bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırmanın örneklemini Adana il sınırları içerisinde faaliyet gösteren, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan toplam 420 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin analiz edilmesinde SPSS istatistiksel paket programı ve SPSS istatistiksel paket programına ilave edilen Process Makro v3.4 programı kullanılmıştır. Yapılan analizler neticesinde, duygusal zekânın bireysel yaratıcılık üzerindeki etkisinde, örgütsel özdeşleşmenin aracı rolünün olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Duygusal Zekâ, Bireysel Yaratıcılık, Örgütsel Özdeşleşme

The Mediating Role of Organizational Identification in the Effect of Emotional Intelligence on Individual Creativity: A Research in Adana Province

This study examines the mediating role of teachers organizational identification in the effect of teacher's emotional intelligence on their individual creativity. When studies conducted in our country are examined, no studies investigating the mediating role of organizational identification in the impact of emotional intelligence on individual creativity have been found. Therefore, it is considered that this study will contribute positively to the related literature. The sample of the study consists of 420 teachers working in schools affiliated to the Ministry of National Education (MEB) within the provincial borders of Adana. SPSS statistical package program and Process Macro v3.4 program added to SPSS statistical package program were used to analyze the data obtained within the scope of the research. As a result of the analyzes it was concluded that organizational identification, has a mediating role in the effect of emotional intelligence's on individual creativity.

Keywords:

Emotional Intelligence, Individual Creativity, Organizational Identification.,

PDF

___

Adıgüzel, Z. & Kuloğlu, E. (2019). “Examination of the Effects of Emotional Intelligence and Authentic Leadership on the Employees in the Organizations” International Journal of Organizational Leadership, 8, 13-30. https://doi.org/10.33844/ijol.2019.60412
Aksoy, S. & Ertürk, A. (2014). “Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkileri”. Research Journal of Business & Management – RJBM, 1(3), 253-262.
Akyüz, B. (2015), “Örgütsel Sessizlik ve Bireysel Yaratıcılık Performansı İlişkisi: Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44, 207-216.
Amabile, T. M., Barsadec, S. G., Mueller, J. S. & Staw, B. M. (2005). “Affect and Creativity at Work”. Administrative Science Quarterly, 50, ss. 367–403. https://doi.org/10.2189/asqu.2005.50.3.367
Amabile, T. M., Conti, R., Coon, H., Lazenby, J. & Herron, M. (1996). “Assessing The Work Environment For Creativity”. Academy of Management Journal, 39, 1154-1184. https://doi.org/10.2307/256995
Ashforth, B.E. & Meal, F. (1992). “Alumni and Their Alma Mater: A Partial Test of The Reformulated Model of Organizational Identification”. Journal of Organizational Behavior, 13, 103-123. https://doi.org/10.1002/job.4030130202
Atilla, G., Çarıkçı, İ. H. & Erdem, R., (2013). “Hastanelerde Duygusal Zekâ-Hasta Memnuniyeti İlişkisi: Isparta İl Merkezi Örneği”. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 101-119.
Baron, M. & Kenny, D. A. (1986). “The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic and Statistical Considerations”. Journal Of Personality Social Psychology 51(6), 1173- 1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
Bar-On, R. (2014). “The Bar-On Model of Emotional-Social Intelligence”. Consortium for Research on Emotional Intelligence in Organizations – Issues in Emotional Intelligence, 14 June, ss. 1-28.
Basadur, M., Graen, G. B. & Green, S. G. (1982). ‘’Training in Creative Problem Solving: Effects on Ideation and Problem Finding and Solving in an Industrial Research Organization’’, Organizational Behavior And Human Performance, 30, 41-70. https://doi.org/10.1016/0030-5073(82)90233-1
Bender, M. T. (2006). Resim-İş Eğitimi Öğrencilerinde Duygusal Zekâ ve Yaratıcılık İlişkileri. İzmir; Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
Boden, M. A. (1998). “Creativity and Artificial Intelligence” Artificial Intelligence, 103, 347-356. https://doi.org/10.1016/S0004-3702(98)00055-1
Brackett, M. A., Rivers, S. E. & Salovey, P. (2011). “Emotional Intelligence: Implications for Personal, Social, Academic, and Workplace Success”. Social and Personality Psychology Compass 5(1), 88–103. https://doi.org/10.1111/j.1751-9004.2010.00334.x
Büyüker, İ. D. & Atilla, G. (2013). “Duygusal Zekâ ve Dürtüsel Satın Alma Davranışı İlişkisi”. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 26, 180-206.
Büyükşalvarcı, A. & Gündoğan, H. (2018). “Duygusal Zekâ ve Yaratıcılık Arasındaki İlişkiler: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Çalışma”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(61), 782-792. https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2971
Canal, B. (2017). “Örgütsel Özdeşleşmenin Bireysel Yaratıcılık Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma”. Nevşehir; Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.376138
Canbek, M. (2017). “Rol Belirsizliği ve Rol Çatışmasının, İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Zekânın Düzenleyici Rolü”. Tokat; Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi.
Cengiz, E., Acuner, T. & Baki, B. (2007). “Örgütsel Yaratıcılığı Belirleyen Faktörler Arası Yapısal İlişkiler” Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 98-121.
Cheney, G. (1983) “On The Various and Changing Meaning of Organizational Membership a Field Study of Organizational Identification”, Communication Monographs, 50, 342-362. https://doi.org/10.1080/03637758309390174
Cindiloğlu Demirer, M. & Polatçı, S. (2019). “Örgütsel-Sosyal Destek İle Duygusal Zekânın İş ve Yaşam Tatmini Üzerine Etkisi”. Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,9(2), 55- 73. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.493177
Cooper, R. K. & Sawaf, A. (1997). Liderlikte Duygusal Zekâ, Çeviren: Zelal Bedriye Ayman ve Banu Sancar, Sistem Yayıncılık.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. 5. Baskı. Pegem Akademi Yayıncılık.
Durmuş, B., Yurtkoru, E. S. & Çinko, M. (2018). “Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi” Beta Yayıncılık, 7. Baskı. Dutton, J. E., Dukerich, J. M. & Harquail, C. V. (1994). “Organizational Images and Member Identification”. Administrative Science Quarterly, 39(2),. 239-263. https://doi.org/10.2307/2393235
Ertürk, A. (2003). “Örgütsel İletişim ve Adalet Algılarının Örgütsel Kimlik Algısı Üzerindeki Etkileri”. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 147-170.
Ford, C. M., A. (1996). “Theory of Individual Creative Action in Multiple Social Domains”. Academy of Management Review, 21(4), 1112–1142. https://doi.org/10.5465/amr.1996.9704071865
Guilford, J. P. (1950). Creativity. American Psychologist, 5(9), 444–454. https://doi.org/10.1037/h0063487 Hayes, A. F. (2018). “Introduction to Mediation, Moderation and Conditional Process Analysis: A Regression- Based Appoarch”. The Guilford Press.
