Camın Performans Sanatında Kullanımı
Sanatın bir ifade aracı olarak etkin kullanıldığı alanlardan bir tanesi olan performans sanatı, içinde
birçok disiplini barındırarak bu sanat anlayışının sınır çizmeyen yönünü, destekleyici bir tavırla
sanat izleyicisine sunmaktadır. Performans sanatının temelinde yer alan izleyiciyi dahil etme fikri
dönemsel olarak değişmiş ve kendi içerisinde gelişmiştir. Sanatçılar dönemsel ve üslupsal olarak
sanat malzemesini değiştirmiş, bu durum performans sanatının kendi içerisinde de sınırları olmayan
bir hâl almasını sağlamıştır. 1900’lü yıllarda avangart oluşumlarla başlayan performans sanatı
süreci, sanatsal pratiklerle izleyici ve sanat eseri arasındaki ilişkiyi gittikçe gelişmiştir. Sanatın
öncül girişimleriyle sanat ve sanatçı arasındaki sınırları kaldırmasının yanında izleyiciyi de bu
alana dâhil etme eğiliminde olmuştur. Sanatçı dönemsel olarak ifade yönünü değiştirmiş ve bu da
her sanatçı için bir üslup oluşmasını sağlamıştır. Ulusal ve uluslararası alanda performans sanatı
geçmişten günümüze kadar devam etmiş ve genelinde sosyal konuları ele alarak bir anlatım dili
oluşturmuştur.
Performans sanatının sanatçının çeşitli medyumlar kullabilmesine imkân veren yönü cam sanatını
da performans sanatı ile bütünleşik olarak inceleyebilmemize imkân tanımıştır. Zira camın hassas,
kırılgan, keskin, şeffaf, yumuşayan, şekillendirilmeye uygun olması gibi özellikleri, performansta
anlatılmak istenen şeyi ifade edebileceği noktalarda kullanılmaktadır. Özellikle performans sanatının
sınır tanımayan tavrı, camın şeffaf yapısı ile anlatımın güçlenmesini sağlamaktadır. Bu çalışma ile performans sanatının geçmişten günümüze değin olan değişim ve gelişimi, özellikle camın bir sanat malzemesi olarak kullanımı
araştırılmış ve literatüre katkı sağlaması amaçlanmıştır. Camın bir sanat malzemesi olarak kullanımında, çalışmalarda camın
sınırsızlık olgusunu nasıl ifade ettiği örneklerle gösterilmiştir. Bu çalışma için yapılan literatür taramasında, performans sanatında
camın kullanımı ile ilgili örneklerin hangi konular doğrultusunda belirlenebildiği ve ifade biçimleri incelenmiştir.
Araştırma kapsamında literatür taraması yapılmış, derlenen veriler ile sanat pratiklerinin ilişkili olduğu alanlardaki ortak alanlar,
ayrımlar gibi konulara açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın sonucunda performans sanatının vücudun bir sanat nesnesi
olarak kullanımından, farklı materyal kullanıma değin uzanan hikayesinde camın yerine dikkat çekilmiştir. Performans sanatında
malzeme olarak camın etkiselliğinin üzerinde durularak camın ifade gücünün üzerinde durulmuştur. Bu çalışma, bir malzeme olarak
camın sanatsal yönünün performans sanatı içindeki yerini ifade etmeyi amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Sanat, cam, cam sanatı, performans sanatı, plastik sanatlar
Use of Glass in Performance Art
Performance art, which is one of the fields in which art is used effectively as a means of expression,
contains many disciplines and presents the borderless aspect of this understanding of art to art
audience with a supportive attitude. The idea of the inclusion of the audience, which is at the core
of performance art, has periodically changed and developed within itself. Artists have periodically
and stylistically changed the art material, and this situation has made performance art boundless
within itself. In addition to removing the boundaries between art and artist with its pioneering
initiatives of art, it has also tended to include audiences in this field. Artists have periodically
changed the direction of expression and this has provided a style for each artist. Performance art
has continued from the past to the present day in the national and international arena and has
created a language of expression by dealing with social issues in general.
The aspect of performance art that allows the artist to use various mediums has allowed us to
examine glass art in an integrated manner with performance art. Because the properties of glass
such as being sensitive, fragile, sharp, transparent, softening, and suitable for shaping are used
at points where it can express what is meant to be expressed in performance. In particular, the
limitless attitude of performance art, with the transparent structure of the glass, strengthens the
expression. In this study, the change and development of performance art from past to present,
especially the use of glass as an art material, have been researched and it is aimed to contribute to
the literature. In the use of glass as an art material, how the glass expresses the concept of infinity
has been shown with examples in the studies. In the literature review for this study, according
to which subjects the examples related to the use of glass in performance art can be determined
and the forms of expression are examined.
Within the scope of the study, a literature review was made, and it has been tried to clarify issues
such as common areas and distinctions in the areas where art practices are related to the collected
data. As a result of the study, attention has been drawn to the place of glass in the story
of performance art from the use of the body as an art object to the use of different materials.
Emphasizing the effectiveness of glass as a material in performance art, the expressive power of
glass is emphasized. This study aims to express the place of the artistic aspect of glass as a material
in performance art.
Keywords:
Art, glass, glass art, performance art, plastic art,
___
- Antmen, A. (2008). Sanat tarihi ve feminist eleştiri. İletişim Yayınları.
- Antmen, A. (2009). 20. yüzyıl batı sanatinda akımlar. EA Publish.
- Carlson, M., (1996). Performance. A critical introduction. Routledge
- Fischer, E. (1982). Sanatın gerekliliği. Nitelik Yayınları.
- Fisher, L.-E. (2016). Performatif estetik (Vol 46, S. Tufan Acil, Trans.) Ayrıntı Yayınları.
- Karabaş, P. A., & İşleyen, F. (2016). Performans sanatının doğuşu ve günümüze yansımaları. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 2(2), 340.
- Kendall, C. (2018). “Sine body”, Glass, Porcelain. https ://ur bangl ass.o rg/gl ass /detail/sine-body. Accessed: April 28, 2021.
- Kipenberg, G. (1997). Hans, Die Entdeckung Der Religionsgeschicte, Religionswissenschaft Und Moderne. München.
- Kirazcı, A. (2010). Bir Nezaket Ekici sergisi bağlamında performans sanatına genel bakış. Sanat-Tasarım Dergisi, 1(1), 15 - 22.
- Levene, D. (2007). Blind light. London: Antony Gormley. https ://ww w.the guard ian.c om/ar tandd esign /2015 /feb/ 09/mo dern- art-g lass- box-c laust ropho bic-t rend. Accessed: April 04, 2021.
- Lucie, E. (1996). 20. yüzyılda görsel sanatlar. Akbank Kültür Sanat Yayınları.
- Lynton, N. (1982). Modern sanatın öyküsü, (C. Çapan-Sadi, Trans). Remzi Kitabevi.
- Martinez, E. H. V., & Demiral, A. (2014). 20. ve 21. yy. da sanatta malzeme Olarak beden;performans sanatı. Sanat ve Tasarım Dergisi, 6(6), 180-201.
- Marussich, Y. (2017). Cutting edge. https ://ww w.the sun.c o.uk/ news/ 30069 34/pe rform ance- artis t-gla ss-ba th-ru ssia/ . Accessed: February 02, 2021.
- Mendieta, A. (1972). Glass on body imprints. https ://ww w.sle ek-ma g.com / arti cle/f emini st-pe rform ance- art. Accessed: January 11, 2021.
- Miles, E. (2019). Elaine Miles, “Reflections”, Glass Percussion Project. https ://gr ainge r.uni melb. edu.a u/wha ts-on /even ts/Re flect ions. Accessed: April 21, 2021.
- Mlasowsky, A. (2016). Rhino glass-ceramic, fabric, body, chorus of one. https ://ur bangl ass.o rg/gl ass/d etail /in-c onver satio n-gla ss-ba sed-p erfor mance -arti st-an d-inn ovato r-ann a-mla sowsk y. Accessed: April 25, 2021.
- Mlasowsky, A. (2020). Feet Apart (video still), Mixed media. 20 minutes. Accessed: April 28, 2021.
- Oley, M. (2001). https ://ww w.the guard ian.c om/ar tandd esign /2015 /feb/ 09/ mo dern- art-g lass- box-c laust ropho bic-t rend. Accessed: February 02, 2021.
- Paftalı, H. (2019). An image from Jackson Pollock’s work and his working. https ://th ehund reds. com/b logs/ conte nt/fi ve-ic onic- paint ings- jacks on-po llock . Accessed: March 21, 2021.
- Swinton, T. (1995). Actress Tilda Swinton is sleeping in a glass box at the Serpentine Gallery in London as part of Cornelia Parker's movie The Maybe in 1995. https ://ww w.cum huriy et.co m.tr/ haber /sana t-ici n-uyu du-41 1776. Accessed: April 13, 2021.
- Uğur, S. (2021). Marina Abramovic'in Türk performans sanatına ve sanatçılarına etkileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim Anabilim Dalı, Konya.
- Wilke, H. (1976). Through the large glass. https ://ww w.sle ek-ma g.com /arti cle/f emini st-pe rform ance- art/. Accessed: April 28, 2021.
- Yılmaz, M. (2006). Modernizmden postmodernizme. Ütopya Yayınevi.
- Başlangıç: 2021
- Yayıncı: Atatürk Üniversitesi