Boncuklu Tarla’da ele geçen Neolitik Çağ Kulak Tıkaçları, Küpeler ve Düğmeler Üzerine Bazı Gözlemler: Tipoloji ve İşlev
Boncuklu Tarla kazılarında elde edilen yeni veriler arkeoloji literatüründe belirsiz taş obje, token/jeton ya da klasik adıyla kulak tıkacı (stone plugs) veya tıkaç (plugs) olarak isimlendirilen objelerin kullanımı ve terminolojisi üzerine yeni bir boyut kazandırmakta. Bu makalenin amacı da yerleşim yerinde ele geçen söz konusu objelerin terminolojik tanımlamaları ve fonksiyonel özellikleri üzerine yeni öneriler sunmaktır. Bu makalede 2012 ve 2017 yıllarında Boncuklu Tarla kazılarında bulunan ve tipolojik olarak belli form veren örnekler incelenmiş ve bu bağlamda söz konusu objelerin tipolojileri ve işlevleri üzerine yeni öneriler sunulmuştur.
SOME OBSERVATIONS ON NEOLITHIC STONE PLUGS, TOKENS EARRINGS AND BUTTONS FROM BONCUKLU TARLA: ITS TYPOLOGY AND FUNCTION
The data of Boncuklu Tarla, based on 2012 and 2017 excavations, called stone plugs or tokens have given new dimension in archeology literature. The aim of this article is to provide new suggestions on terminological definitions and functional properties of the objects which found in the settlement. The examples that were found in the Boncuklu Tarla excavations in 2012 and 2017 and which gave a certain form in typology were examined and, in this context, new suggestions were offered on the typologies and functions of these objects in this article.
___
- Alarachi 2014 : H. Alarachi, La parure épipaléolithique et néolithique de la Syrie (12e au 7e millénaire avant J.-C.) : Techniques et usages, échanges et identités. Thèse doctorale, Université Lumière-Lyon 2, Lyon. Volume 1.
- Aurenche ve Kozlowski 2000 : O., Aurenche ve S.K. Kozlowski, La Naissance du Néolithique au Proche Orient. Paris, Editions Erranc.
- Aurenche ve Kozlowski 2010 : O. Aurenche ve S.K. Kozlowski, Territories, Boundaries and Cultures in the Neolithic Near East. BAR International Series 1362. Oxford : Archaeopress.
- Bains vd. 2103 : R. Bains, R. M. Vasic, ve D. Bar-Yosef- Mayer, ‘A Technological Approach To The Study Of Personal Ornamentation And Social Expression At Çatalhöyük”, Substantive Technologies At ÇatalhöyüK, Reports From The 2000-2008 Seasons, Yay. Haz. I. Hodder, BIAA Monograph 48, 331-363.
- Baysal 2015 : E.L. Baysal, ‘Neolitik Dönem Kişisel Süs Eşyaları: Yeni Yaklaşımlar ve Türkiye’deki Son Araştırmalar.’ Tuba-Ar 18 : 9-23.
- Bar-Yosef Mayer 2013 : D. Bar-Yosef-Mayer, ‘Towards a Typology of Stone Beads in the Neolithic Levant.’ JFA 38/2, 129-142.
- Cauvin 1994: J. Cauvin, Naissance des divinités et de l’agriculture : La Révolution des Symboles au Néolithique. CNRS Edition, Paris.
- Cauvin vd. 2012 : J. Cauvin, O. Aurenche, M.C. Cauvin, ve N. Balkan Atlı, 1999. ‘The Pre-Pottery Site Of Cafer Höyük.’ İn : M. Özdoğan Et N Basgelen (Eds.). Neolithic in Turkey Volume 1. İstanbul, Archaeology And Art Publications Volume 2, 87-103.
- Erim-Özdoğan 2011. A. Erim-Özdoğan ‘Çayönü’ İn : Özdogan M., Basgelen N. And Kuniholm P. (Eds), The Neolithic in Turkey 1 , Archaeology And Art Publications, Istanbul, 185-269.
- Garrod 1932 : D. Garrod, ‘A New Mesolithic Industry; The Natuian Of Palestine.’ Journal Of The Royal Anthropological Institute Of Great Britain and Ireland 62: 57-269.
- Gebel vd. 2017 : H.G.K. Gebel, M. Benz, C. Purschwitz, B. Kubíková, D. Štefanisko, A.S. Al-Souliman, K. Tucker, J. Gresky ve B. Abuhelaleh, ‘Household and Death: Preliminary Results of the 11th Season at Late PPNB Ba‘ja, Southern Jordan.’ Neo-iıthics 1/17, 19-36.
- Hamilton 2005: ‘N. Hamilton, ‘The Beads. Changing Materialities» Çatalhöyük Reports from The 1995- 1999. ‘Cambridge/Ankara, 325-332.
