Çankırı sanayi sitesinde çalışan çocuklar ve çalışma koşulları

Çalışmanın amacı, Çankırı sanayi sitesinde çalışan çocuklar ve çalışma koşullarının değerlendirilerek sorunların saptanması ve çözümü için önerilerde bulunulmasıdır. Araştırma, tanımlayıcı bir araştırmadır. Araştırma, Çankırı sanayi sitesinde bulunan 120 işyerinde çalışan çocukları kapsamaktadır. Çocuklarla ilgili bir kayıt bulunmadığından çocukların tam sayısı bilinmemektedir. Yapılan ön görüşmede, araştırmaya katılmak isteyen çocukların sayısı belli olmuş ve çalışan 47 çocuk örneklemi oluşturmuştur Veriler, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü, Çalışan Çocuklar Bölümü ile İş Teftiş Kurulu Başkanlığı Grup Başkanlıklarının ILO ve IPEC ile gerçekleştirdiği “Çalışan Çocuklar için Bilgi Formu”nda yapılan değişikliklerle oluşturulan yeni bir form ile, araştırmacı tarafından, çalışan çocuklarla yüz yüze görüşerek toplanmıştır. Ayrıca bazı sorular için, çocukların ifadelerinin yanı sıra, araştırmacı gözleminden de yararlanılmıştır. Veriler, SPSS (Statistical Program for Social Sciences) v.10.0 paket programı ile analiz edilmiş, yanılma olasılığı 0.05 olarak alınmıştır. İstatistiksel önemlilik testleri olarak ki-kare testi kullanılmış, ayrıca frekans dağılım tabloları yapılmıştır. Çocukların büyük bölümü 15-16 yaşındadır ve oto-tamirinde çalışmaktadır. Asıl işi yapan çocukların % 60’ı 17-18 yaşındadır. Çocuklar hem öğrenimini sürdürmekte hem de çalışmaktadır. Okul seçimindeki en belirgin ölçüt, meslek sahibi olmaktır. Çocukların büyük bir bölümü işe yeni başlamış olup, bir yıl ve daha kısa bir süredir çalışmaktadır. Temizlik ve asıl işi yapanların sayısı en düşüktür. Çalışma süresi, yasal süreden fazladır. Çocukların % 34.0’ı iş kazası geçirmiştir. İlk sıradaki iş kazası elkol yaralanmasıdır. Çocukların büyük bir bölümü, nesnel olmayan risk faktörlerini ya bilmemekte ya da bilmez görünmektedir. Çalışma koşulları ve yapılan işle ilgili yeterli önlem alınmamaktadır. İşe giriş ve periyodik muayeneler yeterli düzeyde yapılmamaktadır. Çocukların büyük bölümünün sosyal güvencesi bulunmamaktadır. İş kazası ile ilişkili faktörlerin asıl işin yapılması, çalışma saati, çalışma süresi ve korunmaya yönelik bilgi alma olduğu görülmektedir.

Working children and working conditions in Çankırı Industrial Site

The study was planned to determine the problems by evaluating the working conditions and make suggestions in order to solve these problems. It was a descriptive epidemiologic study in order to define the problems of working children and conditions in Çankırı Industrial Site. The research included children, working in 120 job sites. The exact number of working children was not known because no vital data were found. During pre-interview with children, it was determined that forty-seven of them wanted to participate in the study. So, the group of the study covered forty-seven children. The questionnaire was developed in accordance with another form, which was called “Information Form for Working Children” developed by the Ministry of Social Security and Working, General Directorate of Working Section and ILO and IPEC. The researcher made observations in some cases, in addition to children’s expressions. Data were analysed by SPSS v.10 packet program. The probability of chance was accepted as 0.05. Test of chisquare and frequency tables were used in representation of data. An essential part of working children is 15-16 of age and work in car repair. The 60 percent of children doing the main work, are in 17-18 age. They both work and go to school. The preference of school, depends on their carrier. They have recently begun to work and have been working for one year and/or less than one year. Among children, the number of the children cleaning and doing the main job is the lowest. The duration of working hours is above the legal duration. The 34 percent of them, had an accident because of work they did. Hand-arm injury takes the lead. Almost all working children either do not know inappearant risk factors or seem not know. It is observed enough prevention for working conditions and for the work have not taken. Periodic examinations and the examinations performed before starting to work, are not applied at an expected level. The important part of the children work without social security. Doing ther main work, working hours, working duration and getting information about prevention are the factors relevant to work accident.

___

  • 1. Yıldız, A N. Küçük ve Orta Ölçekli İşyerlerinde İşçi Sağlığı İş Güvenliği Koşulları ve Çocuk İşçiler Durum Saptama Çalışması, Ankara 1995. 2. Devlet İstatistik Enstitüsü, Uluslararası Çalışma Örgütü, Türkiye’de Çalışan Çocuklar, DİE Matbaası, Ankara 1999. 3. TİSK, Türkiye’de ve Dünyada Mesleki Eğitim, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu İnceleme Yayınları 20, Ankara 1997. 4. Piyal, B. (Derrien J. M.’den Çeviri), Çocuk Çalıştırılması ile İlgili Politika Hazırlanması ve İş Denetimi (Eğitim Kılavuzu) ÇSGB ve International Labor Organization (ILO) ortak yayını, Ankara 1994. 5. TİSK Araştırma Servisi, Küçük Ölçekli Metal Sanayi İşverenlerinin Çalışan Çocuklara İlişkin Duyarlılıklarını Artırmak Konulu TİSKIPEC Projesi Anket Çalışması, Ankara 1995. 6. DİSK-AR Çocuk İşçiliği, Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu. Erişim: [http://www.disk.org.tr/diskar.asp] 2003 7. TTB, Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi Temmuz-Ağustos-Eylül, Sayı: 15, Ankara 2003. 8. ILO-IPEC Projesi, Çalışan Çocukların Korunması İçin Politika ve Eylem Programı Yöntem Önerisi (7 İşkolu Örneği) T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) Yayını, Ankara 1995. 9. Canbaz, S. Pekşen, Y. Sünter, T. Samsun Çıraklık Eğitim Merkezi’ne Devam Eden Çırakların Sosyodemografik ve Çalışma Yaşamı Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Erişim: [http://www.dicle.edu.tr/halks] 2003. 10. Özşahin A., Bostancı M., Zencir M., (1999). Denizli Vali Necati Bilican Çıraklık Eğitim Merkezi’nde Okuyan Çırakların Çalışma Yaşamına İlişkin Özellikler, Toplum ve Hekim Dergisi, 1999 14;2. 11. Devlet İstatistik Enstitüsü, Uluslararası Çalışma Örgütü Türkiye’de Çalışan Çocuklar Semineri. DİE Matbaası, Ankara 2001.