Finans Sermayenin Kriz Döngüsü: Merkez-Çevre

2007 yılında ABD‟de ortaya çıkan ve 2008-2009 yılında yaygınlaşan finansal krizi, günümüzde Avrupa ekonomilerinden başlayan yeni bir dalga izlemekte ve bu sarsıntıların dünya ekonomisini derin bir durgunluk dönemine sürükleyeceği vurgulanmaktadır. Kapitalizmin tarihine bakıldığında “Büyük Bunalım” dönemlerinin büyük ölçüde benzeştiği ve krizlerin ekonomilere ilk olarak cari dengesizlik ve sermaye hesabındaki dalgalanmalarla yansıdığı gözlenir. Bu nedenle krizlerin, kapitalist sistemin merkezinde ve çevresinde yer alan ekonomiler üzerindeki etkilerini anlayabilmek için bu hesaplardaki değişime bakmak önemlidir. Çalışmada, temel olarak IMF‟nin ödemeler dengesi ve uluslararası finans verileri kullanılmıştır. Finans sermayenin kriz döngüsünün, merkezden çevreye nasıl şekillendiği sermaye hareketleri üzerinden analiz edilmiştir. Belirtilen gelişmeleri izleyebilmek için de gelir seviyelerine ve coğrafi konumlarına göre merkez ve çevre bloklarında yer alan sekiz ülke seçilmiştir: Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Almanya, İspanya, Portekiz, Yunanistan, Güney Kore, Meksika ve Türkiye.

The Crisis Cycle of the Finance Capital: The Core-Periphery “Convergence”

The last financial crisis that emerged in 2007 in USA and expanded to the rest of the world in 2008-2009 is followed by a new wave of crises in Europe. It has been argued that the resultant „ great recession‟ is being transformed to a great depression recently. We recall that the “great depression” periods of the capitalist system carries similar characteristics in that the crisis affects firstly the current account and capital account balances. That‟s why, it is crucial to examine the concerned accounts in order to analyze the effects of the phenomenon both in the core and the peripheral countries. The study employed the IMF BOP and IFS statistics. In order to follow the cycle of the finance capital between the core and the periphery, a group of countries are being selected with respect to their income levels and geographical locations: USA, Germany, Spain, Portugal, Greece, South Korea. Mexico and Turkey.

PDF

___

Allen, Roy E. (1994), Financial Crises and Recession in the Global Economy, (England: Edward Elgar).
Atbaşı, Ferda Dönmez (2009), “Kriz, Kapitalizm ve Keynes”, Toplum ve Demokrasi, No.6-7: 67-74.
Bairoch Paul ve R. Kozul-Wright (1996), “Globalization Myths: Some Historical Reflections on Integration, Industrialisation and Growth in the World Economy”, UNCTAD Discussion Paper, No.113.
Boratav, Korkut (1999), Unpublished notes (within the framework of UNCTAD TDR).
Boratav, Korkut (2003) “Yabancı Sermaye Girişlerinin Ayrıştırılması ve Sıcak Para: Tanımlar, Yöntemler, Bazı Bulgular”, A. H. Köse, F. Şenses ve E. Yeldan (der.) İktisat Üzerine Yazılar II: İktisadi Kalkınma, Kriz ve İstikrar, Oktar Türel’e Armağan, (İstanbul: İletişim Yayınları): 17-30.
Boratav, Korkut (2009), “Bir Çevrimin Yükseliş Aşamasında Türkiye”, Mütevellioğlu, N. ve Sönmez, S. (der.), Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm, (İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları): 1-25.
Boratav, Korkut (2010), “Üç Krizde Dış Kaynak Hareketleri”, Sermin Sarıca (der.) Tülay Arın’a Armağan: İktisat Yazıları, İstanbul: Belge Yayınları: 253-271.
Bustelo, Pablo, Garcia Clara and Iliana Olive (1999) Global and Domestic Factors of Financial crises in Emerging Economies: Lessons from the East Asian Episodes (1997-1999), Instituto Complutense De Estudios Internacionales, Universidad Complutense De Madrid, November (http://www. Ucm.es/info/icei).
Cardosa, E. ve Helwege, A. (1995) Latin America’s Economy: Diversity, Trends, and Conflicts, Cambridge, Massachusetts, London, England: The MIT.
Erdem, Nilgün (2011a) “Türkiye Ekonomisinde Dışa Bağımlılığın Değişen “Bilançosu””, E. Başer, N. Koçyiğit ve M. Öziş (der.) Bugüne Bakmak: 1980 Sonrasında Türkiye’de Yaşanan Toplumsal Dönüşüm Süreçleri”, içinde, İstanbul: Dipnot Yayınları.
Erdem, Nilgün (2011b) “Merkez Bankası “Bağımsızlığı” ve 2008-2009 Krizi: Türkiye Üzerine Gözlemler”, S. Şahinkaya (der.), Bilsay Kuruç’a Armağan, içinde yayınlanacak.
Goldstein, Morris, Graciela L. Kaminsky ve Carmen M. Reinhart (2000) Assessing Financial Vulnerabilitiy: An Early Warning System for Emerging Markets, Washington, DC: Institute for International Economics.
Hobswam, E. (1996), Kısa 20.Yüzyıl: 1914-1991 Aşırılıklar Çağı, Türkçesi: Yavuz Alagon, İstanbul: Sarmal Yayınevi.
Kaminsky, Graciela L., Carmen M. Reinhart (1998), “Financial Crises in Asia and Latin America: Then and Now”, AEA Papers and Proceedings, Vol. 88, No. 2, May.
Kindleberger, Charles P. (1996) Manias, Panics, and Crashes: A History of Financial Crises, New York, Chichester, Toronto, Sngapore: John Wiley&Sons, Inc.
Lapavitsas, Costas (2009) “Finansallaşmış Kapitalizm: Kriz ve Finansal Müsadere”, Costas Lapavitsas (der.) Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi, İstanbul: Yordam Kitap: 25-75.
Lapavitsas, Costas, Annina Kaltenbrunner, Duncan Lindo, Jo Mitchell, Juan Pablo Painceira, Eugenia Pires, Jeff Powell, Alexis Stenfors ve Nuno Teles (2010) “Eurozone Crisis: Beggar Thyself and Thy Neighbour”, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 12(4): 321-373.
Mansori, Kash (2011) “What Really Caused the Eurozone Crisis”, http://streetlightblog.blogspot.com/2011/09/what-really-caused-eurozone-crisis- part.html (25 Eylül 2011).
Mavroudeas, Stavros (2010) “Greece and the EU: Capitalist Crises and Imperialist Rivalries”, http://www.iippe.org/wiki/images/b/b4/CONF_GREEKCRISIS_Mavroudeas.pdf (10.10.2011).
Schnabl, G ve S. Freitag (2009), An Asymmetry Matrix in Global Current Accounts”, Working Paper, Faculty of Economics and Business Administration, No.76.