- Hauptmann 2012 : H. Hauptmann, ‘The Urfa Region.’ İn : Özdoğan M., Basgelen N. And Kuniholm P. (Eds.), Neolithic in Turkey Volume 2. İstanbul, Archaeology And Art Publications, 85-138.
- Kartal vd., 2014 : M. Kartal, H. Taşkıran H., K. Bulut ve O. Dinç, ‘Yontmataş Bulgular Işığında Yukarı Dicle Havzası’nda Yeni Bir Neolitik Yerleşim : Boncuklu Tarla.’ Ankara Üniversitesi Dil-Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi 54, 489-500.
- Karul 2011 : N. Karul, ‘Gusir Höyük.’ in Özdogan M., Basgelen N., ve Kuniholm P. (eds) Neolithic in Turkey Volume 1. İstanbul; Archaeology and Art Publications, 1-19.
- Kuhn ve Stiner 2007 : S. L., Kuhn and C. Stiner, ‘Body Ornamentation as Information Technology: Towards an Understanding of the Significance of Early Beads.’ in P. Mellars P., Boyle K., Bar-Yosef O. ve Stringer S. Rethinking the Human Revolution: New Behavioural and Biological Perspectives on the Origin and Dispersal of Modern Humans, McDonald Institute Monographs, 45-54.
- Kuhn vd. 2001 : S. L. Kuhn, M.C., Stiner, Reese S., and E. Güleç, ‘Ornaments of the Earliest Upper Paleolithic: New Insights from the Levant.’ PNAS, 98/13: 7641-7646.
- Lichter 2007 : C.-L. Lichter Vor 12.000 Jahren in Anatolien. Die ältesten Monumente der Menschheitsgeschichte, Große Landesausstellung Baden-Württemberg 2007 im Badischen Landesmuseum Schloss Karlsruhe, 20.1., 17.6.2007, Karlsruhe, Badisches Landesmuseum 2007.
- Leiris ve Delange 1967 : M. Leiris ve J. Delange, Afrique Noire, La création plastique, Paris, Gallimard.
- Özbaşaran ve Duru 2012 Özbasaran, M. ve G. Duru, ‘Akarçay Tepe.’ A PPNB and PN Settelement in Middle Euphrates-Urfa. İn : Özdogan M., Basgelen N. And Kuniholm P. (Aebs.), Neolithic in Turkey Volume 2. İstanbul, Archaeology And Art Publications, 165-202.
- Özdoğan 2012 : M. Özdoğan, ‘Mezraa-Teleilat.’ İn: Özdogan M., Basgelen N. and Kuniholm P. (Eds.), Neolithic in Turkey Volume 2. İstanbul, Archaeology And Art Publications, 203-260.
- Ökse vd. 2010 : T. Ökse, A. Görmüş ve E. Atay, ‘Ilısu Barajı İnşaat Sahası 2008 Yüzey Araştırması.’ AST 27.1, 333-349.
- Schmidt 2012 : K. Schmidt, ‘Göbekli Tepe.’ İn : M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm (Eds.), Neolithic in Turkey Volume 2. İstanbul, Archaeology And Art Publications, 41-83.
- Sylla 1988 : A. Sylla, Création et imitation dans l’art africain. Initiations et Etudes Africaines, No 34.
- Tekin 2011 : H. Tekin, ‘Hakemi Use: A Newly Discovered Late Neolithic Site in Southeastern Anatolia.’ in Özdogan M., Basgelen N., ve Kuniholm P. (eds) Neolithic in Turkey Volume 1. İstanbul; Archaeology and Art Publications, 151-172.
- Voigt 1988: M.-M . Voigt, ‘Excavations at Neolithic Gritille.’ Anatolica XV. Istanbul, 215-232.
- Yelözer 2017 : S. Yelözer, 2017: Aşıklı Höyük Boncukları: Tipoloji, Tanım ve Sosyal Açıdan Değerlendirme. (Yayımlanmamış Doktota Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı Tarih Öncesi Arkeolojisi Bilim Dalı İstanbul.
- ISSN: 1300-5685
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1991
- Yayıncı: Ege Yayınları
Sayıdaki Diğer Makaleler
Isparta Müzesi’nden Bir Grup Çark Yapımı Kandil: Demlik Forms
Son Buluntularla Erken Tip Klazomenai Lahitlerine Yeni Bir Bakış
Giresun Müzesi’nde Bir Grup Pişmiş Toprak Unguentarium
Kıyı Batı Anadolu’nun Kronolojisi ve Terminolojisinin Yeniden Değerlendirilmesi
Yusuf ÇiFTÇi, Ergül KODAŞ, Charlotte LABEDAN-KODAŞ, Kazım ÖZKAN