19511

Karaçalı (Paliurus spina-christi Mill.) ve Nar (Punica granatum L.) Tohumlarının Çimlenme Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu çalışmada, Artvin İlinde doğal olarak yetişen karaçalı ve nar türlerine ait tohumların çimlenme özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Karaçalı tohumlarında çimlenme engelinin giderilebilmesi amacı ile kontrol işlemi ile birlikte H2SO4 ile muamele (9 farklı süre), soğuk-nemli katlama (5 farklı süre) ve H2SO4 + soğuk-nemli katlama kombinasyonu (18 farklı işlem) olmak üzere toplam 33 farklı ön işlem uygulanmıştır. Karaçalı türünde yapılan ön işlemler sonucu en yüksek çimlenme yüzdesi ve çimlenme hızı değerlerinin sülfürik asit+soğuk-nemli katlama işlemleri sonucu elde edildiği belirlenmiştir. Orijinin ve çimlendirme sıcaklığının karaçalı tohumlarının çimlenmesi üzerine etkisini belirleyebilmek amacı ile üç farklı orijinde iki farklı sıcaklıkta (20 ˚C ve 25/20 ˚C) 40 dakika sülfürik asit ile işlem + 40 gün soğuk-nemli katlama işlemini takiben yapılan çimlendirme denemeleri sonucu, orijin ve çimlendirme sıcaklığının çimlenme yüzdesi ve çimlenme hızını etkilediği ve çimlenme performansının 25/20 ˚C de yapılan çimlendirme denemelerinde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Nar tohumlarında çimlenme engelinin giderilebilmesi amacı ile kontrol işlemi ile birlikte H2SO4 ile muamele (4 farklı süre), soğuk-nemli katlama (3 farklı süre) ve H2SO4 + soğuknemli katlama kombinasyonu (6 farklı işlem) işlemleri uygulanmıştır. Nar türünde 5 veya 10 dakika H2SO4 ile muamele + 60 gün soğuk katlama işlemi ve 10 dakika H2SO4 ile muamele + 40 gün soğuk katlama işlemi sonucu en yüksek çimlenme yüzdesi (>%90) elde edilirken en yüksek çimlenme hızı 10 dakika H2SO4 ile muamele + 60 gün soğuk katlama işlemi sonucu (PV=5.7) elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çimlenme engeli, çimlenme potansiyeli, soğuk katlama, tohum

Seed Germination Characteristics of Christ's Thorn and Pomegranate

Effects of some pre-treatments (scarification and cold stratification) on seed performance of Christ's thorn and pomegranate were investigated in this study. All seeds were collected from their natural habitats in Artvin, Turkey. Pretreatments of scarification with sulfuric acid, cold stratification or scarification with sulfuric acid followed by cold stratification were applied to the seeds for dormancy removal. The seed of the species show a high degree of dormancy. Responses in germination varied and were clearly influenced by the methods used to break dormancy in the two species, and a combination of scarification and stratification resulted in highest germination percentages and germination rates in the species. Scarification with sulfuric acid for 30, 40, 50 or 60 min followed by 40 days cold stratification in Christ's thorn gave the highest germination performance. Seed germination of Christ's thorn following scarification for 40 min followed by 40 days stratification were also affected by temperature and provenance. The maximum value of germination performance was obtained when pomegranate seeds were scarified with concentrated sulfuric acid for 10 min and then cold-stratified for 60 days.

Keywords:

