Kyme İDÇ Nekropolisi’nden Bir Mezar Konteksti

Kyme’ye yaklaşık 1 km uzaklıkta bulunan İDÇ Nekropolisi, kentin güney nekropollerinden biridir. Bir bütün olarak değerlendirilmesi gereken Kyme Nekropolisleri, sanayi şirketleri adı altında ayrı ayrı ele alınmak zorunda kalmıştır. Bu alanlardan biri de 2007 yılında İDÇ Liman Şirketi’nin arazisi üzerinde çalışmalarına başlanan ve adını bu şirketten alan İDÇ Nekropolisidir. 2009 yılında yapılan kurtarma kazılarında gün yüzüne çıkarılan 125 numaralı oyma sanduka mezar çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır. Oyma sanduka mezar olarak değerlendirdiğimiz bu tip mezarlar, Aiolis bölgesine özgü bir mezar grubu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bölgede yoğun bir şekilde ortaya çıkarılan bu tip mezarların tanımı konusunda araştırmacıların farklı terimler kullandıkları görülmektedir. Bu farklı yaklaşımlar 125 numaralı mezar bağlamında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Mezarda; seramik, metal, cam ve diğer alt başlıklar altında incelemeye çalıştığımız toplam 23 adet buluntuya ulaşılmıştır. Bu buluntular; kozmetik kapları, aynalar, altın diademler, kolyeler, yüzükler, küpeler ve takı aksesuarları olarak değerlendirilen cam ve bronz objeler gibi geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Bu buluntular ışığında 125 numaralı mezar İÖ 4. yüzyılın sonu ile İÖ 3. yüzyılın başlarına tarihlenmektedir.

A GRAVE CONTEXT FROM KYME IDC NECROPOLIS

The IDÇ Necropolis, located approximately 1 km away from Kyme, is one of the southern necropolises of the city. The necropolises of Kyme, which should be evaluated as a whole, had to be dealt with separately under the names of industrial companies. One of these areas is the IDÇ Necropolis, whose work was star- ted in 2007 on the land of IDÇ Port Company and named after this operation. The carved cist grave with number 125, which was unearthed during the rescue excavations in 2009, is the subject of our study. These types of graves, which we consider as carved cist graves, appear as a group of graves unique to the Aiolis region. It is seen that researchers use different terms regarding the definition of this type of graves that have been extensively unearthed in the region. These different approaches were tried to be evaluated in the context of grave number 125. In the grave; a total of 23 finds, which we tried to analyze under ceramic, metal, glass and other sub-headings, were found. These finds have a wide range of items such as cosmetic containers, mirrors, gold diadems, necklaces, rings, earrings and glass and bronze objects considered as jewelry accessories. In the light of these finds, grave number 125 was dated to the end of the 4th century BC and the beginning of the 3rd century BC.

___

  • Almagro 1953: M. Almagro, Las Necrópolis de Ampurias, Vol. I, Barcelona.
  • Akyay Meriçboyu 2001: Y. Akyay Meriçboyu, Antik Çağ’da Anadolu Takıları, İstanbul.
  • Atıcı ve Karakaş 2013: M. Atıcı ve G. Karakaş, “Kyme Doğu Nekropolü (İzmir İli, Aliağa İlçesi, Samurlu Köyü, 877 ve 879 Parsel)”. 22. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, (14-17 Kasım 2013, Adana 2014), 229-242.
  • Atila VD. 2015: C. Atila, E. Korkmaz, B. Gürman, “Kyme Doğu Nekropolü Mezar Tipleri”, Prof. Dr. Ömer Özyiğit’e Armağan–Studies in Honour of Ömer Özyiğit, (ed.) E. Okan, C. Atila, Ege Yayınları, 13-27.
  • Ayalon 2005: E. Ayalon, The Assemblage of Bone and Ivory Artifacts from Caesarea Maritima, Israel 1st- 13th Centuries CE, Oxford: BAR İnernational Series 1457.
  • Barag 1985: D. Barag, Western Asiatıc Glass, In The British Museum, Volume I, London. Barkóczı 1996; L. Barkoczi, Antike Glaser, Roma Bilgin ve Lenger 2019: M. Bilgin, D. S. Lenger, “Nif Dağı Karamattepe Nekropolisi’nden Bir Mezar Konteksti”, OLBA 27, 189- 206
  • Bingöl 1999: F. R. I. Bingöl, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Antik Takılar, Ankara.
  • Bischop 1992: D. Bischop, Metallfunde: Geräte aus Bronze, Blei und Eisen”, Ausgrabungen in Assos 1990, (Hrsg. Ü. Serdaroğlu-R. Stupperich), Asia Minor Studien 1992, Band: 5: 149-171.
  • Blegen Vd. 1964: C. Blegen, H. Palmer, R. S. Young, The North Cemetery, Corinth, Volume XIII, Princeton. Çırak ve Kaya 2011: N.
  • Çırak ve S. Kaya “2009 İDÇ Nekropolü Kurtarma Kazısı”. 19. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, 29 Nisan-1 Mayıs 2010, Ordu (2011) 217-232.
  • Davidson 1952: G. R. Davidson, The Minor Objects, Corinth, Volume XII, Princeton.
  • Doğan 2022: T. Doğan, “Unguentaría in the Edirne Archaeology and Etnography Museum”, ADerg XXVIII, 149-174.
  • Doğan ve Lebe 2021: T. Doğan ve F. Lebe, “A Group of Unguentaría Preserved at the Kahramanmaraş Museum: Chronological Value of the Changes in Form”, Arkeolojik Küçük Buluntular: Pişmiş Toprak, Metal, Kemik, Cam ve Taş Eserler (ed.) O. Dumankaya, Doruk Yayınları, 354-393.
  • Dündar 2008: E. Dündar, Patara IV/1: Patara Unguentariumları, İstanbul.
  • Dusenbery 1998: E. B. Dusenbery, Samothrace. The Necropolis and Catalogues of Burials, Samothrace, New Jersey.
  • Ersoy 2017: A. Ersoy, Antik Dönemden Osmanlı Dönemine Smyrna/İzmir Kemik Objeleri, İstanbul
  • Foça 2018: S. Foça, “Kyme İDÇ Nekropolisi’nden Bir Grup Mezar”, ADerg 23: 141-162
  • Foça 2020: S. Foça, “Kyme (Aiolis) Batı Liman Nekropolisi’nden Klasik ve Hellenistik Dönem Mezarlar”, Tuba-Ar 27, 195-215
  • Grose 1989: D.F. Grose, The Toledo Museum of Art Early Ancient Glass, New York
  • Hayes 1975: J. W. Hayes, Roman and Pre-Roman Glass in the Royal Ontario Museum, Toronto. Higgins 1961: R. A Higgins, Greek and Roman Jewellery, London.
  • İren 2008: K. İren, “The Necropolis of Kyme Unveiled: Some Observations on the New Finds”, Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu’na 65. Yaş Armağanı, Eurgetes, Cilt II, AKMED Yayınları, Antalya, 613-637.
  • Juhász 2019: L. Juhász, “Perforated Roman Coins From The Aquincum-Graphisoft Cemetery”, Numismatica Pannonica I, Budapest, 91-111
  • Konak Tarakçı ve Selçuk 2012: S. Konak Tarakçı, T. Selçuk, “Batı Liman 1205 Parsel Kurtarma Kazısı 2011”, 21. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, (01-05 Nisan 2012 Marmaris), 185-198.
