ESKİŞEHİR'DE KENTİN VE TÜKETİM MEKÂNLARININ DÖNÜŞÜMÜ

Eskişehir on yılı aşkın bir süredir kentteki mekânların dönüşümü açısından hızlı bir değişim yaşamaktadır. Neoliberal politikaların izlekleri devlet ve sermaye grupları tarafından benimsenmekte, bu izlekler Eskişehir kentinde de mekânsal dönüşüme neden olmaktadır. Kentsel alanın, Eskişehir özelinde Harvey"in "kent girişimciliği" stratejisi çerçevesinde yerel yönetim(ler)ce özellikle de kent merkezinin metâlaştırılması ve kentin kamusal mekânsal varlığının bu anlamda aşındırılması süreci birebir gözlemlenmektedir. Eskişehir"de tüketim mekânları ve eğlence merkezleri inşa etme stratejisi benimsenmiştir. Eskişehir "marka"laştırılabilir bir metâya dönüştürülürken "imaj" ve "marka" aranmıştır; bu çerçevede "şehrin kültürü ve eşsizliği" kentin görüntüsünde önemli, çarpıcı değişikliklerin gerçekleştirilmesine neden olmuştur. Eskişehir son on yılda orta sınıfın tüketim olanaklarını artıran mekânların sayısının hızla çoğaldığı, tüketimin buna paralel olarak arttığı bir kent olmaya başlamıştır. Arka arkaya alışveriş merkezlerinin, rezidansların eski üretim alanlarında inşa edildiği bir süreç yaşanmaktadır. Eskişehir kent merkezinde de sanayisizleşmenin ve buna bağlı olarak nezihleştirmenin etkisini görmek mümkündür. Sonuç itibariyle Eskişehir beslence ve eğlencenin şehrin yaşantısında merkezi bir konuma sahip olduğu bir kent haline dönüşmüştür

Transformationof Urban and Consumption Spacesin Eskişehir

Eskişehir has undergone a rapid change in urban spaces during the last decade. Paths of neoliberal policies are adopted by the state and investment groups. These paths have also paved the way for transformation of urban spaces in Eskişehir. It has been observed in Eskişehir in regard to Harvey"s "urban entrepreneurialism" strategy by local governments, particularly in commodification of the city centre. Hence, erosion process of urban public space has been also underway in the last decade. Consumption spaces and entertainment centres are being constructed in this respect. "Image" and "brand" have been reproduced as the city is being transformed into a brand-city label. In this frame, constructed "city"s culture" and "uniqueness" caused striking and substantial change in the urban space of the city. In the last decade, the number of middle class oriented consumption spaces proliferated and correspondingly consumption amount has been increased in Eskişehir. Successively, shopping malls, cafés, residences are being constructed in the former production spaces. Effects of deindustrialization accordingly gentrification processes have been visible more across spaces of Eskişehir. Consequently, Eskişehir has transformed into a city of foodatainment and entertainment centre for middle and upper classes that puts its mark on the recent transformation of the urban space in Eskişehir

