Talip MANKAN, Hilal POLAT, Zeliha CENGİZ, Feyza SEVİNDİK

Hemşirelik Öğrencilerinin İlk Klinik Stres Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler

Amaç: Bu çalışma hemşirelik birinci sınıf öğrencilerinin ilk klinik uygulama sonrası yaşadıkları stres düzeyleri ve bunu etkileyen faktörlerinin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Yöntem: Tanımlayıcı olarak yapılan bu çalışma İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ve Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Hemşirelik Bölümü birinci sınıf öğrencileri n=446 ile yapıldı. Araştırmada öğrencilerin klinik uygulama sırasında strese neden olan faktörlerinin belirlenmesi ve sosyo-demografik verilerinin toplanmasında ‘Anket Formu’ ve stres seviyelerinin belirlenmesinde “Klinik Stres Anketi” kullanıldı. Veriler öğrencilerin klinik eğitime başladığı ilk günün sonunda toplandı. Verilerin analizinde sayı, yüzdelik dağılımlar, t testi ve korelasyon analizi kullanıldı. Bulgular: Hemşirelik öğrencilerinin ilk kez klinik uygulama sırasında düşük düzeyde 26.13 ± 10.10 stres yaşadıkları ve alt boyut puan ortalamaları “tehdit” boyutunda 6.96±4.57, “mücadele” boyutunda 11.97±6.13, “zarar” boyutunda 3.37±3.56 ve “yarar” boyutunda 3.81±2.33 olduğu belirlenmiştir. Öğrenciler klinikte kendilerini strese sokan durum olarak en yüksek oranda hastalar ve bunu sırasıyla doktorlar, hemşireler ve öğretim elemanı olduğunu belirtmişlerdir. Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik uygulama sırasında düşük düzeyde stres yaşadıkları ve strese en fazla hastaların neden olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Klinik Stres, Öğrenci, Hemşirelik Eğitimi

The First Clinical Stress Level of the Nursing Students and the Factors Affecting

Purpose: This study aims to determine the factors that affect the levels of stress experienced by freshman nursing students during the first clinical practice. Methods: This descriptive study was conducted with freshman students studying at the Department of Nursing in Faculty of Health Sciences in the İnönü University and the Fırat University n=446 . A "Questionnaire" was used to identify the factors that cause stress in students during clinical practice and collect socio-demographic data as well as the "Clinical Stress Questionnaire" used for determining the levels of stress. The data were collected at the end of the first day of clinical training. Number and percentage distributions, t-test and correlation analysis were used for the analysis of data. Results: It was found that nursing students experience a low level 26.13±10.10 stress during the first clinical practice; and the mean sub-scale scores were found to be 6.96±4.57 in the "threat" sub-scale, 11.97±6.13 in the "struggle" sub-scale, 3.37±3.56 in the "harm" sub-scale and 3.81±2.33 in the "benefit" sub-scale. The students stated that they got stressed because of patients in the clinic primarily, followed by doctors, nurses, and faculty members respectively. Conclusion: It was revealed that nursing students experience a low level of stress during the first clinical practice, mostly caused by patients

Keywords:

Clinical Stress, Student, Nursing Education,

PDF

___

1. Zengin N. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Öz – Etkililik - Yeterlilik Algısı ve Klinik Uygulamada Yaşanılan Stresle İlişkisinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 10(1): 49-57.
2. Erdemir F. Hemşirenin Rol Ve İşlevleri ve Hemşirelik Eğitiminin Felsefesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2(1): 59-63.
3. Sharif F, Masoumi S. A Qualitative Study of Nursing Student Experiences of Clinical Practice. BMC Nurs 2005; 4(6): 1-7.
4. Şendir M, Acaroğlu R. Reliability and Validity of Turkish Version of Clinical Stress Questionnaire. Nurs Educ Today 2008; 28(6): 737-43.
5. Pagana KD. Psychometric Evaluation of Clinical Stress Questionnaire (CSQ). J Nurs Educ 1989; 28 (4): 169– 74.
6. Pagana KD. The Relationship of Hardiness and Social Support to Student Appraisal of Stress in an İnitial Clinical Nursing Situation. J Nurs Educ 1990; 29 (6): 255-61.
7. Chapman R, Orb A. Coping Strategies in Clinical Practice: The Nursing Students' Lived Experience of Clinical Practice. Contemp Nurse 2001; 11(1): 95-102.
8. Sheu S, Lin H-S, Hwang S-Li. Perceived Stress and Physio-Psycho-Social Status of Nursing Students During Their İnitial Period of Clinical Practice: The Effect of Coping Behaviors. Int J Nurs Stud 2002; 39(2):165–75.
9. Watson R, Gardiner E, Hogston R, Gibson H, Stimpson A, Wrate R, Deary I. A Longitudinal Study of Stress and Psychological Distress in Nurses and Nursing Students. J Clin Nurs 2008; 18(2): 270-8.
10.Jimenez J, Imenez C, Navia-Osorio PM, Diaz CV. Stress and Health in Novice and Experienced Nursing Students. J Adv Nurs 2010; 66(2): 442- 55.
11. Öztürk Can H, Öner Öİ, Çelebi E. Üniversite Öğrencilerinde Eğitimin Sorun Çözme Becerisine Etkisinin İncelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009; 4 (10): 35-57.
12. Martos M P, Landa A, Zafra EL. Sources of Stress in Nursing Students: A Systematic Review of Quantitative Studies. Int Nurs Rev 2011; 59: 15- 25.
13. Warbah L, Sathiyaseelan M, Vijayakumar C, Vasantharaj B, Russell S, Jacob KS. Psychological Distress, Personality, and Adjustment Among Nursing Students. Nurs Educ Today 2007; 27: 597- 601.
14.Burnard P, Edwards D, Bennett K, Thaibah H, Tothova V, Baldacchino D, Bara P et al. A Comparative, Longitudinal Study of Stress in Student Nurses in Five Countries: Albania, Brunei, The Czech Republic, Malta and Wales. Nurs Educ Today 2008; 28(2): 134-45.
15. Wang C, Lee H, Lu K. Nursing Student Depression and Associated Factors During Students' First Clinical Practice. J Nurs Healtcare Res 2010; 6(1): 65-75.
16. Atay S, Yılmaz F. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İlk Klinik Stres Düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011; 14(4): 32-7.
17. Erbil N, Kahraman AN, Bostan Ö. Hemşirelik Öğrencilerinin İlk Klinik Deneyim Öncesi Anksiyete Düzeylerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 9 (1): 10-6.
18. Price B. Moving Wards How Do Student Nurses Cope? Nurs Time 1985; 81(9): 32-5.
19. Neary M. Project 2000 Students’ Survival Kit:A Return To The Practical Room. Nurs Educ Today 1997; 17(1): 46-52.
20. Taşdelen S, Zaybak A. Hemşirelik Öğrencilerinin İlk Klinik Deneyim Sırasındaki Stres Düzeylerinin İncelenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2013; 21(2): 101-06.
21. Karagözoğlu Ş, Özden D, Tokyıldız F. Entegre Program Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Stres Düzeyi ve Etkileyen Faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 16(2): 89-95.
22. Elçigil, A., Sarı HY. Facilitating Factors in Clinical Education in Nursing. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011; 4(2): 67-71.