Burdur Karamusa Deresi’nde Gökkuşağı Alabalığı İşletmesinin Dere Üzerine Fizikokimyasal ve Mikrobiyolojik Etkisi

Bu çalışmada Burdur sınırları içerisindeki Karamusa Deresi üzerine kurulu gökkuşağı alabalığı işletmesinin dere üzerine fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik etkilerinin Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifi ve Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği’ne göre değerlendirilerek mevcut durumun ortaya konulması amaçlanmıştır. Kaynağını Tefenni Karamusa Köyü’nden alan ve üzerinde Burdur ilinin en büyük işletmesi bulunan (175 ton/yıl) Karamusa Deresi Beyköy’den geçerek Yapraklı Baraj Gölü’ne ulaşmakta ve Dalaman Çayı’nın önemli bir kolunu oluşturmaktadır. Karamusa Deresi üzerine kurulu su ürünleri yetiştiricilik tesisinin giriş (37o13’12.66’’N-29o41’46.46”E; Rakım: 1190 m.) ve çıkısından (37o13’08.15’’N-29o41’42.31”E; Rakım: 1185 m.) alınan iki noktada 2009 yılı boyunca aylık olarak arazide sıcaklık, pH, kondüktivite, çözünmüş oksijen ve oksijen doygunluğu ve debi değerleri; laboratuvarda ise bulanıklık, organik madde, toplam sertlik, KOİ, ortofosfat (O-PO4-3), toplam fosfor, nitrit (NO2-1-N), nitrat (NO3-1-N), amonyum (NH4+1-N) ve iyonize olmamış amonyak, BOİ5, toplam koliform, toplam bakteri ve Escherichia coli analizleri gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda önemli görülen değişkenlerden debi değerleri 135-911 L/s arasında değişirken, su sıcaklığı, çözünmüş oksijen, oksijen doygunluğu, pH, kondüktivite, toplam sertlik değerlerinin kabul edilebilir düzeylerde olduğu, bulanıklık, organik madde, KOİ, ortofosfat, toplam fosfor, nitrit, nitrat, amonyum, iyonize olmamış amonyak, BOİ5 değerlerinin ise üretimebağlı olarak zaman zaman artış gösterdiği tespit edilmiştir. Mikrobiyolojik parametrelerden Escherichia coli tespit edilmezken, toplam koliform ve toplam bakteri değerleri her iki noktada da zaman zaman artış göstermiştir. Sonuç olarak işletmeye uzak bölgeden giriş yapan su mevcut kriterler eşliğinde değerlendirildiğinde zaman zaman sıkıntı gösterdiği, işletmenin dereye bırakmış olduğu azot ve fosfor yüklerinin yaz dönemlerinde artış göstermekle birlikte kabul edilebilir düzeylerde olduğu, bununla birlikte işletmenin dere ve çevre sağlığı açısından atıklarını dereye bırakmaması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Karamusa Deresi, gökkuşağı alabalığı işletmesi, azot, fosfat, mikrobiyoloji

Physicochemical and Microbiological Effect of Rainbow Trout Farm on Karamusa Stream in Burdur

In this study, it was aimed that the revealed physical, chemical and microbiological effects the rainbow trout farm on Karamusa stream within the boundaries with Burdur according to the European Union Water Framework Directive and Surface Water Quality Management Regulations.The Karamusa stream Source from Tefenni Karamusa village area and on the Burdur province, the largest business with (175 tons/year) Karamusa passed through Beyköy and reach leafy Dam and constitutes an important branch of Dalaman River. From the introduction (37o13'12.66''N-29o41'46.46''E, altitude: 1190 m.) and the output points of (37o13'08.15''N-29o41'42.31''E, Altitude: 1185 m.) aquaculture facilities that founded on Karamusa stream taken during 2009 on a monthly of temperature, pH, conductivity, dissolved oxygen and oxygen saturation and flow values has been analyzed in the study area; the turbidity, organic matter, total hardness, COD, orthophosphate (O-PO4-3), total phosphorus, nitrite (NO2-1-N), nitrate (NO3-1-N), ammonium (NH4 +1- N) and the anion to ammonia, BOD5, total coliform, total bacteria and Escherichia coli has been analyzed in the laboratory.