___

  • Aksoylu, Sevin (2013), "Kentin Pazarlama ve Markalaşmasına Yönelik Eylemlerin Turizme Etkilerinin Eskişehir Örneğinde İncelenmesi", İdealkent, (8): 150-169.
  • Arun, Özgür (2013), "Rafine Beğeniler ya da Sıradan Hazlar? Türkiye"de Beğeninin, Ortamın ve Tüketimin Analizine İlişkin Bir Model", Kültür ve İletişim, 16 (2): 45-72.
  • Arslan, Zerrin (2012), "Geçmişten Bugüne Eleştirel Bir Orta Sınıf Değerlendirmesi", Toplum ve Demokrasi, 13-14: 55-92.
  • Ataç, Ela (2013), ",,Büyük Dönüşüm" Öncesi Türkiye Kentlerini Okumak, Anlamak: Sosyo-ekonomik Statüye Bağlı Mekânsal Ayrışma Üzerinden Bir Değerlendirme", Toplum ve Bilim, 126: 35-63.
  • Bell, David (2007), "Taste and Space: Eating Out in the City Today", Lashley, Conrad, Paul Lynch ve Allison Morrison (Der.), Hospitality: A Social Lens (Amsterdam: Elsevier): 43-57.
  • Benjamin, Walter (2002), Pasajlar (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları) (Çev. Ahmet Cemal).
  • Brenner, Neil ve Roger Keil (2013), "Küresel Kentlerden Kentselliğin Küreselleşmesine", http://www.birikimdergisi.com/guncel/kuresel-kentlerden-kentselligin-kuresellesmesine (09.07.2015).
  • Castells, Manuel (1977), The Urban Question: A Marxist Approach (Londra: Edward Arnold Press).
  • Castells, Manuel (1997), Kent, Sınıf, İktidar (Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları) (Çev. Asuman Erendil).
  • Edgell, Stephen (1998), Sınıf (Ankara: Dost Kitabevi Yayınları) (Çev. Didem Özyiğit).
  • Ergur, Ali (2012), "Hermetik Yaşam Döngüsünün Kuruluşu: Sanayi-Sonrası Yaşam Biçimleri, Tüketim Örüntüleri ve Kentle Steril Temas Yordamları", Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, Özel Sayı 2 (Aynalı Labirent Küreselleşen Kentte Tüketim): 11-67.
  • Ersoy, Melih (2001), "Sanayisizleşme Süreci ve Kentler", Praksis, (2): 32-52.
  • Featherstone, Mike (2005), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev. Mehmet Küçük).
  • Finkelstein, Joanne (1999), "Foodatainment (On Cooking)", Performance Research, 4 (1): 130-136.
  • Geniş, Şerife (2011), "Küreselleşme, Kent ve Kültür", İdealkent, (3): 48-61.
  • Güzey, Özlem (2012), "Türkiye"de Kentsel Dönüşüm Uygulamaları: Neo-liberal Kent Politikaları, Yeni Kentsel Aktörler ve Gecekondu Alanları", İdealkent, (7): 64-83.
  • Harvey, David (2003), Postmodernliğin Durumu, (İstanbul: Metis Yayınları) (Çev. Sungur Savran).
  • Harvey, David (2012), "İşletmecilikten Girişimciliğe: Geç Kapitalizmde Kent Yönetiminin Dönüşümü", Sermaye Mekânları: Eleştirel Bir Coğrafyaya Doğru (İstanbul: Sel Yayıncılık) (Çev. Başak Kıcır vd.).
  • İslam, Tolga (2006a), "Birinci Bölüme Giriş", Behar, David ve Tolga İslam (Der.), İstanbul'da "Soylulaştırma": Eski Kentin Yeni Sahipleri (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları).
  • İslam, Tolga (2006b), "Merkezin Dışında: İstanbul"da Soylulaştırma", Behar, David ve Tolga İslam (Der.), İstanbul'da "Soylulaştırma": Eski Kentin Yeni Sahipleri (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları).
  • Karademir Hazır, Irmak (2013), "Boundaries of Middle-Class Identities in Turkey", Sociological Review, 62 (1): 1-23.
  • Karademir Hazır, Irmak (2014), "Bourdieu Sonrası Yeni Eşitsizlik Gündemleri: Kültürel Sınıf Analizi, Beğeni ve Kimlik", Cogito, (76): 230-261. Keyder, Çağlar (2013), "Yeni content/uploads/2013/09/Yeni-Orta-S%C4%B1n%C4%B1f.pdf Orta Sınıf", http://bilimakademisi.org/wp
