Isparta Müzesi Envanterinde Bulunan Cumhuriyet Dönemine Ait El İşlemeli Peşkirler

Öz İnsanoğlunun varolduğu tarihten günümüze kadar uygarlıklar, el sanatları ile iç içe yaşamışlardır. Yaşamın gereği olan üretim biçimlerinden meydana gelen el sanatları aynı zamanda kültürel birer olgudur. Anadolu’da el dokumacılığının en güzel örneklerinin görüldüğü ürünlerden biri de peşkirlerdir. Bu makalede, Isparta Müzesinde bulunan peşkirler işleme tekniği, motif ve kompozisyon özelliklerine göre, kullanılan malzemeler de dikkate alınarak dönemlerine göre incelenmiştir. Cumhuriyet dönemine ait olduğu müze envanter kayıtlarında belirtilen 16 örnek incelemeye alınmıştır. Cumhuriyet dönemi peşkirlerinin önceki dönemlerden faklılık ya da benzerlik gösteren özelikleri irdelenmiştir. Genellikle peşkirlerin desenlerinde stilize tarzda çiçek motifleri, basit-sıralı yüzey şemaları ve dokumanın kendinden desenli olduğu örnekler yer almaktadır. Cumhuriyet dönemine ait olan örnekler, ayrıca işleme, kenar süsleme teknikleri, renk ve kompozisyon özelliklerine göre incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Türk işlemeleri, işleme sanatı, Isparta, müze, peşkir

PDF

___

Anonim , (1970). “Peşkir”, Büyük Türk Sözlüğü, Hayat Yayınları, İstanbul. Barışta, Örcün (1999). Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Türk İşlemeleri, Ankara. Eren, Hasan (1998).
“Peşkir”, Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Koçu, Ekrem (1967). “Peşkir, Yağlık”, Türk Giyim Kuşam Sözlüğü ve Süsleme Sözlüğü, Sümerbank Kültür Yayınları, Ankara.
Köklü, Hülya (2004). İç Anadolu Bölgesindeki El İşlemeli Peşkirler. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
Onuk Taciser, Özbağ Tevhide vd. (1998). İçel
El Sanatları, Kültür Bakanlığı yayınları: 2091, Ankara.
Önder, Mehmet (1995). Peşkir, Antika ve Eski Eserler Kılavuzu, Ankara.
Sözen, Metin (1996). “Peşkir” Sanat Kavramları ve Terimler Sözlüğü, İstanbul.
Turani, Adnan (1998). Sanat Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitapevi, İstanbul. Vardarlı, E. (1993). “Peşkir”, Derleme Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Yetim, Fatma vd. (2007). “Kastamonu İli Liva Paşa Konağı Etnografya Müzesinde Bulunan İşlemeli Ürünlerin Özellikleri”, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 2, s-741-742.

ISSN: 1301-255X
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1997
Yayıncı: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı

Arşiv