Eski Mezopotamya'da Çocuk
Çocuk, günümüz toplumlarında olduğu gibi antik çağ Mezopotamya da
toplumsal hayatın önemli bir parçası konumundaydı. Çocuk neslin ve toplumsal
hayatın devamlılığının garantisi demekti. Günümüzde olduğu gibi antik çağ
toplumlarında da çocuğun dış tehlikelere karşı korunması ailenin temel
görevlerindendi. Eski Mezopotamya’da çocuk babasının otoritesinin hâkim olduğu
bir aile içerisinde büyüyüp sosyalleşirdi. Antikçağ toplumlarında çocuk özgür
iradesinden yoksun, ailesinin isteğine ve toplumun gelenek göreneklerine uygun
olarak yetiştirilirdi. Çocukların özgürlükleri çok kısıtlıydı. Bu durum günümüz
toplumları için de geçerlidir. Eski Mezopotamya’da bazı kanun maddeleri ve
çeşitli belgeler çocuk ile ilgilidir. Bu belgeler çocuğun korunması, evlat edinilmesi,
eğitimi, velayeti ve miras hakkı gibi çeşitli konuları içermektedir.
Anahtar Kelimeler:
Çocuk, Eski Mezopotamya, Aile, Toplum
Children in Ancient Mesopotamia
Children were an important part of life in Ancient
Mesopotamia as they are in the communities of this age. Children were seen as
warrant of the continuation of generation and social life. Protecting the
children against external threats was one of the major responsibilities of
families in archaic age societies as it is now. In Ancient Mesopotamia,
children used to grow up and socialize in a family in which the father is the
authority. In the societies of ancient age, children were grown up deprived of
their free will and in accordance with their families’ will and society’s
tradition. Freedom of children was restricted. This situation is the same for modern
communities. In Ancient Mesopotamia, some articles of law and various documents were related to children. Those
documents included some issues such as protecting the children, adopting,
educating the children, curatorship and right of succession.
Keywords:
Children, Ancient Mesopotamia, Family, Society,
___
- AKT I: Bilgiç, E., Sever, H., Günbattı, C. ve Bayram, S., Ankara Kültepe Tabletleri I, TTK Basımevi, Ankara 1990.
- Albayrak 2000: Albayrak, İ., “Kültepe’den Yeni Bir Vasiyetname” Archivum Anatolicum IV, Ankara 2000, 1-16,
- Albayrak 2007: Albayrak, İ., “Kültepe’de Ele Geçen Vasiyetnamelere Göre Eski Anadolu’da Miras Anlayışı”, 38. ICANAS Kongresi Bildirileri, Ankara 2007. 137-149.
- Alpman 1981a: Alpman, A., “Nuzi Vesikalarındaki Adoptionun (Evlatlık Almanın) Gayesi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi XXV/14, 1981, 321-333.
- Alpman 1981b: Alpman, A., “Nuzi Adoption Metinlerinin Ortaya Koyduğu Sosyo-Ekonomik Sonuçlar”, IX. T.T.K. Bildirileri, Ankara 1981, 183-193.
- Alpman 1988: Alpman, A., Eski Önasya Hukukunda Adoption, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara 1988.
- BE: Babylonian Expedition of the University Pennyslvania, 1893vd.
- Bertmann 2003: Bertmann, S., Handbook to Life in Ancient Mesopotamia, New York 2003.
- Bordreuil vd. 2015: Bordreuil, P., Briquel-Chatonnet, F. ve Michel, C., Tarihin Başlangıçları Eski Yakındoğu Kültür ve Uygarlıkları, (çev. L. Başaran), İstanbul 2015.
- CAD: The Assyrian Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago (CAD).
- CDA: Black J., George A. and Postgate N., A Concise Dictionary of Akkadian (CDA), (Edi. Karl Hecker und Walter Sommerfeld), Harrassowitz Verlag • Wiesbaden 2000.
- Çeçen 1990: Çeçen, S.; “Kültepe Metinlerinde Bulunan Yeni Waklum Mektupları”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi XXXIV/1-2, Ankara 1990, 35-51.
- Driver - Miles 1935: Driver G. R. and Miles J. J., The Assyrian Laws, Oxford The Clerendon Press 1935.
- Driver - Miles 1960: Driver G. R. and Miles J. J., The Babylonian Laws, Vol. 2, Oxford The Clarendon Press 1960.
