Rukiye ARSLAN, Zekeriya ÇALIŞKAN, Emine Arslan KILIÇOĞLU

Okul Öncesi Öğretmenlerinin Değerler Eğitimine İlişkin Geliştirdikleri Metaforlar

Eğitimle bir kuşaktan diğerine aktarılan değerler, insanların tutum ve davranışlarını biçimlendirme ve yönlendirmede önemli rol oynayan, öğretilebilen ve öğrenilebilen en önemli olgulardır. Bu nedenle okul öncesi öğretmenleri, çocuğu hayata hazırlamada ve ona değerleri öğretmede en önemli unsurlardan biridir. Bu araştırma, okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimini neye benzettikleri ve hangi yönüyle benzettiklerini metaforlar yoluyla ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada okul öncesi öğretmenlerine “değerler eğitimi…......gibidir çünkü ………” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu; Batman il merkezinde okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan 30 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma olgu bilim desenindedir. Sonuç olarak, öğretmenler tarafından 7 farklı kategoriden gelişim, sağlamlık, ahlak, hayat, soyut, bütünleştirici ve ihtiyaç, 28 metaforun üretildiği görülmektedir. En çok metaforun gelişim kategorilerinde üretildiği görülmektedir 8 . Diğer üretilen metaforlar ise metafor sayısına göre sırasıyla, sağlamlık 5 , ahlak 4 , hayat 4 , soyut 3 , bütünleştirici 2 ve ihtiyaç 2 şeklindedir

Anahtar Kelimeler:

Değer, Değerler Eğitimi, Okul Öncesi, Metaforlar

Metaphors Developed by Preschool Teachers Regarding Values Education

Values conveyed from one generation to another one through education are the most important teachable and learnable phenomena that can play an important role in forming and directing people's attitudes and behaviors. For this reason, preschool teachers are one of the most important elements in preparing the child for life and teaching values to him. This study was conducted in order to reveal to what preschool teachers likened the values education from which aspects through what metaphors. In the study, preschool teachers were asked to complete the sentence" the values education is like ......... because" The sample group of the study consisted of 30 preschool teachers working in preschool education institutions in city center of Batman. Qualitative research method was used to collect the data. The study was conducted in phenomenology design. Consequently, it was observed that 28 metaphors were generated by the teachers from 7 different categories development, resilience, moral, life, abstract, integrative, and need . The metaphors were generated mostly in development category 8 . The other generated metaphors were respectively, resilience 5 , moral 4 , life 4 , abstract 3 , integrative 2 , and need 2 in terms of number of metaphors

Keywords:

Value, Values Education, Preschool, Metaphors,

PDF

___

1. Akyol AK. Okul Öncesi Eğitimin Amaç ve İlkeleri. Akyol AK. (Ed.), Okul Öncesi Eğitim Programları İçinde, Ankara: Hedef Yayıncılık 2016: 10-6.
2. Kılınç FE. Okul Öncesi Dönemde Değerlerin Kapsamı. Güder, SY. (Ed.), Okul Öncesi ve İlkokul Döneminde Değerler Eğitimi İçinde, Ankara: Eğiten Kitap 2016: 21-35
3. Yıldız F, Bıçakçı MY, Aral N. Bilişsel Gelişim. Turan, F. ve Yükselen, A. İ. (Ed.), Çocuk Gelişimi 2 Okul Öncesi Dönemde Gelişim İçinde, Ankara: Hedef Yayıncılık 2016: 37-52.
4. Zembat R. Okul Öncesi Eğitimde Nitelik. Oktay A, Unutkan ÖP. (Ed.), Okul Öncesi Eğitimde Güncel Konular İçinde, İstanbul: Morpa Yayınları 2007: 25-42.
5. Ulutaş A, Emre O, Çalışkan Z. “Values and Role of Pre-School Teachers in Early Childhood Education”, In Alexadroava E, Shapekova L N, Ak B, Özcanaslan F. (Ed.), Health Sciences Research in the Globalizing World. Sofia: St. Kliment Ohridski University Press 2018: 545-55
6. Neslitürk S. Anne ve Değerler Eğitimi Programının 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal Beceri Düzeyine Etkisi. Yayınlanmış doktora tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü 2016, Konya.
7. Pereira LJ. Values Education In Bangladesh: Understanding High School Graduates’ Perspectives. For the Degree of Doctor of Philosophy University of the Incarnate Word. Published by Pro Quest: (2016). 10242249 https://athenaeum.uiw.edu/cgi/viewcontent.c gi?article=1007&context=uiw_etds, Erişim tarihi:16.02.2018.
8. Ulusoy K, Dilmaç B. Değerler Eğitimi. (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi 2016.
9. Bozdaş Ş. Öğretmenlerin Mesleklerine Adanmışlık Düzeyleri İle Değerler Eğitimi Uygulama Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü 2013, Ankara.
10. Atabey D. Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Sosyal Değerler Eğitimi Programının Anasınıfına Devam Eden Çocukların Sosyal Değerler Kazanımına Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü 2014 Ankara.
11. Meydan H. İlköğretim Okullarında Değerler ve Karakter Eğitimi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü 2012 Sakarya.
12. Altan MZ. “ Çoklu Zeka Kuramı ve Değerler Eğitimi”, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi 2011; 1(4): 53-7.
13. Kasapoğlu H. Okulda Değer Eğitimi ve Hikayeler. Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi 2013; 42 (198): 97-109.
14. Balat GU. Değerler Eğitimi ve Değerler Eğitimi Programları. Oktay A., Unutkan Ö.P. (Ed.) Okul Öncesi Eğitimde Güncel Konular İçinde, İstanbul: Morpa Yayınları 2007: 197-209.
15. Erikli S. Development and Implementation of A Value Education Program For PreSchool Children. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Middle East Technical University. The Graduate School of Social Sciences 2016 Ankara.
16. Erkuş S. Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitim Programlarındaki Değerler Eğitimine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü 2012 Diyarbakır.
17. Meydan, H. Okulda Değerler Eğitiminin Yeri ve Değerler Eğitimi Yaklaşımları Üzerine Bir Değerlendirme. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2014; (1): 93-108.
18. İman ED. Değerler Eğitimi Programının 5- 6 Yaş Çocukların Sosyal Gelişimine Etkisi: Sosyal Beceri, Psiko-sosyal Gelişim ve Sosyal Problem Çözme Becerisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi 2014; 14(1): 249-68.
19. Bozkurt E. Çocuk Oyunları ve Değerler Eğitimi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü 2017 Ankara.
20. Yaşar M. Okul Öncesi Dönemde SosyalDuygusal Gelişim. Turan, F. ve Yükselen, A. İ. (Ed.), Çocuk Gelişimi 2: Okul Öncesi Dönemde Gelişim İçinde, Ankara: Hedef Yayıncılık 2016: 73-86.
21. Erdiller ZB. Geçmişten Günümüze Çocuk ve Çocukluk. Turan F. ve Yükselen Aİ.(Ed.), Çocuk Gelişimi 2: Okul Öncesi Dönemde Gelişim İçinde, Ankara: Hedef Yayıncılık 2016: 9-22.
22. Eraslan L. “Sosyolojik Metaforlar”, Akademik Bakış 2011; 27: 1-22. Erişim Tarihi (22.02.2018) http://www.akademikbakis.org
23. Saban A. Okula İlişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2008; 55: 459-96.
24. Tamimi Y. Örgüt Kültürünün Metaforlarla Analizi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2005 Eskişehir.
25. Şimşek H, Yıldırım A. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Pan Yayıncılık 2011.
26. Giren S. Okul Öncesi Eğitimi Öğretmen Adaylarının Okul Öncesi Eğitim Öğretmeni Kavramına İlişkin Metaforları Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2015; 25(2): 123-32.
27. Aluş Y. Türk Ailesinde Eşler Arası Mutluluk Algısı ve Beklentileri: Sakarya İli Örneği. Yayınlanmış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü 2016, Sakarya.
28. Koç ES. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen ve Öğretmenlik Kavramlarına İlişkin Metaforik Algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2014; 15 (1): 47-72.
29. Büyüköztürk Ş, Çakmak EK, Akgün ÖA, Karadeniz Ş, Demire F. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi 2014.
30. Pekdoğan S. Korkmaz Hİ. Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 5 -6 Yaş Çocuklarına Verilen Değerler Eğitimine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2017; 14 (37): 59-72.
31. Uzun M. ve Köse A. Okul Öncesi Eğitimde Değerler Eğitiminin Uygulanmasına Yönelik Öğretmen Görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi 2017; 12 (23): 3005-38.
32. Althof W, Berkowitz WM. Moral Education And Character Education: Their Relationship And Roles İn Citizenship Education. J Moral Educ 2006; 3 (4): 495-518
33. Yazar T. ve Erkuş S. Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitim Programındaki Değerler Eğitimine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 2013; 20: 196-211.
34. Kenan S. Modern Eğitimde Kaybolan Nokta: Değerler Eğitimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi 2009; 9(1): 259-95.