Önder SAKAL, Sebahattin YILDIZ, Fidan ALHAS, Harun YILDIZ

CAM UÇURUM: KADIN YÖNETİCİLER CAM TAVANI NE ZAMAN AŞAR?*

Cam tavan kavramı kadınların üst düzey yöneticilik pozisyonlarına ulaşmasındaki kariyer engellerini ifade etmektedir. Bu kariyer engelleri erkek yöneticilerden, kadın yöneticilerden ve kişinin kendine koyduğu engellerden kaynaklanmaktadır. Cam uçurum kavramı ise kadınların kariyer hedeflerine ulaşmasında yeni bir kariyer engeli olması dolayısıyla önem arz etmektedir. Cam uçurum kavramı, cam tavanı aşan kadınların kendilerini şirketin olumsuz koşullarında üst düzey yöneticilik pozisyonunda bulmalarını ifade etmektedir. Bu kavram, şirketin kriz dönemlerinde kadınların başarısız olmaları için kendilerine verilen riskli bir pozisyondur. Cam uçuruma neden olan faktörler kişilik, cinsiyet, örgütsel performans, örgütsel faktörler, grup dinamikleri ve çelişik duygulu cinsiyetçiliktir. Bu kavram, kadın yöneticilerin şirketin içinde bulunduğu olumsuz performans koşullarında üst düzey yöneticiliğe getirilip şirketin başarısızlığından sonra "kadından zaten yönetici olmaz" cümlesini sarf edebilmek için erkek yöneticiler tarafından geliştirilmiştir. Stresle başa çıkmada zorlandığı düşünülen kadınların başarısız olmalarını isteyen erkekler, kriz dönemlerinde kadınları yönetici atayarak onları "bir cam uçurumun içine iteceklerdir". Derleme niteliğinde olan bu çalışma cam uçurum kavramını tanıtmayı ve yazında cam uçurum hakkında yapılan çalışmaları özetlemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmanın temel katkısı cam uçurum konusunda yapılan ilk Türkçe çalışma olmasıdır.

Glass Cliff: When Do Female Executives Exceed Glass Ceiling?

The concept of glass ceiling refers to the career barriers in front of women in reaching the senior management positions. These career barriers are caused by male executives, female executives, and the barriers placed by individuals themselves. The concept of glass cliff, on the other hand, is important as it constitutes a new career barrier for women to reach their career goals. The concept of glass cliff refers that women exceeding the glass ceiling find themselves in the senior management position under negative conditions of their company. This concept is a risky position given to women for failing during the crisis periods of company. The factors causing the glass cliff involve personality, gender, organizational performance, organizational factors, group dynamics, and ambivalent sexism. This concept was developed by male managers in order to take the female executives to senior management positions under negative performance conditions of the company and make them say "women cannot be managers anyway" after the failure. Men who want the failure of women who are thought to have a difficulty in coping with stress will assign women as executives during the crisis periods and "push them into a glass cliff". Having the quality of a review, this study aims to introduce the concept of glass cliff and report the studies on glass cliff in literature. The main contribution of this study is that it is the first Turkish study that has ever been conducted regarding glass cliff.

PDF

___

Adams, Susan M., Atul Gupta ve John D. Leeth (2009), "Are Female Executives Over-Represented in Precarious Leadership Positions?", British Journal of Management, 20 (1): 1-12.
Ak Kurt, Deniz (2011), Glass Cliff in Relationship to Hostile and Benevolent Sexism, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi).
Aksu, Ali, Fatma Çek ve Bahar Şenol (2013), "Kadınların Müdür Olmalarının Önündeki Cam Tavan ve Cam Tavanı Aşma Stratejilerine İlişkin İlköğretim Okulu Müdürlerinin Görüşleri", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25: 133-160.
Aktaş, Gül (2013), "Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak", Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30 (1): 53-72.
Alican, Ayşe (2007), Kamu Memur Sendikalarında Çalışan Yönetici Kadınlar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi).
Anafarta, Nilgün, Fulya Sarvan ve Nuray Yapıcı (2008), "Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma"", Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 8 (15): 111-137.
Anderson, Elisabeth G. (2013), Female Ceo's: A Study of Their Appointment Performance and Market Reaction, Master of Science (Denmark: Aarhus University, Aarhus School of Business and Social Sciences).
Ashby, Julie, Michelle K. Ryan ve S. Alexander Haslam (2007), "Legal Work and The Glass Cliff: Evidence that Women Are Preferentially Selected to Lead Problematic Cases", William & Mary Journal Women and The Law, 13 (3): 775-793.
Başak, Suna (2013), Toplumsal Cinsiyet, Çapçıoğlu, İhsan ve Hayati Beşirli (Ed.), Sosyolojiye Giriş (Ankara: Grafiker Yayınları).
Bilican Gökkaya, Veda (2015), "Çaresizliği Öğrenen Kadın: Öğrenilmiş Çaresizlik", Turkish Studies, 10 (14): 53-70.
Bruckmüller, Susanne ve Nyla R. Branscombe (2010), "The Glass Cliff: When and Why Women are Selected as Leader in Crisis Contexts", British Journal of Psychology, 49 (3): 433-451.
Bruckmüller, Susanne, Michelle K. Ryan, Floor Rink ve S. Alexander Haslam (2014), "Beyond The Glass Ceiling: The Glass Cliff and Its Lessons for Organizational Policy, Social Issue and Policy Review, 8 (1): 202-232.
Bowles, Blanche B. (2013), The Glass Cliff: An Examination of The Female Superintendency in South Carolina, The Degree of Doctor of Philosophy in Educational Administration (USA: College of Education University South Carolina).
Cengiz, Mehmet, Arif Temir ve Birsen Erdin (2012), 60 Soruda Kadın İşçilere Özel Çalışma Koşulları El Kitabı (Ankara: Uluslararası Çalışma Örgütü).
Chambers, Kaitlyn (2011), The Glass Cliff: The Contribution of Social Identity and Gender Stereotypes in Preceding Leadership Preference and Trust, Master of Art in Psychology (Canada: Carleton University).
Chan, Kim-Yin ve Fritz Drasgou (2001), "Toward a Theory of Individual Differences and Leadership: Understanding the Motivation to Lead", Journal of Applied Psychology, 86 (3): 481-498.
Cook, Alison ve Christy Glass (2013), "Glass Cliff and Organizational Saviors: Barriers to Minority Leadership in Work Organizations?", Society for The Study of Social Problems, 60 (2): 168-187.
Coşkun, Ali ve Emine Öztürk (2009), "Türk Kadınının Feminizme Bakışı (Erzurum Örneği)", Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 20: 111-141.
Çakır, Serpil (2010), Feminizm: Ataerkil İktidarın Eleştirisi, Örs, H. Birsen (Der.), Modern Siyasal İdeolojiler (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları).
Çelik, Sönmez (2011), "Kütüphaneci Eğitiminde Mentorluk Uygulaması: Doğuş Üniversitesi Kütüphanesi Örneği", Bilgi Dünyası, 12 (2): 295-318.
Çetin, Ayfer (2011), Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısının Cam Tavanı Aşma Stratejilerine Etkisi: Bursa İli Tekstil Sektöründe Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Çimen, Latife K. (2008), Türk Töresinde Kadın ve Aile. Vol. 254 (İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık).
Dirks, Kurt T. ve Donald L. Ferrin (2002), "Trust in Leadership Meta-Analytic Findings and Implications for Research and Practice", Journal of Applied Psychology, 87 (4): 611-628.
Doğan, Mehmet S., Selahattin Özyurt ve Galip Boztoprak (2009), Sosyoloji Çarşısı (İstanbul: Yazı Yayınları).
Doğru, Alev (2010), Kadın Çalışanların Cam Tavan Engelleri ve İş Tatminine Etkisi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Düzgün, Şükrü ve Halil Hayalioğlu (2006), "Öğrencilerde Öğrenilmiş Çaresizlik Düzeyinin Bazı Değişken Açısından İncelenmesi", Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13: 404- 413.
