MACAR ÖZGÜRLÜK SAVAŞININ GAZETESİ: MERCURIUS HUNGARICUS

1703-1711 tarihleri arasında gerçekleşen II. Ferenc Rákóczi liderliğindeki bağımsızlık savaşı Macarların Habsburglara karşı verdiği en uzun özgürlük mücadelesidir. Önceleri önemli kazanımların elde edildiği bu bağımsızlık mücadelesi zamanla güç kaybetmeye başlamış ve 1708'deki Trencsén yenilgisinden sonra Macar ordusu toparlanamamıştır. II. Ferenc Rákóczi'nin Macaristan toprakları dışında olduğu sırada 1711 tarihinde imzalanan Szatmár Antlaşması ile Macar bağımsızlık mücadelesi sona ermiştir. II. Ferenc Rákóczi bu tarihten sonra ülkesine dönememiş, bir müddet Lehistan, İngiltere ve Fransa'da kaldıktan sonra Sultan III. Ahmed'in daveti üzerine 1717 yılında Osmanlı topraklarına gelmiş, 1720 yılında Tekirdağ'a yerleştirilmiş ve 1735 tarihindeki ölümüne kadar burada yaşamıştır. Macar tarihinin bu en uzun özgürlük mücadelesi sırasında özgürlük savaşının yayım organı olarak da tanımlayabileceğimiz ilk Macar gazetesi Mercurius Hungaricus 1705 yılında Latince olarak yayım hayatına başlamış ve bu süreçte etkili olan Habsburg yanlısı yayım anlayışına karşı Macarların ve Macar özgürlük mücadelesinin sesi olmuştur. Özgürlük savaşı sırasında gerçekleşen olayların haberleştirildiği gazete aynı zamanda dönemin Macar dış politikasının yansıtıldığı en önemli kaynaklardan biri olarak da kabul edilebilir. 1705-1710 tarihleri arasında yayımlanan gazete 1705 tarihindeki ikinci sayısından itibaren ise adını Mercurius Veridicus ex Hungaria olarak değiştirmiştir. Çalışmamızda Macar ulusal tarihinin en uzun bağımsızlık mücadelesi olan II. Ferenc Rákóczi liderliğindeki Macar bağımsızlık savaşı ana hatlarıyla anlatılmış ve bu mücadelenin sesi olan ilk Macar gazetesi Mercurius Hungaricus'un tarihçesi, nüshaları, bu alanda yapılan çalışmalar, haber başlıkları ve yayımlanış amacı ile ilgili bilgiler verilerek bu alanda ülkemizde yapılacak çalışmalara katkı sağlaması açısından ilgili gazetenin incelemesi yapılmıştır
Anahtar Kelimeler:

Özgürlük, II. Rákóczi;, Macar;

___

  • A hazáért és a szabadságért, Tanulmányok II.Rákóczi Ferencről, koráról és emlékezetéről (2013). Szerkesztette: Miklós Péter. Szeged: Belvedere Meridionale. Erişim tarihi: 05.08.2021. http://acta.bibl.uszeged.hu/68540/1/2013_rakoczi_tanulmanyok.pdf