Türkiye'de Açık Öğretim Sisteminin Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi

Bu çalışma Türkiye'de yüksek öğrenim görme olanağına sahip ol(a)mayanlar açısından çok defa ikinci bir şans olarak görülen açık öğretim sisteminde yer alan kadın ve erkek öğrencileri sosyolojik açıdan incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, Türkiye'de uzaktan eğitim yoluyla yüksek öğrenim sunan Anadolu Üniversitesi, Açık Öğretim Sistemine kadın ve erkek öğrencilerin katılım oranları, sosyal ve ekonomik kökenleri, uzaktan-yüksek öğrenimi neden tercih ettikleri, daha çok hangi programlarda öğrenim gördükleri ve mesleki yönelimlerinde ne tür farklılıklar olduğu toplumsal cinsiyet eksenli bir bakış açısıyla karşılaştırmalı olarak değerlendirilmektedir. Çalışma ayrıca toplumsal cinsiyet eşitliğinde uzaktan eğitimin rolünü, özellikle bu alanda sayıları her geçen gün artan çalışan kadınlar açısından eleştirel olarak değerlendirmeyi de amaçlamaktadır.

An Examination of the Open Education System in Turkey from a Gender Point of View

This study aims to look at male and female students in the open education system, which is usually regarded as a second chance for those who have failed to get into higher education in Turkey. In this context, male and female students' emollments rate, social and economic backgrounds, the reasons for choosing open education and the differences in the degree courses they particularly prefer to study are analyzed from a gender point of view. The study also attempts to explore critically the role of distance education in gender equality, in regard to workingwomen whose number in distance education has recently been increasing.