  • Keyman, E. Fuat ve Berrin Koyuncu Lorasdağı (2010), Kentler: Anadolu'nun Dönüşümü, Türkiye'nin Geleceği (İstanbul: Doğan Kitap).
  • Kurtuluş, Hatice (2006), "Kentsel Dönüşüme Modern Kent Mitinin Çöküşü Çerçevesinden Bakmak", Planlama, (2): 7-11.
  • Lefebvre, Henri (2013), Kentsel Devrim (İstanbul: Sel Yayıncılık) (Çev. Selim Sezer).
  • Lefebvre, Henri (2014), Mekânın Üretimi (İstanbul: Sel Yayıncılık) (Çev. Işık Ergüden).
  • Mills, C. Wright (1995 [1951]), "The New Middle Class I.", Vidich, Arthur J. (Ed.), The New Middle Classes: Life-Styles, Status Claims and Political Orientations (London: Macmillan).
  • Ritzer, George (2011), Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek: Tüketim Araçlarının Devrimcileştirilmesi (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev. Şen Süer Kaya).
  • Smith, Neil (2006), "Yeni Küresellik, Yeni Şehircilik: Küresel Kentsel Strateji Olarak Soylulaştırma", (Çev. İlknur Urkun-Bowe ve İbrahim Gündoğdu), Planlama, (2): 13-27.
  • Smith, Neil ve Peter Williams (2010), "Alternatives to Orthodoxy: Invitation to a Debate", Lees, Lorette, Tom Slater ve Elvin Wyly (Ed.), The Gentrification Reader (Oxon: Routledge).
  • Somersan, Semra, Süheyla Kırca Schroeder ve Sevgi Uçan Çubukçu (2011), "Sulukule"nin Mütereddit Direnişçileri Mutenalaştırmaya Karşı", Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1): 13-37.
  • Sönmez, Funda ve Şerife Geniş (2013), "Türkiye Soylulaştırma Yazınının Eleştirel Bir Değerlendirmesi", VII. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı I, Tuna, Muammer (Ed.) (Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi).
  • Şen, Besime (2011), "Kentsel Mekânda Üçlü İttifak: Sanayisizleşme, Soylulaştırma, Yeni Orta Sınıf", İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (44): 1-21.
  • Şengül, Tarık (2001), "Tüketim Toplumu, Tüketim Kültürü ve Tüketim Merkezleri", Ege Mimarlık Dergisi: 40-41.
  • Şimşek, Ali (2005), Yeni Orta Sınıf (İstanbul: L&M Yayınları).
  • Theodore, Nick, Jamie Peck ve Neil Brenner (2012), "Neoliberal Kentçilik: Kentler ve Piyasaların Egemenliği", İdealkent, (7): 21-37.
  • Thorns, David C. (2004), Kentlerin Dönüşümü: Kent Teorisi ve Kentsel Yaşam (İstanbul: CSA Global Yayın) (Çev. Esra Nal ve Hasan Nal).
  • Ulu, Ali ve İlknur Karakoç (2004), "Kentsel Değişimin Kent Kimliğine Etkisi", Planlama, (3): 59-66.
  • Urry, John (1999), Mekânları Tüketmek (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev. Rahmi G. Öğdül).
  • Uzun, Nil C. (2006), "Kentsel Dönüşüme Yeni Bir Kavram: Seçkinleştirme", Eraydın, Ayda (Der.), Değişen Mekân Mekânsal Süreçlere İlişkin Tartışma ve Araştırmalara Toplu Bir Bakış: 1923-2003 (Ankara: Dost Kitabevi Yayınları).
  • Ünüvar, Kerem (2010), "Siyasetin Üzerindeki Hayalet: Orta Sınıflar", Birikim, (260): 14-24.
  • Üstün, Berna ve Osman Tutal (2008), "Tüketim Alışkanlıklarındaki Değişimler ve Bu Değişimlerin Alışveriş Mekânlarına Etkisinin Eskişehir Örneğinde İrdelenmesi", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2): 259-282.
  • Yavuz, Nuran (2006), Gentrification Kavramını Türkçeleştirmekte Neden Zorlanıyoruz?", Behar, David ve Tolga İslam (Der.), İstanbul'da "Soylulaştırma": Eski Kentin Yeni Sahipleri (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları).
  • Yırtıcı, Hakkı (2009), Çağdaş Kapitalizmin Mekânsal Örgütlenmesi (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları).