XVI. Yüzyılda Alâiye Sancağında Dokuma ve Tekstil Sanayisinde Kullanılan Ürünlerin Üretimi

Öz Alanya, antik çağda Coracesium adıyla Perge, Side ve Aspendos gibi önemli şehirleri ile birlikte Pampfıylia bölgesinde yer almaktaydı. Alâiye 1221 tarihinde Anadolu Selçuklu sultanı Alâeddin Keykubad tarafından feth edilerek Türk hâkimiyetine girdi. Şehir Selçuklu hâkimiyetine girmesi ile birlikte uluslararası ticarette Selçuklu Devletine yeni bir güç katdı. Alanya 1471 tarihinde OsmanlI hâkimiyeti altma girdikten sonra da eski ekonomik ve ticari önemini korumaya devam etti. Diğer Anadolu şehirleri gibi Alâiye ve çevresinde de üretilen önemli ürünler arasında tarım ürünleri gelmektedir. Bu ürünler Alâiye'de tekstil ve dokuma sanayisinin gelişmesinde katkı sağlamıştır. Bunlar arasında yün, pamuk ve keten tohumu gibi ürünleri sayabiliriz. Hayvancılığın da önemli bir geçim kaynağı olması sebebi ile hayvandan elde edilen yün, tiftik gibi ürünlerin de tekstil sanayisinde kullanılmasını sağlamıştır. Bu çalışmamızda XVI. yüzyılda Alâiye sancağında üretilen ve tekstil sanayisinde kullanılan ürünlerin üretim durumları ile birlikte tekstil sanayisinde kullanılan yan sanayi ürünleri üzerinde de durmaya çalışacağız. Çalışma konumuzun kaynağını 1500 yıllarını kapsayan 990 numaralı tahrir defteri ile 1555 yıllarına ait 172 numaralı tahrir defteri oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Tekstil, Pamuk, Keten, Yün, Tiftik, Alanya

PDF

___

Arşiv Belgeleri BOA, ML.VRD. TMT. d., 9631, 9648, 9653.
BOA, TT 166; 990.
BOA, MAD. d., 16029.
TKA, TT 172.
Diğer Akgül, Mehtap (1989), "16. Yüzyıl Arşiv Kayıtlarına Göre Alâiye nin Sosyal ve Ekonomik Hayatı ile Nüfus ve İdari Taksimatı", İstanbul: Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Fakültesi Türk İktisat Tarihi Anabilim Dalı.
Bilici, Z. Kenan (2000), "Alanya'nın Fethi Meselesi: Bir Teşbih’, Adalya, No. IV, s. 287-293.
Çağatay, Neşet (1947), "Osmanlı İmparatorluğunda Re'ayadan Alman Vergi ve Resimler", DTCFD, Cilt V, Sayı 5, s. 483-511.
Doğru, Flalime (1995), ATT11. Yüzyıla Kadar Osmanlı Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Görüntüsü, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Ercenk, Giray (1992), "Pamphylia Bölgesi ve Çevresi Eski Yol Sistemi", Belleten, Cilt LVI, Sayı 216, s. 360-367.
Gürbüz, Adnan (2001), "XVI-XVII Yüzyıllarda Alâiye Kalesi", X. Alanya Tarifi ve Kültür Semineri-III, Alsav Yayınları, s. 552-559.
İnalcık, Halil (2009), Devlet-i Aliyye, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Karaca, Behset (2009), AT' veXVI. Yüzyıllarda Manavgat Kazası,İsparta: Fakülte Kitabevi.
Karagedik, Nazım (2005), XIX. Yüzyılda Alanya Kazası, Denizli: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Koç, Ümit (2006), ATT. Yüzyıl Anadolu'sunda Sanayi, Ankara: Bizim Büro Basımevi.
Konyak, İsmail Hakkı (1946), Alâiye, İstanbul.
Mehmed Neşri (1995), Kitâb-t Cihan-nümâfNeşri Tarihi), Cilt II, (Yay. Haz. Faik Reşit Unat-Mehmed A. Köymen), Ankara: TTKY.
Şener, Abdüllatif (1990), Tanzimat Dönemi Osmanlı Vergi Sistemi, İstanbul: İşaret Yayınları.
Turan, Osman (1998), Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1988), Anadolu Beylikleri, Ankara : TTKY.
Yazıcızâde Ali, (2009) Tevârih-i ÂI-İ Selçuk, (Haz. Abdullah Bakır), İstanbul: Çamlıca Yayınevi.
Yetkin Haşim (1997), Dünden Bugüne Alanya, Alanya.