190224

TÜRKLERDE BAŞLIK KÜLTÜRÜ VE DERVİŞ OPERASI BAŞLIKLARI

Giyinme ihtiyacının doğal sonucu olarak ortaya çıkan süsleme ve süslenme kültürü, güzel görünme kaygısıyla sürekli bir değişim dinamiği içerisinde yer almıştır. Estetik beğeni ile çeşitlenen giyinme modasına, zaman içerisinde başlıklar da eklenmiştir. Kültürel ve sanatsal anlamda birçok etkiye sahip olan başlık kültürü, ait olduğu toplumun kimliği hakkında önemli bilgiler verebilmektedir. İnsanoğlunun yeryüzünde var olmasıyla başlayan örtünme ihtiyacı, zaman içerisinde geçmişle gelecek arasında bir kültür aktarımına dönüşmüştür. Başlıklar bir toplumun sahip olduğu değerleri ve gelenek görenekleri en doğal şekilde gösteren aksesuarlardır. Genellikle el işi olarak üretilen başlıklar, Türk kültüründe geleneksele bağlı olarak üretilmişlerdir. Türk toplumunda özellikle sembolik anlamlar taşıyan başlıklar, çok fazla kullanılmıştır. Türk toplumunda genel olarak dini ve manevi açıdan birçok başlık çeşidi bulunmaktadır. Bu başlık çeşitlerinden biri olan derviş operası başlıkları, özel olarak çalışmada ele alınmıştır. Bu çalışmada, Sosyal ve kültürel yapının göstergesi olan Türk kültüründe başlık kültürü, çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Ayrıca derviş operası başlıklarının yapım süreci, teknik ve malzeme açısından görsellerle açıklanmıştır. Çalışmanın bu konu ile ilgili yazılı belge niteli oluşturacağı ve bundan sonra ki çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Başlık, El sanatları, Opera, Derviş, Tasarım

HEADGEARS CULTURE IN TURKS AND DERVISH OPERA HEADGEARS

As a natural consequence of the need to dress, the culture of adornment and decoration has always been in a dynamic state of change, driven by the concern for appearing beautiful. Over time, hats have been added to the fashion of dressing, which diversified through aesthetic preferences. The culture of headwear, which has many cultural and artistic influences, can provide important information about the identity of the society it belongs to. The need for covering, which began with the existence of humanity on Earth, has gradually transformed into a cultural transmission between the past and the future. Hats are accessories that most naturally represent the values and customs of a society. Usually handcrafted, hats have been produced traditionally in Turkish culture. In Turkish society, hats that carry symbolic meanings have been used extensively. In particular, various types of hats with religious and spiritual significance are found in Turkish culture. One of these types is the dervish’s opera hat, which is specifically addressed in this study. The main subject of this study is the headwear culture in Turkish tradition, which serves as an indicator of social and cultural structures. Additionally, the production process of the dervish opera hats is explained with visuals in terms of techniques and materials. It is believed that this study will serve as a written document for those interested in this topic and will shed light on future research.

Keywords:

Headgear, Handicrafts, Opera, Dervish, Design,

PDF

___

Abalı, N. (2009). Geleneksellik ve modernizm açısından kılık-kıyafet. İlke Yayınevi.

Aksel, E. (1988). Tiyatro dekoru ve kostüm tasarımı gelişimi. Türk Güzel Sanatlar Vakfı.

Ando, D. E. (2012). https://tr.wikipedia.org/wiki/Alt%C4%B1n_elbiseli_adam#/media/Dosya:Sun_emperor.JPG.

Çoruhlu, Y. (2007). Erken devir Türk sanatı. Kabalcı Yayınevi.

Çalışlar, A. (1993). Tiyatronun ABC’si. Simavi Yayınları.

Çapa, M. (1996). Giyim kuşamda medeni kıyafetlerin benimsenmesi ve Trabzon örneği. Toplumsal Tarih, (30): 22-28.

Ergenekon, C.B. (1999). Tepme keçelerin tarihi gelişimi, renk desen teknik ve kullanım özellikleri. Kültür Bakanlığı Yayınları.

Çatalkaya Gök, E. (2024). Türk kumaş sanatında görülen taç motifi. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 17(46), 916-931.https://doi.org/10.12981/mahder.1453194

“Derviş” adlı sahne (08.15.2024). “Derviş” adlı sahne gösteriminin dünya prömiyeri yapıldı. https://www.haber1.com/sanat/yunus-emreyi-anlatan-dervis-adli-sahne-gosteriminin-dunya-promiyeri-yapildi/

Nisanci (07.30.2024). https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Nisanci.jpg

Ögel, B. (1978). Türk kültür tarihine giriş I. Kültür Bakanlığı Yayınları.

Özder, L. (1995). İç Anadolu bölgesi geleneksel kadın başlıkları ve çeşitli özellikleri. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.

Ünsal, H. (1975). Şapka. Mektupla Öğrenim Merkezi.

Süslü, Ö. (1989). Tasvirlere göre Anadolu Selçuklu kıyafetleri. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.

Söyük Güven, M. (2022). Ankara Devlet Opera ve Balesi kostüm atölyelerinde bulunan baş süsleme aksesuarlarının incelenmesi ve turistik ürün tasarlanması. [Yayımlanmış sanatta yeterlik tezi]. AHBVÜ.

Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2022
Yayıncı: Mustafa Gürbüz Beydiz

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

SANATIN GÖLGELERİ: KOPYALAMA, ESİNLENME, PASTİŞ VE SANAT SAHTEKÂRLIĞI

Betül Küçük

TÜRK MİTOLOJİSİNDE BALIK

Melike Çetiner, Serkan İlden

ORTAÇAĞ AKDENİZ'İNDE ZEHİRLİ BİR BİTKİNİN TIBBİ KULLANIMI

Gerard Edward Cheshire

TÜRKLERDE BAŞLIK KÜLTÜRÜ VE DERVİŞ OPERASI BAŞLIKLARI

Mihrinaz Söyük Güven

MİLAS TARİHİ KENT MERKEZİ ÖLÇEĞİNDE, UZUNYUVA KENTSEL ARKEOLOJİK SİT İRDELEMESİ

Perihan Dönertaş, Yaşar Selçuk Şener

ADİLCEVAZ KEF KALESİ’NİN JEOFİZİK YER RADARI YÖNTEMİ İLE ARAŞTIRILMASI

İsmail Coşkun, Ömer Tanyürek