Bir folik asit antimetaboliti olan metotreksat (MTX) hücre siklusunun S dönemindeki hücreler üzerinde sitotoksik etki yapar. Hücre bölünmesini inhibe ettiğinden, kanser tedavisinde uzun zaman¬dan beri kullanılan bir kemoterapötiktir. Metotreksat etkisine özellikle duyarlı olan hücreler, kemik iliği, CIS mukozası, kıl kökleri ve spermatojenik hücreler gibi, hızlı bölünen hücrelerdir. MTX tedavisi alan er¬keklerde, yeni spermatozoon oluşumunun bozulma¬sına bağlı gelişen infertilite önemli bir sorundur. Bu nedenle, biz bu çalışmada, kümülatif düşük dozlar¬da (0.7 mg/kg, haftada bir, 6 hafta süreyle) kullanı¬lan MTX'in, rat testis germinal epiteli üzerindeki morfolojik etkilerini inceledik. İlk dozdan sonraki, 2., 4., ve 6. haftalarda ilaç verildikten bir hafta son¬ra sakrifiye edilen ratlardan elde edilen testiküler do¬ku incelemelerinde, özellikle spermatosit Ve sper-matidlerde öldürücü hasar olduğunu gördük. Ger¬minal epitelin kök hücrelerini oluşturan sper-matogonyumlar ise en az etkilenen hücre grubunu oluşturuyorlardı. Bu sonuçlar, MTX'in testis dokusu üzerindeki etkilerinin geri dönüşümlü olduğunu düşündürdü.

Methotrexate (MTX) that is a folic asid antime-tabolite has cytotoxic effects on cells in S phase of the cell cycle. Since, it inhibits the cell division, it has been used in the treatment of cancer patients for a long time. Cell populations especially susceptible to methotrexate suppression include rapidly divi¬ding cells such as bone marrow, GIS mucosa, hair roots and spermatogenic cells. Impairement of new sperm development in man who was receiving MTX causes infertility. Therefore, in this study, we exami¬ned the morphological changes in rat testes germi¬nal epithelium after repeated low doses (0,7 mg/kg BW once a week for 6 weeks) of MTX i.v. When we examined the testicular tissue preparations obtained from sacrificed rats (on 2., 4., 6™ week of administ¬ration), we have observed that especially the sper-matocytes and spermatids were fatally damaged on 6th week On the other hand, spermatogonia, the stem cells of the germinal epitelium, were less affec¬ted cell group. These data suggest that the effects of MTX on testes are reversible.