Güncel Sanatta Tekstil Heykellerin Temsil Niteliği

Öz 1960’lı yıllarla birlikte değişen sosyo-ekonomik ve kültürel ortam, sanata ilişkin tüm kavram ve uygulamaları yeni temsil arayışları çerçevesinde değiştirmiştir. Genel olarak, geleneksel sanatlar ve zanaat başlığı altında temsil edilen tekstil sanatı, geleneksel işlevinden farklı olarak malzeme ve tekniğin yeni aktarım olanaklarına yönelmiştir. Bu araştırmada tekstilin 60 sonrası temsil niteliğindeki dönüşümleri ve 1980 sonrası tekstil heykellerin temsil nitelikleri tartışılmıştır. 1960’lı yıllar tekstilin yapısal özelliklerinin yeniden keşfedildiği ve kavramsallaştığı yıllardır. 1980’li yıllar ise tekstil sanatının kendi varoluş sınırını aşması ile ayağa kalktığı, tekstilin heykel olarak güncel sanata eklendiği, onun malzeme ve teknik boyutunu aşarak, güncel sanatın kimi ilgi alanlarına yöneldiği yıllardır. Bu bakımdan bu araştırmada, güncel sanatta tekstil heykellerin temsil anlayışı; zaman-mekan-sınırlar, beden-kimlik, coğrafya, ekolojik dengeler, demokrasi, cinsiyet, öteki, gelenek ve çağdaşlık gibi güncel yaşamın kimi konularına sosyo-politik ve eleştirel yaklaşımları da içeren örnekler üzerinden incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Güncel Sanat, Tekstil Heykeller, Temsil

PDF

___

Acar, S. (2013). “Tapestry Geleneğinden Lif Sanatına Geçiş Sürecinde Jagoda Buic ve Sanatsal Çalışmaları”, Yedi: Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, Sayı 9, s.51-59.
Akay, A. (2010). Birleşmeyen Sentez, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Alp, K. Ö., (2014). “Feminist Sanatta Beden ve Yabancılaşma”, Süleymen Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi ART-E, Sayı 14, s.338-365.
Alp, K.Ö. (2016). “İlişkisel Estetik ve Kamusal Alan Bağlamında Sanatta Yeni Arayışlar”, Yedi: Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, Sayı 16, s.99-109.
Alpan, D. (1986). “Tekstilde Sanat Objeleri”, 3. Ulusal Tekstil Sempozyumu, 4-7 Kasım, Bursa.
Arabalı, K. S. T. (2017). “Çağdaş Sanat Disiplinleri Arası Etkileşimlerde Lif Sanatı”, İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6(35), s.2035-2059.
Arslan, C. (2012). “Kamusal Alanda Lif Sanatları”, Akdeniz Sanat Dergisi, 4(7), s.40-43.
Auther, E. (2008). Fiber Art and the Hierarchy of Art and Craft, 1960–80, The Journal of Modern Craft, 1:1, p.13-33, DOI: 10.2752/174967708783389896.
Auther, E. and String, F. (2010). Thread: The Hierarchy of Art and Craft in American Art, Minneapolis: University of Minnesota Publising.
Bakare, O. O., and Bako, W. G. (2016). “Woven Sculptural Piece as Added Dimension to Textile Design”, Journal of African Studies, 5(2), p.123-138
Barnard, M. (2002). Sanat, Tasarım ve Görsel Kültür, (çev.) Güliz Korkmaz, Ankara: Ütopya Yayınları.
Best, S., Douglas, K. (2011). Postmodern Teori, 2. Basım, (çev.) Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Braddock, S. E. and O’Mahony, M. (1997). Techno Textiles, 1. Edition, New York: Thames and Hudson.
Bürger, P. (2014). Avangard Kuramı, Sunuş: Ali Artun, (çev.) Erol Özbek, İstanbul: İletişim Yayınları.
Constantine, M. and Jack, L., (1981). The Art Fabric: Mainstream, Van Nostrand Reinhold, New York.
Darrel, S. Ivy, B. and Leıgh, M. K. (1991). “Contemporary American Crafts”, Philadelphia Museum of Art Bulletin, 87(372).
Duchen, C. (1986). Feminism in France: From May’68 to Mitterand, Capter 6, London: Routledge.
Eager, E. B. (2015). “Fiber: Sculpture 1960–Present”, The Journal of Modern Craft, 8(2), p.251-258, DOI: 10.1080/17496772.2015.1057409.
Ersen, N. L. (2010). “Feminist Sanatın Kadın Sanatçılara Etkisi: Miriam Schapiro, Tracey Emin ve Andrea Dezsö Örnekleri Üzerinden Kadın Zanaatı/Sanatı”, Yedi Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, Sayı 4, s.73-78.
Farago, F. (2006). Sanat, (çev.) Özcan Doğan, Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (çev.) Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Fowler, C. (2014). “A Sign of the Times: Sheila Hicks, the Fiber Arts Movement, and the Language of Liberation”, The Journal of Modern Craft, 7(1), p.33-51.
Gürcüm, B. H. ve Kartal, S. (2017). “Bauhaus ile Tasarıma Dönüşen Zanaat”, İdil Dergisi, 6(34), s.1767-1798.
Heller, J. and Heller, N. G. (2013). North American Women Artists of The Twentieth Century. A Biographical Dictionary, New York London: Routledge Taylor and Francis Group, ISBN 9781315051680.
Jameson, F. (2011). Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı, çev. Nuri Pülümer ve Abdülkadir Gölcü, Ankara: Nirengi Kitap.
Kuspit, D. (2010). Sanatın Sonu, çev. Yasemin Tezgiden, İstanbul: Metis Yayıncılık.
Lyotard, J. F. (1994). Postmodern Durum, (çev.) Ahmet Çiğdem, Ankara: Vadi Yayınları.
Oyman, R. (2013). “Lif Sanatında Doğal Malzeme Kullanımı ve Çevresel Sanat Ürünleri”, Akdeniz Sanat Dergisi, 4(8), s.4-8.
Önlü, N. (2004). “Tasarımda Yaratıcılık ve İşlevsellik Tekstil Tasarımındaki Konumu”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 4, 3(1), s.85-95.
Özcan, N. (2017). “Fütürizm ve Çit Örücülüğünün Tekstil Tasarımında Tekstür, Strüktür ve Form Oluşumuna Etkileri”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
Porter, J. (2014). Fiber: Sculpture 1960–Present, Boston: Institute for Contemporary Art Publising.
Şaylan, G. (2009). Postmodernizm, 4. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi. Tapies, A. (2014). Sanat Pratiği, (çev.) İsmet Birkan, Ankara: Dost Yayınları.
Thurman, C. M. (1979). Claire Zeisler: A Retrospective, Chicago: The Art Institute of Chicago Publising.
Udeani, N. A. (2014). “Synergy of Uli symbols and textiles: An exploration in textile sculptural forms”, Mgbakoigba: Journal of African Studies, 3(1).
Ullrich, P. (2007). Material Difference: Soft Sculpture and Wall Works. Western Springs: Friends of Fiber Art International.
Whitham, G. Ve Pooke, G. (2013). Çağdaş Sanatı Anlamak, (çev.) Tufan Göbekçin, İstanbul: Optimist Kitap.
Yaşar, N. (2019). “Bauhaus’dan Black Mountain Kolejine Anni Albers Dokumaları”, The Journal of Social Sciences Institute, Sayı 44, s.131-152.
Yılmaz, M. (2006). Modernizmden Postmodernizme Sanat, Ankara: Ütopya Yayınları.
Görsel Kaynaklar
Görsel 1. Jagoda Buic, Happening, late 1960s,Pester plateau. Photo by Marija Braut. https://www.richardsaltoun.com/artists/279-jagoda-buic/biography/, Erişim tarihi: 02.02.2020.
Görsel 2. Miriam Schapiro, Kimona, 1979, Silkscreen mounted on wooden dowels. 172.7x127 cm. https://www.slideshare.net/mjarry/miriamschapiro, Erişim tarihi: 02.02.2020.
Görsel 3. Sheila Hicks, The Evolving Tapestry, (1967-68), Keten ve ipek, değişken boyutlar. Museum of Modern Art, New York. (Fowler, 2014:35).https://www.moma.org/collection/ works/3819, Erişim tarihi: 04.01.2020.
Görsel 4. Fiber: Sculpture, 1960-Present, Katalog. https://www.amazon.com/FiberSculpture-1960-Present-Jenelle Porter/dp/3791353829, Erişim tarihi: 12.12.2019.
Görsel 5. Rick Lozier, Des Moines, 1960. https://www.desmoinesartcenter.org/ exhibitions/fiber, Erişim tarihi:12.12.2019.
Görsel 6. Fiber: Sculpture 1960-Present. https://www.icaboston.org/exhibitions /fibersculpture-1960%E2%80%93present, Erişim tarihi: 02.02.2020.
Görsel 7. Fiber: Sculpture 1960-Present. https://www.newartexaminer.net/fiber-sculpture1960-present/ Erişim tarihi: 02.02.2020.
Görsel 8. Carol Shaw-Sutton, Sea of Tranquility, 2000, Wire, wood, paper 8 ft x 20 in x 20 in. http://www.carolshawsutton.com/work/index.htm, Erişim tarihi: 12.12.2019.
Görsel 9. Carol Shaw-Sutton, Crossings, 1984, Willow, linen 32 in x 28 in x 22 in. http://www.carolshawsutton.com/work/index.htm, Erişim tarihi: 12.12.2019.
Görsel 10. Lorenzi Nanni, Haemorrhagia, 2005, 50x39 cm. http://www.lorenzonanni.com/, Erişim tarihi: 04.01.2020.
Görsel 11. Lorenzi Nanni, 75011, 2004. http://www.lorenzonanni.com/, Erişim tarihi: 04.01.2020.
Görsel 12. Claire Zeisler, Red Preview,1969, a fiber construction, https://www.wikizeroo. org/index.php?q=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvQ2xhaXJlX1plaXNsZXI, Erişim tarihi: 10.01.2020.
Görsel 13. Claire Zeisler, Private Affair I, 1986.https://www.artic.edu/artworks/65209 /private-affair-i, Erişim tarihi: 10.01.2020.
Görsel 14. Ferne Jacobs, Floating World, 2007. https://www.nancymargolisgallery.com/ferne-jacobs, Erişim tarihi: 10.01.2020.
Görsel 15. Ferne Jacobs, The Round, 2007. https://www.nancymargolisgallery.com/fernejacobs, Erişim tarihi: 10.01.2020.
Görsel 16. Victoria Manganiello and Julian Goldman, Computer 1.0, 2018, https://www. victoriamanga niello.com/computer1, Erişim tarihi: 02.02.2020.
Görsel 17. Victoria Manganiello and Julian Goldman, Computer 1.0, 2018. Detay. https:// www.afanyc.com/the-art-of-tech, Erişim tarihi: 02.02.2020.
Görsel 18. Edith Meusnier, Sur Le Theme De L’eau Et Du Feu, 2010. https://www.edithmeusnier.fr/installations-in-situ/, Erişim tarihi: 02.02.2020.
Görsel 19. Atefeh Khas, Freesler Dreams, 2010. http://atefehtara.blogfa.com/1389/09, Erişim tarihi: 02.02.2020.