Nasibe Kıvrak, Emrah Emiral, Nergis Cantürk

Hemşireler için Mesleki Sorumluluk Sigortası

Sağlık, hemşirelerin katılımı ile sağlanabilen insan haklarından biridir. Hemşireler ertelenmesi, gecikmesi ve ihmal edilmesi mümkün olmayan sağlık hizmetlerinin sunumunda, her süreçte görev alırlar. Sağlık hizmetlerinin sunumunda tüm sağlık çalışanları gibi hemşirelerde mesleki faaliyetlerini yerine getirirken hatalı tıbbi uygulamalar ile karşılaşabilirler. Hemşirelerin hatalı tıbbi uygulamaları önlemeye yönelik olarak görev tanımlarını bilmeleri, hasta ile etkili iletişim kurmaları, hasta aydınlatılmış onamının alınmasına özen göstermeleri, dokümantasyonu sağlamaları ve sürekli eğitim gibi tedbirleri almaları önemlidir. Ancak bu tedbirlere rağmen, hemşireler hatalı uygulama, dikkatsizlik ve özensizlik iddialarıyla karşılaşmaktadırlar. Hemşirelerin hukuki sorumluluğuna ait ortaya çıkan bazı gelişmeler, mesleki sorumluluk sigortası kavramının ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu kapsamda, hemşirelerin mesleki sorumluluk sigortası ile hemşirelere, zarar gören hasta ve hasta yakınlarına ekonomik açıdan koruma sağlanacaktır. Bu derlemenin amacı, hemşireler hakkında iddia edilen hatalı uygulamalar dikkate alınarak bir koruma kalkanı olacak mesleki sorumluluk sigortası ihtiyacı bulunduğuna ve bu ihtiyacın talepten ziyade bir uygulama gereksinimi olduğuna hukuk profesyonellerinin dikkatini çekmektir.

Professional Liability Insurance for Nurses

Health is one of the human rights that can be achieved with the participation of nurses. Nurses take part in every process in delivering health services that cannot be delayed or neglected. While performing their professional activities, nurses, like all health workers, may encounter erroneous medical practices in delivering health services. It is crucial for nurses to know their job descriptions, communicate effectively with the patient, take care of obtaining the patient’s informed consent, provide documentation, and take measures such as continuing education in order to prevent malpractice. However, despite these measures, nurses face allegations of malpractice, carelessness, and unconcern. Some developments regarding the legal responsibility of nurses have paved the way for the emergence of the concept of professional liability insurance. In this context, economic protection will be provided to nurses, injured patients, and their relatives with the professional liability insurance of nurses. The purpose of this review is to draw the attention of legal professionals that there is a need for professional liability insurance, which will be a shield of protection, considering the alleged malpractices of nurses, and that this need is a practice requirement rather than a demand.

PDF

___

. ICN. Erişim Adresi:https://www.icn.ch/nursing-policy/nursing-definitions. Erişim Tarihi:13 .01.2022.
2. Özer Ö, Taştan K, Set T, ve ark. Tıbbi Hatalı Uygulamalar. Dicle Tıp Dergisi. 2015;42:394-397.
3. Yıldırım MŞ, Odabaşı AB, Köse Ç, ve ark. Tıbbi Uygulama Hatası İddialarının Değerlendirilmesinde Örnek Bir Sistem Hatası Olgusu. Adli Tıp Bülteni. 2018;23:65-68.
4. Şahin D, Faikoğlu R, Şahin İ, ve ark. Hemşirelikte Malpraktis: Olgu Sunumları. Adli Tıp Bülteni. 2014;19:100-104.
5. Polat O, Pakiş I. Tıbbi Uygulama Hatalarında Hekim Sorumluluğu. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011;3:119-125.
6. Örnek Büken N, Büken E. Tıbbi Malpraktis Konusunda, Tartışmalar. T Klin Tıp Etiği Hukuku-Tarihi, Ankara, 2003:(11), s.141
7. Albayrak S. Farklı Birimlerde Çalışan Hemşirelerin Tıbbi Hataya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi) İstanbul: Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi; 2021.
8. Can İÖ, Özkara E, Can M. Yargıtay’da Karara Bağlanan Tıbbi Uygulama Hatası Dosyalarının Değerlendirilmesi. DEU Tıp Fakültesi Dergisi. 2011;25:69-76.
9. Zencirci AD. Hemşirelik ve Hatalı Tıbbi Uygulamalar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2010;1:67-74.
10. Top M, Gider Ö, Taş Y, ve ark. Hekimlerin Tıbbi Hatalara Neden Olan Faktörlere İlişkin Değerlendirmeleri: Kocaeli İlinden Bir Alan Çalışması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2008;2:161-200.
11. Yalçıntepe N. Hekimin Mesleki Sorumluluk Sigortası. (Yüksek Lisans Tezi) İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi; 2011.
12. İşci N. Hastanede Çalışan Hemşirelerin Mesleki Profesyonellik Düzeyinin Tıbbi Hata Yapma Eğilimleri Üzerine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 2015.
13. Yiğitbaş Ç, Oğuzhan H, Tercan B, Bulut A, Bulut A. Hemşirelerin Malpraktis ile İlgili Algı, Tutum ve Davranışları. Anadolu Kliniği. 2016;3:207-214.
14. Kahriman İ, Öztürk H, Babacan E. Hemşirelerin Tanı, Tedavi Ve Bakım Uygulamaları Sırasında Tıbbi Hata Oranlarının Değerlendirilmesi. Vehbi Koç Vakfı Hemşirelik Fonu Proje No: 2014-2.
15. Işık O, Akbolat M, Çetin M, Çimen M. Hemşirelerin Bakış Açısıyla Tıbbi Hataların Değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin 2012;11:421-430.
16. Euronews, Erişim Adresi: https://tr.euronews.com/2021/05/12/turkiye- de-hasta-basina-kac-hemsire-dusuyor-dunyada-durum-ne-oecd-saglik- hastane-pandemi Erişim Tarihi: 05.01.2022.
17. WHO. (2020). State Of The Nursing World 2020. Retrieved from World Health Organization: Erişim Adresi: https://www.who.int/publications/i/ item/9789240003279 Erişim Tarihi: 10.01.2022 .
18. Arslanian-Engoren C, Scott LD. Clinical decision regret among critical care nurses: A qualitative analysis. Heart Lung. 2014;43:416-419.
19. Scott LD, Hwang WT, Rogers AE, et al. The relationship between nurse work schedules, sleep duration, and drowsy driving. Sleep. 2007;30:1801- 1807.
20. Scott LD, Rogers AE, Hwang WT, et al. The Effects Of Critical Care Nurses’ Work Hours On Vigilance And Patients’ Safety. Am J Crit Care. 2006;15:30-37.
21. Sagherian K, Clinton ME, Abu-Saad Huijer H, et al. Fatigue, Work Schedules, and Perceived Performance in Bedside Care Nurses. Workplace Health Saf. 2017;65:304-312.
22. Killgore WD, Balkin TJ, Wesensten NJ. Impaired decision making following 49 h of sleep deprivation. J Sleep Res. 2006;15:7-13.
23. Harrison Y, Horne JA, The impact of sleep deprivation on decision making: a review. J Exp Psychol Appl. 2000;6:236-249.
24. Çetinkaya P. Hemşirelikte tıbbi uygulama hataları ve hukuki sonuçları. Zirve Üniversitesi (Yüksek lisans tezi) Gaziantep: 2015.
25. Rogers AE. The Effects of Fatigue and Sleepiness on Nurse Performance and Patient Safety. Erişim Adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/ NBK2645/ e Research and Quality (US); 2008 . edit: Hughes RG, Chapter 40. Erişim Tarihi:14.01.2022
26. Hall LH, Johnson J, Watt I, et al. Healthcare staff wellbeing, burnout, and patient safety: a systematic review. PLos One. 2016;11:e0159015.
27. Makary MA, Daniel M. Medical error-the third leading cause of death in the US. BMJ. 2016;353:i2139.
28. Get A Grıp On Nurse Burnout: 3 Ways Erişim Adresi: https://www. healthleadersmedia.com/nursing/get-grip-nurse-burnout-3-ways. Erişim tarihi:14.01.2022
29. Garcia CL, Abreu LC, Ramos JLS, et al. Influence of Burnout on Patient Safety: Systematic Review and Meta-Analysis. Medicina (Kaunas). 2019;55:553.
30. Dirik HF, Samur M, Seren Intepeler S, et al. Nurses’ identification and reporting of medication errors. J Clin Nurs. 2019;28:931-938.
31. Savaşer S, Çimen S, Yıldız S. Flakon Şeklindeki Antibiyotiklerde Kuru Toz Hacminin Uygulanacak Doz Üzerine Etkisi. Florance Nightingale Journal of Nursing. 2008;16:7-15.
32. Petrova E. Nurses’ Perceptions Of Medication Errors İn Malta. Nurs Stand. 2010;24:41-48.
33. Tang FI, Sheu SJ, Yu S, et al. Nurses Relate The Contributing Factors İnvolved İn Medication Errors. J Clin Nurs. 2007;16:447-457.
34. Al-Worafi YM. Medication errors Drug Safety in Developing Countries Elsevier; 2020. p. 59-71.
35. Ferrah N, Lovell JJ, Ibrahim JE. Systematic review of the prevalence of medication errors resulting in hospitalization and death of nursing home residents. J Am Geriatr Soc. 2017;65:433-442.
36. Madea B, Preuß J. Medical Malpractice As Reflected By The Forensic Evaluation Of 4450 Autopsies. Forensic Sci Int. 2009;190:58-66.
37. Rodziewicz TL, Houseman B, Hipskind JE. Medical Error Reduction and Prevention. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499956/ Erişim Tarihi: 12.01.2022
38. Murugan S, Parris P, Wells M. Drug preparation and administration errors during simulated paediatric resuscitations. Arch Dis Child. 2019;104:444- 450.
39. Zencir G, Eşer İ. Hemşirelikte Yeni Bir Kavram: Karşılanamayan Hemşirelik Bakımı. EGEHFD. 2015;31:83-94.
40. Karace A, Durna Z. Hemşirelik Bakım Kalitesi ve İlişkili Faktörler. Sağlık ve Toplum. 2018;28:16-23.
41. Stress, Erişim Adresi: https://www.healthleadersmedia.com/tags/stress. Erişim Tarihi: 14.01.2022
42. Hannawa AF. SACCIA Safe Communication”: Five core competencies for safe and high-quality care. J Patient Saf Risk Manag. 2018;23:99-107.
43. Er F, Altuntaş S. Determination of Nurses’ Viewpoints about Medical Errors and Their Causes. Journal of Health and Nursing Management. 2016;3:132- 139.
44. Top M, Gider Ö, Taş Y, ve ark. Hekimlerin Tıbbi Hatalara Neden Olan Faktörlere İlişkin Değerlendirmeleri: Kocaeli İlinden Bir Alan Çalışması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2008;11:161-200.
45. Ahmadova S. Sigorta Sektöründe Hekimin Mesleki Sorumluluk Sigortası (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2018.
46. Ertem G, Oksel E, Akbıyık A. Hatalı Tıbbi Uygulamalar İle İlgili Retrospektif Bir İnceleme. Dirim Tıp Dergisi. 2009;84:1-10.
47. Altınpınar F, Boyraz F, Gümüş H, ve ark. Çocuk Sağlığı Kliniklerinde İlaç Uygulama Hataları. Sağlıcakla. 2009:34-38.
48. Giordano K. Examining nursing malpractice: a defense attorney’s persperctive. Crit Care Nurse. 2003;23:104-108.
49. Uzun Ş, Arslan F. Medication Errors: Scientific Letter. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 2008;28:217-222.
50. Şahin D, Faikoğlu R, Şahin İ, et al. Malpractice in Nursing: Case Reports. The Bulletin of Legal Medicine. 2014;19:100-104
51. Sharpe CC. Nursing Malpractice Liability And Risk Management. 1st ed. USA: 1999. p. 136-137.
52. Kerç E, Akpınar Ö. Türkiye’de Uygulanmakta Olan Hekim Mesleki Sorumluluk Sigortalarına Yönelik Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi. 2018;13:229-246.
53. Croke EM. Nurses, Negligence, And Malpractice. Am J Nurs. 2003;103:54- 63.
54. Karadağ G, Ovayolu Ö, Parlar Kiliç S, et al. Malpractic in nursing: The experience in Turkey Int J Nurs Pract. 2015;21:889-895.
55. Bakar M. Türk Toplumunda Tıbbi Malpraktis, Hekimler Ve Sağlık Personeline Güven. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2016.
56. Ozanoğlu, HS. Hekimlerin Hastalarını Aydınlatma Yükümlülüğü. Ankara Üni Hukuk Fak Dergisi. 2003;52:55-77.
57. Kıvrak S. Kayseri Ölçeğinde Tıbbi Uygulama Hatası İddialarının Değerlendirilmesi (Tıpta Uzmanlık Tezi). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2014.
58. Can İÖ, Özkara E, Can M. Yargıtay’da Karara Bağlanan Tıbbi Uygulama Hatası Dosyalarının Değerlendirilmesi. DEU Tıp Derg. 2011;25:69-76.
59. Pakiş I. Ölüm ya da Ölü Doğumla Sonuçlanan Tıbbi Uygulama Hatalarına Yaklaşımda Adli Otopsinin Rolü (Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2006.
60. Algan B. İstanbul’da Yapılan Adli Otopsilerin Tıbbi Malpraktis Açısından İrdelenmesi: (Uzmanlık Tezi). İstanbul: Cerrahpaşa Tıp Fakültesi; 2012.
61. Ertem G, Oksel E, Akbıyık A. Hatalı Tıbbi Uygulamalar (Malpraktis) İle İlgili Retrospektif Bir İnceleme. Dirim Tıp Dergisi. 2009;84:1-10.
62. Safran N. Hemşirelik ve Ebelikte Malpraktis. İ.Ü. Adli Tıp Enstitüsü, Sosyal Bilimler Anabilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul: 2004.
63. Özkaya N. 2002-2006 Yılları Arasında Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulunca Görüş Bildirilen Pediatrik Malpraktis İddiası İçeren Kararların İncelenmesi ve Tıbbi Hataların Tespiti (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2008.
64. Güzel S, Yavuz MS, Aşırdizer M. Adli Tıp Kurumu İhtisas Kurulları ile Yüksek Sağlık Şurası Raporları Arasında Çelişkili Bulunan Ve Adli Tıp Kurumu’nda Görüşülen Olguların İncelenmesi. Adli Tıp Bülteni. 2002;7:14-20.
65. Şahin D, Faikoğlu R, Şahin İ, et al. Malpractice in Nursing: Case Reports. The Bulletin of Legal Medicine. 2014;19:100-104.
66. Gündoğmuş ÜN, Özkara E, Mete S. Nursing and midwifery malpractice in Turkey based on the higher health council records. Nursing Ethics. 2004;11:489-499.
67. Elbüken B, Sağlık Profesyonellerine Yönelik Tıbbi Uygulama Hatası İle Yüksek Sağlık Şurasına Gönderilen Olguların İrdelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2010.
68. Eurobarometer Survey on Medical Errors. [2016]. Available from: http:// ec.europa.eu/health/ph_information/documents/eb_64_en.pdf 365
69. Blendon RJ, DesRoches CM, Brodie M, et al. Views of Practicing Physicians and The Public on Medical Errors. N Engl J Med. 2002;347:1933-1940.
70. Wu KH, Wu CH, Cheng SY, et al. Analysis Of Closed Malpractice Medical Claims Against Taiwanese. Am J Emerg Med. 2014;32:990-996.
71. Beckmann JP. Nursing Negligence: Analyzing Malpractice in the Hospital Setting. 1st ed. Sage Publication; 1996.
72. Varlı H, Ankara’da özel hastanelerde görev yapan yöneticilerin malpraktis olaylarındaki rollerine ilişkin görüşleri: Niteliksel bir araştırma, (Yüksek Lisans Tezi). 375 Ankara: Ankara Üniversitesi; 2019
73. Turgaz G. Sağlık Sektöründe Mesleki Sorumluluk Sigortası Uygulaması (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2007.
74. Gökmen H, Güleç S. Tıbbi Malpraktis Riskinin Yönetiminde Bir Araç Olarak Hekim Mesleki Sorumluluk Sigortaları. Sağ Perf Kal Derg. 2010:9-16.
75. Kurşat Z. Hemşirelerin Hukuki Sorumluluğu. Journal of Istanbul University Law Faculty. 2010;66:293-321.
76. Yargıtay. Erişim Adresi: https://karararama.yargitay.gov.tr/ YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ Erişim tarihi:28.12.2020.
77. Savcı C, Kaya H, Acaroğlu R, ve ark. Nöroloji ve nöroşirürji kliniklerinde hastaların düşme riski ve alınan önlemlerin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;3:19-25.
78. Akalın HE. Yoğun Bakım Ünitelerinde Hasta Güvenliği. Yoğun Bakım Dergisi. 2005;5:141-146.
79. Olgun N. Multidisipliner Ekip İçinde Hemşirenin Rolü. Maltepe Üniversitesi Uluslararası Öğrenci Kongresi kitapçığı; 2019. s:16-19.
80. Çöçelli LP, Bacaksız BD, Ovayolu N. Ağrı Tedavisinde Hemşirenin Rolü. Gaziantep Tıp Dergisi. 2008;14:53-58.
81. Analan PD. Electroneuromyographic Results of Our Scia.c Neuropathy Patients Secondary to Injec.on: A Retrospective Evaluation. J PMR Sci. 2017;20:9-15.
82. Kıvrak N, Adli Hemşireliğin Bir Çalışma Alanı Olarak Olay Yeri Araştırma Hemşireliği Kavramına Savcı Olay Yeri Personeli Ve Hemşirelerin Bakış Açılarının Değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi; 2018.