Keywords:

Karamusa Stream, rainbow trout farm, nitrogen, phosphate, microbiology,

PDF

___

Anonim, 1995. Su Ürünleri Yönetmeliği. EK-5 sayılı alıcı ortama kabul edilebilir değerler listesi ve EK-6 sayılı sulara boşaltılabilecek atıklar için listesi.
Ayık, Ö., Atamanalp, M., Kocaman, M. ve Kocaman, B. 2006. Sapaca Deresi (Erzurum, Uzundere) Üzerinde Kurulan Alabalık Üretim Çiftliklerinin Dere Suyu ve Çevreye Etkileri Üzerine Bir Araştırma, I. Balıklandırma ve Rezervuar Yönetimi Sempozyumu, 07-09 Şubat 2006, Antalya.
Aşır, U. ve Pulatsü, S. 2008. Estimation of the Nitrogen - Phosphorus Load Due to Cage Cultured Rainbow Trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) in Kesikköprü Dam Lake: Comparison of Pelleted and
Extruded Feed. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 32: 417-422.
-
Bacteriological Analytical, 2002. FDA'S Bacteriological Analytical Manual Chapter-4.
Beveridge, M.C.M. 1984. Cage and pen fish farming: Carrying capacity models and environmental impacts. FAO Fisheries Technical Paper No. 255, Rome. 129pp.
Boyd, C.E. ve Queiroz, J.F. 2001. Nitrogen, phosphorus loads vary by system. The Advocate, 84-86.
Çelikkale, M.S. 1999. “Türkiye Su Ürünleri Sektörü, Potansiyeli, Mevcut Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri.”, ITO Yay. No: 1999-2.
EC, 2000. European Parliament and of the Council 2000/60/EC, 2000. Establishing a framework for community
action in the field of water policy. Directive EC/2000/60.
Enell, M. 1995. Environmental impact of nutrients from Nordic fish farming. Water Sci. Technol., 31: 61-71.
Emre, Y. ve Kürüm, V. 2007. Havuz ve Kafeslerde Alabalık Yetiştiriciliği. Posta Basım. İkinci Baskı, ISBN
-96544-0-7, 272 syf, İstanbul.
EU WFD, 2000. European Union Water Framework Directive, 23 October 2000; 2000/60/EC.
FAO, 2011. Fishery statistics (Capture production) yearbook.
Göksu, M.Z.L. 2003. Su Kirliliği Ders Kitabı. Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayın No:7, 232s. Adana
Handisyde, NT, Ross, LG, Badkeck, M-C. ve Allison, EH. 2007. The Effects of Climate Change on World Aquaculture: a Global Perspective. Department for International Development, London.
Koçer, M.A., Muhammetoğlu, A., Emre, Y., Sevgili, H., Türkgülü, İ., Kanyılmaz, M., Yılayaz, A., Uysal, R., Emre, N., Mefut, A., Uysal, G., Yalım, B. ve Topcuoğlu, Ö. A. 2010. Balık Yetiştiriciliği ve Havza Kaynaklı Kirliliğin Eşen Çayı Ekosistemine Etkilerinin Matematiksel Modelleme Yöntemleri İle Belirlenmesi ve Akdeniz’e Nutrient Akışının Kontrolü. (TÜBİTAK Proje No: 107Y084). 290 syf.
Köksal, G., Pulatsü, S., Aydın, F., Rad, F., Karasu, A.Ç., Akçora, A. ve Kuyumcu, N. 2003. Bozüyük Yöresi Gökkuşağı Alabalığı İşletmeleri Çıkış Sularının Karasu Deresi Üzerine Etkisi. (TÜBİTAK Proje No: VHAG 1693). 74 syf.
Leaf A. ve Weber, P.C. 1998. Cardiovascular effects ofn-3 fatty acids. N Engl J Med 1988;318:549-557.
Lindhorst-Emme, W. 1990. Forellenzucht. Verlag Paul Parey. 157 s. Hamburg und Berlin.
Midlen, A. ve Redding, T.A. 1998. Enviromental Management for Aquaculture Kluwer Aacademic Publishers London, Pp: 215.
O’Connor, R., Whelan, B.J., Crutchfield, J.A. ve Q’Sullivan, A.J. 1992. Review of the Irish Aquaculture Sector and Recommendations for ıts Development, The Economic and Social Research Institute Dublin, Pp:287.
Ramseyer, I.J. 1998. Nutritional Strategies for Reducing Pollutans in Aquaculture Effects, Sciences and Engineering, Pp: 58(10).
Tekinay, A.A., Güroy, D. ve Çevik, N. 2006. The Environmental Effect of a Land-Based TroutFarm on Yuvarlakçay, Turkey, Ekoloji 19, 73, 65-70.
TÜİK, 2013. Türkiye İstatistik Kurumu, Su Ürünleri İstatistik Verileri.
Wedemeyer, G.A. 1996. Physiology of fish in intensive culture systems. Chapman and Hall, 115 Fifth Avenese, 10003. 232p. New York
Yanık, T. ve Atamanalp, M. 2001. “Balık Yetiştiriciliğinde Su Kirliliğine Giriş.” Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 226, Erzurum.
YSKYY, 2012. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği.