Ergonomi ve Locus Coeruleus

Pons ta tüp şeklinde bir anatomik şekle sahip olan locus coeruleus küçük yapısına rağmen nerdeyse tüm merkezi sinir sistemini (M.S.S’yi) etkilemektedir. Yaklaşık iki yüzyıl önce fark edilen locus coeruleus, noradrenalin kaynağı olup hücrelerinin içerdiği nöromelanin pigmentinden kaynaklı koyu mavi olarak görülmektedir. Bu nedenle, Latince’de coeruleus (gökyüzü mavisi) olarak isimlendirilmiştir. Ponsta bilateral olarak yerleşim gösteren bu hücre grubu yaklaşık olarak 45,000 ile 50,000 hücre içermektedir. Son yıllarda gelişen teknoloji ve optogenetik çalışmalar, fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (MRG) teknikleri ile locus coeruleus ile ilgili pek çok bilginin elde edilmesini sağlamıştır. Bu anatomik yapının dikkat, uyanıklık, stress gibi bilişsel özelliklerde anahtar rol oynadığı bilinmektedir. Okülomotor fonksiyonların zihinsel işlevleri yansıtması nedeniyle özellikle ergonomi alanında çalışan mühendislerin ilgi odağı olmuştur. Sunulan bu derleme çalışmasında locus coeruleusun anatomik yapısı, fizyolojik özellikleri ve nöroergonomi alanında klinik öneminin ortaya konması amaçlanmıştır. Ayrıca, nörobilim ve beyin görüntüleme konusunda meydana gelen gelişmeler ışığında bu anatomik yapının nöroergonomide de ele alınması gerektiğini ve bu alanda yapılacak çalışmaların artması görüşündeyiz.

Anahtar Kelimeler:

Locus coeruleus, noradrenalin, nöromelanin, ergonomi

Keywords:

Locus coeruleus, noradrenalin, nöromelanin, ergonomi,

PDF

___

1. Babalık, F. C. ,2011. Mühendisler için ergonomi:- işbilim. Dora Yayınları.
2. Reil, J.C., Untersuchungen u¨ber den Bau des grossen Gehirns im Menschen. Arch. Physiol. (Halle) 1809;9:136–524
3. Jacobsohn, L. Uber die Kerne des Menschlichen Hirnstamms. (Meddulla oblongata, Pons und Pedunculus cerebri) Anhang zuden Abhandlungen der Kgl. Preuss, Akad d. Wiss. Phys.-Mathem. Kasse. C¸ P 1909.
4. Crosby EC, Woodburne RT. The mammalian midbrain and isthmus regions. Part 1. The nuclear pattern. General summary. J. Comp. Neurol. 1943;78:505–20.
5. Sano F. Honyurui no seihankaku ni kansuru hikaku kaibougakuteki kenkyu (in Japanese) (Eine vergleichend-anatomische Studie uber den Nucleus loci caerulei der Saugetiere). Kaibogaku Zassi. 1941;18:149–175.
6. Araki C. Konsui senshi ni tuite (in Japanese) (Puncture of the coma). Saishin Igaku. 1947;2:357–366.
7. Maeda T. The locus coeruleus: history. Journal of chemical neuroanatomy. 2000;18:57–64.
8. Russel GV. The nucleus locus coeruleus (dorsolateralis tegmenti). Texas Rep. Biol. Med. 1955;13:939–88.
9. Shimizu N, Morikawa N, Okada K. Histochemical demonstration of monoamine oxidase of the brain of rodents. Z. Zellforsch. 1959;49:39–400.
10. Poe GR, Foote S, Eschenko O, Johansen JP, Bouret S, Aston-Jones G et al. Locus coeruleus: a new look at the blue spot. Nature reviews. Neuroscience. 2020:21:644–59.
11. Sara SJ. The locus coeruleus and noradrenergic modulation of cognition. Nat Rev Neurosci. 2009;10:211–23. 12. Berridge CW, Schmeichel BE, España RA. Noradrenergic modulation of wakefulness/arousal. Sleep Med Rev. 2012;16:187–97.
13. Giorgi FS, Saccaro LF, Galgani A, Busceti CL, Biagioni F, Frati A, et al. The role of locus coeruleus in neuroinflammation occurring in Alzheimer’s disease. Brain Res Bull. 2019;153:47– 58.
14. Lecrux C, Hamel E. Neuronal networks and mediators of cortical neurovascular coupling responses in normal and altered brain states. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci [Internet]. 2016;371:20150350.
15. Aston-Jones G, Cohen JD. An integrative theory of locus coeruleus-norepinephrine function: adaptive gain and optimal performance. Annu Rev Neurosci. 2005;28:403–50.
16. Dahlström A, Fuxe K. Localization of monoamines in the lower brain stem. Experientia. 1964;20:398–9.
17. German DC, Walker BS, Manaye K, Smith WK, Woodward DJ, North AJ. The human locus coeruleus: Computer reconstruction of cellular distribution. J Neurosci. 1988;8:1776–88.
18. Fernandes P, Regala J, Correia F, Gonc¸alves-Ferreira AJ. The human locus coeruleus 3-D stereotactic anatomy. Surg Radiol Anatomy. 2012;34:879–85.
19. Manaye KF, McIntire DD, Mann DM, German DC, Locus coeruleus cell loss in the aging human brain: a non-random process, J Comp Neurol 1995;358:79-87.
20. Mann DM. The locus coeruleus and its possible role in ageing and degenerative disease of the human central nervous system. Mech Ageing Dev 1983;23:73-94.
21. Benarroch EE. Locus coeruleus. Cell Tissue Res. 2018;373:221–32.
22. Berridge CW, Waterhouse BD. The locus coeruleus-noradrenergic system: Modulation of behavioral state and state-dependent cognitive processes. Brain Res Brain Res Rev. 2003;42:33–84.
23. Samuels ER, Szabadi E. Functional neuroanatomy of the noradrenergic locus coeruleus: its roles in the regulation of arousal and autonomic function, part i: principles of functional organisation. Curr Neuropharmacol. 2008;6:35–253.
24. Sharma Y, Xu T, Graf WM, Fobbs A, Sherwood CC, Hof PR et al. Comparative anatomy of the locus coeruleus in humans and nonhuman primates. J Comp Neurol. 2010;518:963–71.