Kanbur, E. & Kubilay Özyer, K. (2016). “Çalışanların Bireysel Yaratıcılık Düzeylerinin İç Girişimcilik Performanslarına Etkisi”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 264-175. https://doi.org/10.11611/JMER178484
Kaplan, M. & Canal, B. (2018). “Örgütsel Özdeşlemenin Bireysel Yaratıcılık Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma”. Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 45-57. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.376138
Kong, F. (2017). “The Validity of The Wong and Law Emotional Intelligence Scale in a Chinese Sample: Tests of Measurement İnvariance and Latent Mean Differences Across Gender and Age”, Personality and Individual Differences, 116, 29-31. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.04.025
Mackinnon, D. P., Lockwood, C. M., & Williams, J. (2004). “Confidence Limits for the Indirect Effect: Distribution Of The Product And Resampling Methods”. Multivariate Behavioral Research, 39, 99-128. https://doi.org/10.1207/s15327906mbr3901_4
Mael, F. A. & Ashforth, B. E. (2001). “Identification in Work, War, Sports, and Religion: Contrasting The Benefits and Risks”. Journal for the Theory of Social Behaviour, 31, 192-222. https://doi.org/10.1111/1468-5914.00154
Mayer, J. D., Salovey, P. & Caruso, D. R. (2008). “Emotional Intelligence New Ability or Eclectic Traits”. American Psychologist, 63(6), 503–517. https://doi.org/10.1037/0003-066X.63.6.503
Miller, V. D., Allen, M., Casey, M. K. & Johnson, J. R. (2000). “Reconsidering The Organizational Identification Questionnaire” Management Communication Quarterly, 13(4), 626-658. https://doi.org/10.1177/0893318900134003
NG K. M., Wang C., Zalaquett, C. P. & Bodenhorn N. (2007). “A Confirmatory Factor Analysis of The Wong and Law Emotional Intelligence Scale in a Sample of International College Students”, International Journal for the Advancement of Counselling, 29(3-4), 173-185. https://doi.org/10.1007/s10447-007-9037-6
Onur, D. & Zorlu, T. (2017). “Yaratıcılık Kavramı ile İlişkili Kuramsal Yaklaşımlar”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1535-1552.
Özbezek, B. D. & Paksoy, H. M. (2017). “Liderlik Etme Motivasyonu ve Duygusal Zekâ Arasındaki İlişkide Öz Yeterliliğin Rolü Üzerine Bir Araştırma”, International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 3(4), 248-269. https://doi.org/10.26728/ideas.42
Özyer, K., Yalap, O. & Sobacı, F. (2018). “Değerlerin Bireylerarası Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Akademisyenler Üzerinde Bir Araştırma”. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 169-192. https://doi.org/10.11616/asbed.vi.470741
Pacheco, N. E., Rey, L. & Sanchez-Alvarez, N. (2019). “Validation of the Spanish version of the Wong Law Emotional Intelligence Scale (WLEIS-S)”, Psicothema, 31(1), 94-100. https://doi.org/10.1037/t72979-000
Preacher, K. J. & Kelley, K. (2011). Effect Size Measures For Mediation Models: Quantitative Strategies For Communicating Indirect Effects. Psychological Methods, 16, 93-115. https://doi.org/10.1037/a0022658
Preacher, K. J., Rucker, D. D. & Hayes A. F. (2007). “Addressing Moderated Mediation Hypotheses: Theory, Methods And Prescriptions”. Multivariate Behavioral Research, 42(1), 185-227. https://doi.org/10.1080/00273170701341316
Riketta, M. (2005). “Organizational Identification: A Meta-Analysis”. Journal of Vocational Behavior, 66, 358–384. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2004.05.005
Salovey, P. & Mayer J. D. (1990). “Emotional Intelligence, Imagination, Cognition and Personality”. 9(3), 185-211. https://doi.org/10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG
Schumacker, R. E. & Lomax, R.G. (2010). A Beginner's Guide to Structural Equation Modeling. Taylor and Francis Group.
Scott, C. R., Corman, S.R. & Cheney, G. (1998). “Development of a Structurational Model of Identification in The Organization” Communication Theory, 83, 298-336. https://doi.org/10.1111/j.1468-2885.1998.tb00223.x
Sefertzi, E. (2000). “Creativity, Dissemination of Innovation and Knowledge Management Techniques”. Creativity. Report Produced For The EC Funded Project, 01-19.
Wong, C. S. % Law, K. S. (2002). “The Effects of Leader and Follower Emotional Intelligence on Performance and Attitude: An Exploratory Study”, The Leadership Quarterly, 13(3), 243-274. https://doi.org/10.1016/S1048-9843(02)00099-1
Yılmaz, F. (2018). “Çağrı Merkezi Çalışanlarında Duygusal Zekânın Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkileri”. Akademik Bakış Dergisi, 67, 73-85.
Zehir, C., Üzmez, A., Köle, M. & Öztürk, H. Y. (2019), Effect of Emotional Intelligence on Organizational Performance Mediating Role of Organizational Identification. The European Proceedings of Social and Behavioural, 261-273. https://doi.org/10.15405/epsbs.2019.12.03.22
Zencirkıran, M. ve Keser, A. (2018). Örgütsel Davranış. Dora yayınları.
Zhao, X., Lynch Jr, J. G. & Chen, Q. (2010). Reconsidering Baron and Kenny: Myths and Truths About Mediation Analysis. Journal of Consumer Research, 37(2), 197-206. https://doi.org/10.1086/651257
Zhou, J. & George, J. M. (2001). “When Job Dissatisfaction Leads to Creativity: Encouraging The Expression of Voice”. Academy of Management Journal, 44(4), 682-696. https://doi.org/10.2307/3069410