PETROL İTHALATININ CARİ AÇIK ÜZERİNE ETKİSİ: OECD ÜLKELERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Artan sanayileşme ile birlikte, enerjiye duyulan ihtiyaç artmakta ve enerji konusu ülke ekonomilerinde giderek daha önemli bir konuma gelmektedir. Artan enerji talepleri; büyümenin göstergesi olarak değerlendirilirken, enerjide dışa bağımlı olan ülkeler için cari açık sorununu da gündeme getirmektedir. Enerji ihtiyacının büyük kısmının ise petrol ürünlerine bağlı olarak gerçekleşmesi ve birçok sektörde petrol ürünlerinin yüksek oranda kullanılması, artan petrol ithalatı ile cari açık arasındaki ilişkiyi daha ilgi çekici kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin de dahil olduğu 11 OECD ülkesi (Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, Portekiz, İspanya, İsveç, Türkiye ve Birleşik Krallık) için, cari işlemler açığının nedenlerini panel veri metodolojisi kullanılarak En Uygun Genelleştirilmiş En Küçük Kareler Yöntemi (FGLS; Feasible Generalized Least Square) yardımıyla, 2000-2013 dönemi yıllık verileriyle analiz etmektir. Çalışmanın ampirik kanıtlarına göre, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH), ithal petrol miktarı ve finansal gelişmişlik düzeyi ile cari açık arasında pozitif yönlü bir ilişki mevcut olup cari açığa en yüksek etkiyi ithal petrol miktarı yapmaktadır. Buna göre cari açık sorunu olan ülkelerde petrol ürünlerine bağımlılığın bu sorunun daha da derinleşmesine neden olacağı ve ekonomik dengeler üzerinde olumsuz etkilere yol açacağı için, ülkelerin petrol bağımlılığını azaltmaya yönelik düzenlemeler yapması ve alternatif arayışlara yönelmesi önerilebilir.

The Effects of Oil Import on Current Account Deficit: An Analysis on OECD Countries

With the increasing industrialization, the need for energy increases, and energy plays a more important role in countries' economies. While increasing energy demands are seen as an indicator of growth, it brings up a current deficit problem for foreign-dependent countries in terms of energy. Oil is used to a great extend in almost all sectors, and energy demand is mainly related to the oil products. Thus, the relation between oil import and current account deficit becomes more interesting. The aim of this study is to analyze the reasons of the current account deficit for 11 OECD countries including Turkey (Czech Republic, Finland, France, Germany, Ireland, Italy, Portugal, Spain, Sweden, and UK) by using panel methodology with the help of FGLS (Feasible Generalized Least Square) with the 20002014 annual data. According to the empirical evidence of this study; there is a positive relation between GDP, the amount of imported oil and the level of financial development. However, oil import has the largest effect on the current account deficit. As a result, the dependency on oil products will deepen this issue and have negative effects on the economical balances. Therefore, countries should make changes to decrease oil dependency and seek alternative solutions.

