Bu çalışmada, odun koruma ve çalışmayı azaltma amacıyla kullanılan bazı kimyasal maddelerin emprenye maddesi yıkanması ve hacimsel stabiliteye etkileri araştırılmıştır. Bu maksatla, sarıçam (Pinus sylvestris L.) odunundan TS 345 ve TS 1476’ya göre hazırlanan örnekler, ASTM D 1413-76 esaslarına göre; Borik asit (Ba), Boraks (Bx), Polietilenglikol 400 (PEG-400) ve bazı borlu bileşiklerden; Ba+Bx, Ba+Bx+St, Ba+Bx+MMA, Ba+Bx+St+MMA, su itici maddelerden (SİM); Stiren (St), Metilmetakrilat (MMA), İzosiyanat (ISO), ticari emprenye maddelerinden; Tanalith-CBC (T-CBC), Amonyum sülfat (AS), Diamonyum fosfat (DAP) ve Vacsol (V) ile tekli, ikili veya çoklu işlemler halinde emprenye edildikten sonra AWPA N-10 ve ASTM D 1413-76 esaslarına uyularak 6, 24, 48 ve 72 saat süreyle yıkanma etkisinde bırakılmıştır. Yıkanma etkisi sonucu boyutsal çalışma ve emprenye maddesi yıkanma miktarlarına göre; yıkanma süresi arttıkça yıkanan madde miktarı azalmıştır. Borlu bileşikler ve bunların ikincil SİM işlemli uygulamaları yıkanan madde miktarını azaltmıştır. Su alma oranları zamana bağlı olarak artmakta, en az su alma oranı SİM’lerin tek başına kullanımında ve Borlu bileşikler ile PEG-400’ün SİM’ler ile ikincil işlemli emprenyesinde elde edilmiştir. Odunda stabilite sağlamada uygunluk sırası; SİM>Ba+Bx+SİM>PEG– 400+SİM>Ticari emprenye maddeleri şeklinde olmuştur. Hacimsel daralmayı azaltıcı etkenlik bakımından uygunluk sırası; (Ba+Bx)+SİM>PEG–400+SİM>AS, DAP, T-CBC şeklindedir. Su itici etkenlik değeri bakımından, PEG-400’ün SİM’li uygulamaları başarılı bulunmuştur. SİM’lerin yıkanmayı engelleme etkenliğinin PEG-400’lü gruplarla emprenyede daha başarılı olduğu söylenebilir. Buna göre; açık hava yada yüksek nem şartlarında kullanılacak ve su etkisi ile odundan yıkanarak uzaklaşabilecek suda çözünen borlu bileşikler ile emprenye edilmiş sarıçam odununda emprenye maddesi yıkanmasını engellemek, su alma oranını azaltmak, su ititci etkenliği arttırmak ve boyutsal stabiliteyi düzenlemek maksadıyla SİM’lerle ikincil emprenye uygulamaları önerilebilir.

This study was performed to determine the effects of impregnation with boron compounds and water repellents on the dimensional stability of wood. For this purpose, the test specimens prepared from scotch pine (Pinus sylvestris L.) wood which met the requirements of TS 345 and TS 1476 standards procedures were single, double or multi treated according to ASTM D 1413-76 standard procedure with some boron compounds such as boric acid (Ba) and borax (Bx), some water repellent materials (WRM) such as styrene, methyl methacryrilate, izocyonate, polyethyleneglychol-400 (PEG-400), and some commercial impregnation materials such as Tanalith-CBC (T-CBC), ammonium sulfate (AS), diamonium phosphate (DAP), and vacsol. As a result, secondary treatment with WRM decreases amount of leached material. Water absorption ratio of wood was lowest in the treatment only with WRM, boron compounds and in secondary treatment of PEG-400 with WRM. Order of convenience for dimensional stability was like WRM>(Ba+Bx)+WRM>PEG-400+WRM>commercial impregnation materials. Order of convenience for volumetric shrinkage efficiency was like (Ba+Bx)+WRM>PEG-400+WRM>AS, DAP, T-CBC. WRM was found more successful in leaching prevention when used as a secondary treatment after PEG- 400. So, the wood which will be used in open air and high relative humidity conditions, secondary impregnation with WRM is recommended.