Mervân B. Ebî Hafsa Ve Methiyeleri

Erken dönemlerden itibaren şair, Araplar açısından önemli bir konumda olmuştur. Bu bağlamda ticaretin candamarı sayılan panayırlarda şairler boy ölçüşmüşlerdir. Bunun yanında kabul gören şiirlerin Kâbe duvarına asılması bueylemin dini hüviyete bürünmesini sağlamıştır. Kabilelerin rekabetinde de şairler aktif rol almış ve kaba kuvvet kadaretkili olmuşlardır. Bu mücadelede övgü ve yergi had safhada kullanılagelmiştir. Övgü temalı şiirler zamanla methiyetürünün ortaya çıkmasını sağlamıştır. Mervân b. Ebî Hafsa da Emevî ve Abbâsî döneminde birçok devlet adamınamethiyeler yazan ve yazdığı methiyeler sayesinde büyük bir servet sahibi olan önemli Arap şairlerindendir. Mervân,sahip olduğu bu büyük servete rağmen diğer şairler gibi savurgan bir hayat yaşamamış, bilakis elde ettiği serveti aşırıbir cimrilikle korumaya çalışmıştır. Üstün zekâsı sayesinde Abbâsî halifelerinin ilgisini cezbeden şair, özellikle Abbâsîvalisi Ma’n b. Zâide için nazmettiği beyitleriyle ön planda olmuştur. Bu makalede Mervân b. Ebî Hafsa’nın hayatındankısaca bahsedilmiş ve methiyeleri ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler:

Arap Dili ve Belagati, Mervân b. Ebî Hafsa, şiir, medih, Abbâsîler, Ma’n b. Zâide

PDF

___

Ebû’l-Ferec el-İsfahânî, ‘Alî b. el-Huseyn b. Muhammed b. Ahmed el-Kureşî.el-Eğânî, thk. İhsân Abbâs. Beyrut: Dâru Sâdır, 2008.

Hişâm Abdu’s-Selâm Alî Câdd. “Ma’n b. Zâide fî Şi’ri Mervân b. Ebî Hafsa: er-Ru’ye ve’l- Edât”, Mecelletu Külliyeti’l-Âdâb 1/27 (Ocak 2012), 3-72.

İbn Hallikân, Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekr. Vefeyâtu’l-A’yân ve Enbâu Ebnâi’z-Zaman. thk. İhsân ‘Abbâs. Beyrût: Dâru Sâdır, 1977.

İbnu’l-Mu’tez, Ebû’l-‘Abbâs ‘Abdullâh b. Muhammed el-Mu’tezz. Tabakâtu’ş-Şu’arâ, thk. Abdussettâr Ahmed Ferrâc. Kâhire: Dâru’l-Me’ârif, 1976.

İbnu’n-Nedîm, Ebû’l-Ferec Muhammed b. Ebî Ya’kûb İshâk b. Muhammed b. İshâk.el- Fihrist. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 2013.

Kelpetin, Mahmut. “Ma’n b. Zâide”.Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. EK-2 Cilt: 191-192. Ankara: TDV Yayınları, 2019.

Medîne Hâlid.eş-Şu’arâu’l-Bedv fî’l-Asri’l-‘Abbâsî. Doktora Tezi, Sudân Üniversitesi, 2015.

Mervân b. Ebî Hafsa, Mervân b. Süleymân b. Yahyâ b. Ebî Hafsa Yezîd.Şi’ru Mervân b. Ebî Hafsa, nşr. Hüseyn Atvân. Kâhire: Dâru’l-Me’ârif, 2009.

Merzubânî, Ebû Ubeydillâh Muhammed b. İmrân b. Mûsâ b. Saîd.Mu’cemu’ş-Şu’arâ’, thk. Fârûk Eslîm. Beyrût: Dâru’s-Sâdır, 2005.

Mustafa eş-Şek’a.Rıhletu’ş-Şi’r. Kâhire: Ed-Dâru’l-Mısriyyetu’l-Lubnaniyye, 1997.

Tülücü, Süleyman. “Mervân b. Ebû Hafsa”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29: 229-230. Ankara: TDV Yayınları, 2004.

Suzan, Yahya, Di‘bil ve Hicivleri, Ankara: Sonçağ, 2017.

Suzan, Yahya, Arap Şiirinde Hiciv, Konya: Aybil, 2012.

Sa‘id Hamid Şevârib, el-Medhufî’ş-Şi‘ri’l-Câhilî Kahire: Mecmu‘aEcyâlliHidmâti’t-Tesvîk, 2008.

Siraceddîn Muhammed, el-Medîh fî’ş-Şi‘ri’l-‘Arabî, Beyrut: Dâru’r-Râtibi’l-Câmi‘îyye, ts.

et-Taberî, Muhammed b. Cerîr, Târîhu’r-Rüsüli ve’l-Mülûk, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim, Kahire: Dârü’l-Me‘ârif, ts.