- Erol 2014: Erol, H., “Anadolu’nun İlk Yazılı Belgelerinde Büyü Ve Kehanet”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi LIV/2, Ankara 2014, 37-48.
- Fincke 2012: Fincke, J. C., “Adoption of Women at Nuzi”, Studies on the Civilization and Culture of Nuzi and the Hurrians 19, 2012, 119-140.
- HSS: Harvard Semitic Series
- Johns 1904: Johns, C. H. W., Babylonian and Assyrian Laws, Contracts and Letters, New York 1904.
- Klengel 2002: Klengel, H., Kral Hammurabi ve Babil Günlüğü, (çev. N. Oral), Telos Yayıncılık, Ankara 2002.
- Kramer 2002a: Kramer, S. N., Sümerler, (çev. Ö. Buze), İstanbul, 2002.
- Kramer 2002b: Kramer, S. N., Tarih Sümerde Başlar, (çev. H. Koyukan), İstanbul 2002.
- KT IV: Albayrak, İ., Kültepe Tabletleri IV, TTK Basımevi, Ankara 2006.
- KT XI-a: Erol, H., Kültepe Tabletleri XI-a, I. Cilt: Šu-İštar’a Ait Belgeler, TTK Basımevi, Ankara (Basımda).
- Lerner 1986: Lerner, G., “The Origin of Prostitution in Ancient Mesopotamia”, Signs 11/2, 1986, 236-254.
- Nemet-Nejat 2002: Nemet-Nejat K. R., Daily Life in Ancient Mesopotamia, Hendrickson Publisher 2002.
- Oates 2004: Oates, J., Babil, (çev. F. Çizmeli), Arkadaş Yayınevi, Ankara 2004.
- Özgüç 1950: Özgüç, T., Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Kültepe Kazısı Raporu 1948, TTK Basımevi, Ankara 1950.
- Paulissian 1999: Paulissian, R., “Adoption in Ancient Assyria and Babylonia”, Journal of Assyrian Academic Studies XIII/2, 1999, 5-34.
- Roth 1995: Roth, M. T. Law Collections from Mesopotamia and Asia Minor, Journal of the American Oriental Society 118/1, 1998.
- Seters 1968: Seters, J. V., “The Problem of Childlessness in near Eastern Law and the Patriarchs of Israel”, Journal of Biblical Literature 87/4, 1968, 401-408.
- Speiser 1928-1929: Speiser, E. A., “New Kirkuk Documents Relating to Family Laws”, The Annual of the American Schools of Oriental Research, 10, 1928 - 1929, 1-73.
- Stol 2006: Stol, M., “Private life in ancient Mesopotamia”, Civilizations of the Ancient Near East (edi. Jack M. Sasson vd.) Vol. I-II, Hendrickson Publisher, Michigan 2006, 485-499.
- Şahin 2009: Şahin, H. A., “Eski Asur Toplumu’nda Çocuklara Ad Verme Geleneği” , Turkish Studies 4/3, 2007-2018.
- Tosun - Yalvaç 2002: Tosun, M. ve Yalvaç, K., Sumer, Babil, Assur Kanunları ve Ammi-Şaduqa Fermanı, Ankara, TTK, 2002.
- Veenhof - Eidem 2008: Veenhof K. R. and Eıdem, J., Mesopotamia. The Old Assyrian Period, Orbis Biblicus et Orientalis (OBO) 160/5, Academic Press Fribourg/Vandenhoeck & Ruprecht Göttingen, 2008.
- Vincent 1904: Vincent, G. E., “The Laws of Hammurabi”, American Journal of Sociology 9/6, 1904, 737-754.
- VOS: Vorderasiatische Schriftendenkmäler.
- Westbrook 1988: Westbrook, R., Old Babylonian Mariage Law, Archiv für Orientforschung 23, Horn: Berger 1988.
- Westbrook 2003: Westbrook, R., “Old Babylonian Period”, A Hıstory of Ancıent Near Eastern Law, (edi. Raymond Westbrook), Brill, Leiden-Boston 2003 361- 431.
- Zaccagnini 1995: Zaccagnini, C., “War and Famine at Emar”, Orientalia 64/ 2, 1995, 92-109.
- Zaccagnini 2003: Zaccagnini, C., “Nuzi”, A Hıstory of Ancıent Near Eastern Law, (edi. Raymond Westbrook), Brill, Leiden-Boston 2003, 565-618.
- ISSN: 1300-6355
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1995
- Yayıncı: Ankara Üniversitesi