-,

PDF

___

Bewley, J.D., Black, M. 1994. Seeds: Physiology of Development and Germination. Plenum Press, New York.
Bonner, F.T. ve Vozzo, J.A. 1987. Seed Biology and Technology of Quercus. USDA Forest Service GTR-SO- 66. New Orleans, LA.
Bradbeer, J.W. 1988. Seed Dormancy and Germination. Chapman and Hall. New York. 146 p.
Chaisurisri, K., Edwards, D.G.W. ve El-Kassaby, Y.A. 1992. Genetic control of seed size and germination in Sitka spruce. Silvae Genetica 4: 348-355.
Czabator, F. 1962. Germination value: an index combining speed and completeness of pine seed germination. Forest Science 8: 386-396.
Çiçek, E. ve Tilki, F. 2007. Seed germination of three Ulmus species from Turkey as influenced by temperature and light. Journal of Environmental Biology 28: 423-425.
Çiçek, E., Aslan, M. ve Tilki F. 2007. Effect of stratification on germination of Leucojum aestivum L. seeds, a valuable ornamental and medicinal plant. Res. J. Agric. Biol. Sci. 3(4): 242-244.
Davidson, R.H., Edwards, D.G.W., Sziklai O. ve El-Kassaby, Y.A. 1996. Variation in germination parameters among Pacific silver fir populations. Silvae Genetica 45: 165-171.
Davis, P. H. 1967. Flora of Turkey and East Aegean Island. Edinburgh University Press, Edinburgh.UK.
Deligöz, A., Gültekin, H.C., Yıldız, D., Gültekin, Ü.G. ve Genç, M. 2007. Karaçalı (Paliurus spina-christi Mill.) ve Hunnap (Zizyphus jujuba Mill.) tohumlarının çimlendirilmesi üzerine GA3, çıtlatma ve ekim zamanının etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri A, Sayı 2: 51-60.
Genders, R. 1994. Scented Flora of the World. Robert Hale, London, UK.
Göktürk, A. 2005. Artvin Çoruh vadisi boyunca doğal olarak yayılış gösteren bazı ağaç ve ağaççık türlerinin tohumlarının çimlenme engellerinin giderilmesine yönelik çalışmalar. Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 155 s. Artvin.
Güngör, İ., Atatoprak, A., Özer, F., Akdağ, N. ve Kandemir, N.İ. 2002. Bitkilerin Dünyası. Bitki Tanıtımı Detayları ile Fidan Yetiştirme Esasları, Lazer Ofset Matbaa, Ankara.
ISTA. 1993. International Rules for Seed Testing 1993. Seed Sci. Technol. 21: 1-288.
Kayacık, H. 1982. Orman ve Park Ağaçlarının Özel Sistematiği. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayın No 321. İstanbul.
Kozlowski, T.T. ve Pallardy, S.G. 1997. Growth Control in Woody Plants. Academic Press, Inc. San Diego, CA, pp: 15–72.
Leadem, C. 1996. A Guide to Biology and Use of Forest Tree Seeds. B.C. Ministry of Forests. Victoria, BC. 20 p.
Ölmez , Z., Temel , F., Göktürk, A. ve Yahyaoğlu, Z. 2007. Effects of sulphuric acid and cold stratification pretreatments on germination of pomegranate seeds. Asian J. Plant Sci. 6: 427-430.
Piotto, B., Bartolini, G., Bussotti, F., Asensio A., García, C., Chessa, I., Ciccarese, C., Ciccarese, L., Crosti, R., Cullum, F. J., Noi A. D., García, P., Lambardi, M., Lisci, M., Lucci, S., Melini S., Carlos, J., Reinoso, M., Murranca, S., Nieddu, G., Pacini, E., Pagni, G., Patumi, M., García, F. P., Piccini, C., Rossetto, M., Tranne, G. ve Tylkowski, T., 2003. Fact Sheets on the Propagation of Mediterranean Trees and Shrubs From Seed, In: Piotto, B., Noi, A. D., (Ed.), pp. 11–51. Seed Propagation of Mediterranean Trees and Shrubs, Italy.
Tylkowski, T. 2003. Fact Sheets on the Propagation of Mediterranean Trees and Shrubs From Seed. In: Piotto, B., Noi, A. D., (Ed.), Seed Propagation of Mediterranean Trees and Shrubs, Italy, pp: 11–51.
Rietveld, W. J. 1989. Variable seed dormancy in Rocky Mountain Juniper. In: T. Landis, coord. Proceedings, Intermountain Forest Nursery Association, USDA- Forest Service Forest and Range Station, RM-184. Fort Collins, CO, pp: 60-64
Riley, J.M. 1981. Growing Rare Fruit From Seed. California Rare Fruit Growers Yearbook 13: 1-47.
Schmidt, L. 2000. Guide to Handling of Tropical and Subtropical Forest Seed. Danida Forest Seed Center, Humleback, Denmark.
Takos, I., Konstantinidou, E. ve Merou, Th. 2001. Effects of Stratification and Scarification of Christ’s thorn (Paliurus spina-christii Mill) and Oriental Hornbeam (Carpinus orientalis Mill) Seeds. Proceedings of the International Conference: Forest Research: A Challenge for an Intergrated European Approach, Radoglou, NAGREF-Forest Research Intitute Eds, Thessaloniki, pp: 437-443.
Tilki, F. 2004a. Tohum Teknolojisi ve Fidanlık Tekniği. Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Ders Notları Yayın No: 6. Artvin.
Tilki, F. 2004b. Abies nordmanniana [(Stev.) Spach] tohumunun çimlenmesi üzerine katlama, ışık ve çimlendirme sıcaklığının etkisi. Gazi Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 4: 164–172.
Tilki F. 2007. Preliminary results on the effects of various pre-treatments on seed germination of Juniperus oxycedrus L. Seed Science and Technology 35: 765– 770.
Tilki, F. ve Güner, S. 2007. Seed germination of three provenances of Arbutus andrachne L. in response to different pretreatments, temperature and light. Propagation of Ornamental Plants 7(4): 175-179.
Zar, J. 1996. Biostatistical Analysis. 3rd edition. Prentice- Hall Inc., Upper Saddle River, N.J