PDF

___

Altay, Erdinç (2009), "Petrol Fiyatlarından Kaynaklanan Riskin Tahmin Edilmesi: Monte Carlo Simülasyonu Yöntemiyle RmD Yaklaşımı", İktisat Fakültesi Mecmuası, 59 (2): 61-84.
Andersen, Torben M., Svend E. HougaardJensen ve Ole Risager (1998), "Macroeconomic Perspectives on The Danish Economy", Working Paper, 18.
Aytemı , Tevf k ve Ahmet engönül (200 ) "Regression Tree Analysis of Effects of Energy Prices on Turkish Current Account Deficit", İktisat, İşletme ve Finans, (23) 269: 94-109.
Baltagi, Badi (2005), Econometric Analysis of Panel Data (Chichester: John Wiley & Sons Ltd).
Bayat, Tayfur, Ahmet ahba ve Taner Akçacı (2013), "Petrol Fiyatlarının Dış Ticaret Açığı Ü erindeki Etkisi: Türkiye Örneği", ERÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 42: 67- 90.
Bayraç, H. Naci (2005), "Uluslararası Petrol Piyasasının Ekonomik Anali i", Finans-Politik ve Ekonomik Yorumlar, 499 (42): 6-20.
Bernanke, Ben S., Mark Gertler ve Mark Watson (1997), "Systematic Monetary Policy and The Effects of Oil Shocks", Brooking Papers on Economic Activities: 91-157.
Burbidge, John ve Alan Harrison (1984), "Testing for the Effects of Oil-Price Rises Using Vector Autoregressions", International Economic Review, 25 (2): 459-484.
Demir, Murat (2013),"Enerji İthalatı Cari Açık İlişkisi, Var Anali i ile Türkiye Ü erine Bir İnceleme", Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 5 (9): 2-27.
Demirbaş, Mu affer, Hakan Türkay ve Musa Türkoğlu (2009),"Petrol Fiyatlarındaki Değişmelerin Türkiye'nin Cari Açığı Ü erine Etkisinin Anali i", Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi 14 (3): 289-299.
Demirci, Ebru ve ebnem ER (2007), "Ham Petrol Fiyatlarının Türkiye'deki Cari Açığa Etkisinin İncelenmesi", 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı, Malatya: İnönü Üniversitesi, 1-249.
Dias, Francisco C. (2013), "Oil Price Shocks and Their Effects on Economic Activity and Prices: An Application for Portugal", Banco de Portugal Economic Bulletin, 19 (2): 39-67.
Edwards, Sebastian (2001), "Does The Current Account Matter?", NBER Working Paper, 8275.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (2014), http://enerji.gov.tr/File/?path=ROOT%2f1%2f Documents%2fSayfalar%2f2014+Y%C4%B1l%C4%B1+B%C3%BCt%C3%A7esinin+TB MM+Genel+Kuruluna+Sunumu.pdf (09.12.2015).
Tatoğlu, Ferda Y. (2012), Panel veri ekonometrisi (İstanbul: Beta Yayınevi). Gisser, Micha ve Thomas H. Goodwin (1986), "Crude Oil and The Macroeconomy: Tests of Some Popular Notions: Note", Journal of Money, Credit and Banking, 18 (1): 95-103.
Hakkio, Craig S. (1995), "The US Current Account: The Other Deficit", Economic Review-Federal Reserve Bank of Kansas City, 80: 11-24.
Hakkio, Craig S. ve Mark Rush (1991) "Is The Budget Deficit TooLarge?", Economic Inquiry, 29 (3): 429-445.
Hamilton, James D. (2011), "Nonlinearities and The Macroeconomic Effects of Oil Prices", Macroeconomic Dynamics, 15 (S3): 364-378.
Haug, Alfred A. (1991), "Cointegration and Government Borrowing Constraints: Evidence for The United States", Journal of Business & Economic Statistics, 9 (1): 97-101.
Hooker, Mark A. (1996), "What Happened to The Oil Price-Macroeconomy Relationship?", Journal of Monetary Economics, 38 (2): 195-213.
Huntington, Hillard G. (2015), "Crude Oil Trade and Current Account Deficits", Energy Economics, 50: 70-79.
Husted, Steven (1992), "The Emerging US Current Account Deficit in the 1980s: A Cointegration Analysis", Thereview of Economics and Statistics, 74: 159-166.
Jones, Donald W., Paul N. Leiby ve Inja K. Paik (2004), "Oil Price Shocks and The Macroeconomy: What Has Been Learned Since 1996", The Energy Journal: 1-32.
Kaminsky, Graciela, Saul Lizondo ve Carmen M. Reinhart (1998), "Leading Indicators of Currency Crises", StaffPapers-International Monetary Fund: 1-48.
Kaminsky, Graciela L. ve Carmen M. Reinhart (1999), "The Twin Crises: The Causes of Banking and Balance-of-Payments Problems", American Economic Review: 473-500.
Kantarcı, Hasan B. ve Mehmet E Yardımcı (2014), Türkiye'nin Petrol Bağımlılığının Tarihsel Gelişimi ve Ekonomik Etkileri (İstanbul: BİLGESAM).
Lee, Kiseok, Shawn Ni ve Ronald A. Ratti (1995), "Oil Shocks and The Macroeconomy: The Role of Price Variability", The Energy Journal: 39-56.
Liu, Peter C. ve Evan Tanner (1996), "International İntertemporal Solvency in Industrialized Countries: Evidence and Implications", Southern Economic Journal, 62: 739-749.
Ö ata, Erkan (2014), "Sustainability of Current Account Deficit with High Oil Prices: Evidence from Turkey", International Journal of Economic Sciences, 3 (2): 71.
Peker, Osman ve Hakan Hotunoğlu (2009), "Türkiye'de Cari Açığın Nedenlerinin Ekonometrik Analiz", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (3): 221-237.
Pitchford, John D. (1990), Australia's Foreign Debt: Mythsand Realities (Sydney: Allen & Unwin).
Sadorsky, Perry (1999), "Oil Price Shocks and Stock Market Activity", Energy Economics, 21 (5): 449-469.
Schubert, Stefan F. (2014), "Dynamic Effects of Oil Price Shocks and Their Impact on The Current Account", Macroeconomic Dynamics, 18 (2): 316-337.
Tatoğlu, Ferda Y. (2013), Panel Veri Ekonometrisi (İstanbul: Beta Yayıncılık). Telatar, Erdinç (2011), "Türkiye'de Cari Açık Belirleyicileri ve Cari Açık-Krediler İlişkisi", Bankacılar Dergisi, 78: 22-34.
Thanh, Tran D., Xuan, T. Dinh, Van H. Do ve Van, L. Nguyen (2001), "The Sustainability of Current Account Deficit and External Debt in Vietnam", EADN Working Paper: 10.
Togan, Sübidey ve Hakan Berument (2011), "Cari İşlemler Dengesi, Sermaye Hareketleri ve Krediler", Bankacılar Dergisi, 78: 3-21.
Van Wijnbergen, Sweder (1984), "Oil Price Shocks and The Current Account: An Analysis of Short Run Adjustment Measures", Weltwirtschaftliches Archiv, 120 (3): 460-480.
Yanar, Rüstem ve Güldem Kerimoğlu (2011) "Türkiye'de Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Cari Açık İlişkisi", Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3 (2): 191-201.
Zaouali, Sana (2007), "Impact of Higher Oil Prices on the Chinese Economy", OPEC Review, 31 (3): 191-214.