İLK TÜRK DEVLETLERİNDE YÖNETİMDE KADININ KONUMU
Çalışmada, Türk tarihinde kadının yeri ve önemini belirtmek için hazırlanan bir etkinliğin uygulama sürecine ve bu uygulamadan elde edilen gözlem sonuçlarına yer verilmiştir. Bu çerçevede hazırlanan etkinlik 2016-2017 eğitim öğretim döneminde Ankara ilinde bulunan bir orta okulda uygulanmıştır. Etkinlik 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde yer alan “Kültür ve Miras” öğrenme alanının ünitesindeki “Destan, yazıt ve diğer belgelerden yararlanarak, Orta Asya ilk Türk devletlerinin siyasal, ekonomik ve kültürel özelliklerine ilişkin çıkarımlarda bulunur.” kazanımına yönelik yaklaşık 30 dakika süren bir çalışmadır. Etkinlikte; görsel materyal olarak Köktürk ve Bizans dönemlerinden kalan paralar karşılaştırılarak öğrencilerin derse aktif olarak katılmaları ve grup çalışmasıyla kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesi amaçlanmıştır. Böylece ilk Türk devletlerinde özellikle yönetimde kadının etkili bir konumda olduğunun öğrencilerce fark edilmesi istenmiştir. Etkinlik öğrencilerin konuya olan ilgilerini en üst düzeyde tutmalarına olanak sağlayacak şekilde hazırlanmıştır. Etkinlik sonucunda öğrencilerin konuya olan ilgilerinin arttığı ve özellikle cinsiyet ayrımcılığı yapmama konusunda duyarlılık gösterdikleri gözlemlenmiştir. Ancak öğrencilerin etkinlikte kullanılan fotoğrafları yorumlamada sıkıntı yaşadıkları da gözlenmiştir (Zaman zaman han ve hatun adlarını kullanmamışlar; prens ve prenses, kral ve kraliçe adlarını kullanmışlardır). Etkinliğin uygulanmasında öğrencilerin genel anlamda tarihsel yazılı ve görsel dokümanları inceleyerek, belli sonuçlar çıkardıkları görülmüştür. Etkinliğin öğrenciler tarafından Türk tarihinde kadının önemini kavramalarında dikkat çekici bir katkı sağladığı ve öğrencilerin bu uygulamayı yapmaktan keyif aldıkları gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Sosyal bilgiler eğitimi, Türk tarihi, ilk Türk devletleri, kadın
ON THE POSITION OF WOMEN IN MANAGEMENT IN THE FIRST TURKISH STATES
The study included the implementation process of an event prepared to indicate the place and importance of women in Turkish history, and the results of observations obtained from this practice. The activity prepared in this framework was implemented in a secondary school in the province of Ankara in 2016-2017 education period. Activity is about 30 minutes for the acquisition of "Finding out about the political, economic and cultural characteristics of the first Turkish states of Central Asia" by using "Epic, inscription and other documents in the" Culture and Heritage "learning field in the 6th grade social studies course . In the event; it is aimed that the students participate actively in the class by comparing the currencies from Köktürk and Byzantine periods as visual material and to realize permanent learning by group work. Thus, in the first Turkish states, it is desirable to recognize that students are in an effective position, especially in management. The event has been prepared to allow students to keep the message of the topic at the highest level. As a result of the exercise, it was observed that the students' awareness of the subject increased and they were particularly sensitive about not making sex discrimination. However, it was also observed that students had difficulty in interpreting the photographs used in the activity (From time to time they did not use the name of the inn and the chicks, they used the prince and princess, king and queen names). In the implementation of the event, students have seen some results, examining historical textual and visual documents in general terms. It has been observed by the students that the event has made a remarkable contribution to the concept of women's importance in Turkish history and that students enjoyed doing this practice.
Keywords:
Social studies education, Turkish history, first Turkish states, women,
___
- Babayar, G. (2007), Köktürk Kağanlığı Sikkeleri Kataloğu, Ankara: TİKA
- Çandarlioğlu, G. (1966), “Türk Toplumunda Kadın”, Hayat Tarih Mecmuası, Yıl: 2, 1 (4), İstanbul. Ergin, M. (2003), Orhun Abideleri, Hisar Yayınları.
- Gökçe, M. (2008), “Seyyahlara Göre 19. Yüzyıl Türkmenistan’ında Kadın”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volume 1(4).
- __________________ (2017). “Türk Devlet Anlayışının Mitolojik Kökenleri”, Üçler Bulduk Armağanı, (Ed. Alpaslan Demir), Ankara: Gece Kitaplığı.
- Gömeç, S. (1997), “Kagan ve Katun”, Tarih Aratırmaları Dergisi, Cilt 18, Sayı 29, Ankara.
- ¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬_________________ (2010), “Terken Ünvanı Hakkında”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 17, 2.
- Köksel, B. (2011), “Orhon Yazıtları’nda Kadın”, e-Journal of New World Sciences Academy, 6 (2).
- MEB (2016), Sosyal Bilgiler Dersi (6-7) Öğretim Programları, Web: http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden 21.9.2016'da alınmıştır.
- Sevinç, N. (1987), Eski Türklerde Kadın ve Aile, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
- Tellioğlu, İ. (2016), “İslam Öncesi Türk Toplumunda Kadının Konumu Üzerine”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 55, Erzurum, s.212.
- Yıldız, Z. (2016). 13.-15. Yüzyıllarda Deşt-i Kıpçak Sahasını Ziyaret Eden Seyyahların Gözünden Türk İmgesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Ayten KİRİŞ AVAROĞULLARI