PDF

___

ABER, J. Lawrence / BENETT, Neil G. / CONLEY, Dalton C. / LI, Jiali (1997), "The Effects of Poverty on Child Health and Development," Annual Review of Public Health, 18:463-483.
ATHABASCA ÜNİVERSİTESİ (2005), Kadın Çalışmaları (www.athabascau.ca/wmst/faqs.php, 20.12.2005).
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ (2003) Açık Öğretim Fakültesi Öğrenci Profili Araştırması (Yayınlanmamış Rapor).
ALKAN, A. (2000), Yerel Politika ve Kadın (Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara, http://kasaum.ankara.edu.tr/gorsel/ dosya/1095679082, 18.01.2005).
CATTELL, Vicky (2001), "Poor People, Poor Places, and Poor Health: The Mediating Role of Social Networks and Social Capital," Social Science & Medicine, 52/10:1501-16.
DİE (1994) "Yoksulluk Türüne ve Temel Özelliklere Göre Hane Halkı Nüfusu İstatistikleri," Gelir Dağılımı Araştırması Verileri, http://www.die.gov.tr/tkba/t209.xls, 19.01.2006.
DİE (2000a), "Okuryazarlık ve Bitirilen Son Öğrenim Kurumuna Göre Nüfus," 1975-2000, Kadın Bilgi Ağı İstatistikleri, http://www.die.gov.tr/tkba/t099.xls, 19.01.2006.
DİE (2000b) "Okur-yazarlık ve Bitirilen Son Öğrenim Kurumuna Göre Okur Yazar Nüfus Oranı(%)," 1970-2000, Kadın Bilgi Ağı İstatistikleri, http://www.die.gov.tr/tkba/t100.xls, 19.01.2006.
DİE (2002) "Eğitim Düzeyine Göre Yeni Kayıt, Öğrenci Sayısı, Mezun Olan ve Öğretmen Sayısı," Kadın Bilgi Ağı istatistikleri, 1923-1924 ve 2001-2002, http://www.die. gov.tr/tkba/t105.xls, 19.01.2006.
DİE (2003), "Hane Halkı İşgücü Anketi," İşgücü Veri Tabanı, (http://lmisnt.pub.die.gov. tr/dev60cgi7 rwcgi60.exe), 12.01.2006.
EVANS, Karen (1995), "Helping Overcome Barriers to Participation of Women in Technological Education and the Role of Distance Education," The Commonwealth of Learning (COMLEARN), 6/2, http://www.col.org/barriers.htm, 20.09.2005.
FAITH, Karlene (Ed.) (1988), Toward New Horizons For Women in Distance Education: International Perspectives (London, New York: Routledge).
HOLMBERG, Börje (1995), Theory and Practice of Distance Education (London: Routledge, Second Edition).
HOCHSCHILD, Arlie / MACHUNG, Anne (1989), The Second Shift (Avon Books, New York)
KANWAR, A.S. / TAPLIN, M. (2001), "Brave New Women of Asia: How Distance Education Changed Their Lives," The Commonwealth of Learning, http://www.col.org/resources/publications /BraveNew.pdf, 20.09.2005.
KIRKUP, Gill / VON PRUMMER, Christine (1997), "Distance Education For European Women: Threats and Opportunities of New Educational Forms and Media," The European Journal of Women's Studies, 4:39-62.
KRAMARAE, Cheris (2001), The Third Shift: Women Learning Online (Washington: American Association of University Women Educational Foundation).
LEDER, G. (1992), "Mathematics and Gender: Changing Perspectives," GROWS, D. A. (Ed.), Handbook of Research in Mathematics Teaching and Learning: A Project of the National Council of Teachers of Mathematics (New York: Macmillan): 597-622.
OECD (2001), Understanding The Digital Divide (http://www.oecd.org/dataoecd /38/57/1888451.pdf, 21.02.2006).
OLSON, K. (1999,), Despite Increases, Women and Minorities Still Underrepresented in Undergraduate and Graduate S&E Education (Division of Science Resources Studies,National Science Foundation, http://www.nsf.gov/statistics/ databrf/sdb99320.htm, 24.01.2006).
POTASHNIK, M. and Capper, J. (1998), "Distance education: Growth and diversity," Finance & Development, 35/1, November http://www.worldbank.org/fandd/english/0398/ articles/0110398, htm, 14.01.2006.
SALLAN GÜL, S. (2005), "Türkiye'de Yoksulluğun Kadınsılaşması," Amme İdaresi Dergisi, 38/1:25-45.
SERVON, Lisa (2002) Bridging the Digital Divide Technology, Community, and Public Policy (BlackwellPub.).
SWARBRICK, A. (1987), "Women in Technology," THORPE, M./ GRUGEON, D. (Eds.), Open Learning for Adults (London: Longman).
TAN-GÖGÜŞ, Mine (2000), "Eğitimde Kadın-Erkek Eşitliği ve Türkiye Gerçeği", TÜSİAD, Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset (Yayın No. Tüsiad-T/2000-12/290: 23-115).
T.C. BAŞBAKANLIK KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2003), Birleşmiş Milletler CEDAW Komitesine Sunulmak Üzere Hazırlanan Dördüncü ve Beşinci Birleştirilmiş Periyodik Türkiye Raporu (Ankara).
T.C. YÜKSEKÖĞRETİM KURULU (2003), http://www.vok.gov.tr/duyuru/rektorler.htm, 16.09.2005.
T.C. YÜKSEKÖĞRETİM KURULU (2004), Öğrenğ% istatistikleri (Önlisans ve Lisans Öğrenci Dağılımları), (http://www.vok.gov.trl/hlkkinda/2003-2004os.xls) 16.09.2005.
TEKİN, Cengiz / DEMİRAY, Uğur (1989), A Short Pjofile öf the First Graduates of the Open Education Faculty (Anadolu University^ Educational Technology and Distance Education Foundation Publications No: 15): 65-69.
THE EFA GLOBAL MONITORING REPORT TEAM (2003), "Gender and Education for All: The Leap to Equality," UNESCO, Summary Report (UNESCO Publishing).
TOKSÖZ, G./ ÖZKAZANÇ, A./ POYRAZ, B. (2001), "Kadınlar, Kalkınma ve Sosyal Adalet," Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, http://kasaum.ankara.edu.tr/gorsel/ dosya/1095679 034kal.doc, 16.09.2005.
UÇKAN, Özgür "E-devlet, E-demokrasi ve E-yönetim Modeli: Bir İlkesel Öncelik Olarak Bilgiye Erişim Özgürlüğü," http://www.stratigma.com, 21,03,2006.
UNESCO (1999), 1999 Statistical Yearbook, (http://www.uis.unesco.org en/stats/ statisticsyearbook/YBIndexNew.htm) 22.12.2005.
UNESCO (2005), Institute for Statistics, Literacy and Non-Formal Education Section, Regional Youth and Adult Literacy Rates and Illiterate Population by Gender for 2000-004, (http://www.uis.unesco.org/TEMPLATE/html/Exceltables/education/Literacy_Region at. August2005.xls). 20.01.2006.
VON PRUMMER, C. / ROSSIE, U. (1988), "Gender Related Patterns in Choice of Major Subject or Degree Course ar Femuniversitat", FAITH, Karlene (Ed.) Toward New Horizons For Women in Distance Education: International Perspectives (London, New York: Routledge): 39-66.
WORLD BANK (2001), World Development Report 2000/2001: Attacking Poverty (Oxford: Oxford University Press).