  • Korkmaz ve Gürman 2012: E. Korkmaz, B. Gürman, “İzmir ili Aliağa İlçesi Bozköy Biçerova Mevkii Kyme Antik Kenti Doğusu Sur Dışı Yapıları ve Doğu Nekropol Kurtarma Kazısı”, 20. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, 69-93.
  • Küçükgüney ve Tunç Altun 2009: Z. Küçükgüney, P. Tunç Altun, “İDÇ Liman Kurtarma Kazısı (İzmir İli, Aliağa İlçesi, Çakmaklı Köyü, Kendirci Mevkii, 613 ve 68 Parsellere Ait)”, Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu 17,53-74.
  • La Marca 2010: A. La Marca, “Kyme 2008 Yılı Kazı Çalışmaları”, KST 31, 397-416.
  • Lagona 2013: S. Lagona, “Kyme e la Macedonia”, Orhan Bingöl’e 67.Yaş Armağanı, Ankara,339-352
  • Marshall 1911: F. H. Marshall, Catalogue of The Jewellery Greek, Etruscan and Roman in the Departments of Antiquities British Museum, London.
  • Marshall 1968: F. H. Marshall, Catalogue of The Finger Rings, Greek, Etruscan and Roman in the Departments of Antiquities British Museum, London.
  • Ogden 1992: J. Ogden, Ancient Jewellery, London
  • Olıver 1966: A. Oliver, “Greek, Roman and Etruscan Jewelry” Bulletin- The Metropolitan Museum of Art, Vol. 24, no. 9, 269-284
  • Robinson 1941: D. M. Robinson, Metal and Minor Miscellaneous Finds, Olynthos X, Baltimore.
  • Özkan ve Atukeren 1999: T. Özkan ve S. Atukeren, “Cevizcioğlu Çiftliği Nekropolü Kazıları” Tahtalı Barajı Kurtarma Kazısı Projesi: Tahtalı Dam Area Salvage Project, İzmir, 43-54.
  • Peker 2 015: M . P eker, “ İzmir İli Nif Dağı Kazısı Buluntusu Altın Diademler”, Mediterranean Journal of Humanities, 307-312
  • Pierides 1971: A. Pierides, Jewellery in the Cyprus Museum,Cyprus.
  • Plantzos 1999: D. Plantzos, Hellenistic Engraved Gems, Oxford.
  • Pfrommer ve Markus 2001: M. Pfrommer ve E. T. Markus, Greek Gold From Hellenistic Egypt, Los Angeles.
  • Pottıer vd. 1887: E. Pottier, S. Reinach, A. Veyries, La Nécropole de Myrina. Recherches Archeologiques Exécutées au nom et aux Frais de L’ecole Francaise d’Athènes, Paris.
  • Rotroff 2006: S. I. Rotroff, Agora XXXIII: Hellenistic Pottery: The Plain Wares, The Athenian Agora, Princeton.
  • Sevinç ve Treister 2003: N. Sevinç ve M. Treister, “Metalwork from the Dardanos Tumulus”, Studia Troica Band 13, 215-260.
  • Scatozza Höricht 2010: L. A. Scatozza Höricht, “Kyme di Eolide e l’oro di Dioniso: Nuovo diadema dalla necropoli”. Archäologischer Anzeigerm 2010- 1, 105-121.
  • Sparkes ve Talcott 1970: B. A. Sparkes ve L. Talcott, Agora XII: Black and Plain Pottery of the 6th, 5th an 4th Centuries BC, Agora, Part-1-2, Princeton.
  • Spier 1992: J. Spier, Ancient Gems And Finger Rings, Malibu-California.
  • Şahin 2018: F. Şahin, Patara Metal Buluntuları, Ege Yayınları, İstanbul.
  • Tavukçu 2007: Z. A. Tavukçu “Parion Altınları”, Atatürk Üniversitesi 50. Kuruluş Yıldönümü Arkeoloji Bölümü Armağanı Doğudan Yükselen Işık Arkeoloji Yazıları, İstanbul 383-400.
  • Tuluk 1999: G. G. Tuluk, “Die Unguentarien im Museum von Izmir”, Anatolia Antiqua VII, 127-166.
  • Ünlü ve Özsaygı 2007: A. Ünlü, M. Özsaygı, “İzmir ili Aliağa İlçesi Gümrük Binası Sondaj Kazısı”, 15. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, 13-24.
  • Ürkmez 2014: Ö. Ürkmez, “Aiolis Kymesi’nden Samurlu 877 Nekropolisi”, CollAnt XIII, 337-381.
  • Ürkmez 2016: Ö. Ürkmez, “Aiolis Kymesi’nden Samurlu 879 Nekropolisi”, CollAnt XV, 156-187.
  • Yağız 2012: K. Yağız, Kuzeybatı Anadolu’da İ.Ö. 1. Bin’de Ölü Gömme Gelenekleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Yıldız 2016: V. Yıldız, “Akhisar Arkeoloji Müzesi’nde Bulunan Unguentariumlar”, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi 14/1, 1-24.