D ani , Lidija (2009), The Role of Women in Business: The Case of Bosnia and Herzegovina, Diploma Thesis (Bosnia and Herzegovina: University of Ljubljana Faculty of Economics).
Eagly, Alice H. ve Linda L. Carli (2007), Through the Labyrinth: The Truth about How Women Become Leaders (MA: Harvard Business School Press).
Elmuti, Dean, Heather Jia ve Henry H. Davis (2009), "Challenges Women Face in Leadership Position and Organizational Effectiveness: An Investigation", Journal of Leadership Education, 8 (2): 167-187.
Erbay, Ercüment ve Tarık Tuncay (2006), "Sosyal Hizmet Bakışıyla Kadın İstihdamı", Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 17 (2): 25-40.
Ergeneli, Azize ve Ceren Akçamete (2004), "Bankacılıkta Cam Tavan: Kadın ve Erkeklerin Kadın Çalışanlar ve Üst Yönetime Yükselmelerine Yönelik Tutumları", Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (2): 85-109.
Ersever, Hakan (1993), "Öğrenilmiş Çaresizlik", Ankara Üniversitesi Dergisi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 26 (2): 621-632.
Ersoy, Ersan (2009), "Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın ve Erkek Kimliği: Malatya Örneği", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (2): 209-230.
Ersoy Çak, Şeyma (2010), "Toplumsal Cinsiyet ve Feminizm Teorileri Bağlamında Türkiye"deki Reklam Filmleri ve Popüler Müzik Videoları", Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 4 (4): 101-110.
Giddens, Anthony (2012), Sosyoloji (İstanbul: Kırmızı Yayınları) (Çev. İsmail Yılmaz).
Glick, Peter ve Susan T. Fiske (1996), "The Ambivalent Sexism Inventory: Differentiating Hostile and Benevolent Sexism", Journal of Personality and Social Psychology, 70 (3): 491-512.
Glick, Peter vd. (2000), "Beyond Prejudice as Simple Antipathy: Hostile and Benevolent Sexism Across Cultures", Journal of Personality and Social Psychology, 79 (3): 763-775.
Glick, Peter ve Susan T. Fiske (2001), "An Ambivalent Alliance: Hostile and Benevolent Sexism as Complementory Justifications for Gender Inequality"", American Psychologist, 56 (2): 109- 118.
Gökdağ, Rüçhan (2013), "Toplumsal Cinsiyet", Ünlü, Sezen (Ed.), Sosyal Psikoloji-II (Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları).
Gönüllü, Müzeyyen (2001), "Grup ve Grup Yapısı", C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (1): 191- 201.
Güldal, Duygu (2006), "Kadın Yöneticileri Motive ve Demotive Eden Faktörlerin Tespitine Yönelik Bir Araştırma", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Güldü, Özgür ve Müge Ersoy Kart (2009), "Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Siyasal tutumlar: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64 (3): 97-116.
Günden, Yasin (2011), "Konaklama İşletmelerinde Çalışan Kadın Yöneticilerin Karşılaştıkları Cam Tavan Engelleri ve Muğla Örneği", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Hall, Lauren J. ve Ngaire Donaghue (2012), ",,Nice Girls Don"t Carry Knives": Construction of Ambition in Media Coverage of Australia"s First Female Prime Minister", British Journal of Social Psychology, 52 (4): 631-647.
Haslam, S. Alexander ve Michelle R. Ryan (2008), "The Road to Glass Cliff: Differences in the Perceived Suitability of Men and Women for Leadership Positions in Succeeding and Failing Organizations", The Leadership Quarterly, 19 (5) 530-546.
Haslam, S. Alexander, Michelle K. Ryan, Clara Kulich, Grzegorz Trojanowski ve Cate Atkins (2010), "Investing with Prejudice: The Relationship between Women"s Presence on Company Boards and Objective and Subjective Measures of Company Performance", British Journal of Management, 21 (2): 484-497.
Higgs, Malcolm ve Deborah Rowland (2000), "Building Change Leadership Capability: The Quest for Change Competence", Journal of Change Management, 1 (2): 116-130.
Hogg, Michael A. (2001), "A Social Identity Theory of Leadership", Personality and Social Psychology Review, 5 (3): 184-200.
https://www.bostonglobe.com/magazine/ (08.05.2016).
http://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377248/lang--tr/index.htm (23.03.2016).
Hunt-Earle, Keziah (2012), "Falling Over a Glass Cliff: A Study of the Recruitment of Women to Leadership Roles in Troubled Enterprises", Global Business and Organizational Excellence, 31 (5): 44-53.
İraz, Rıfat (2009), Çalışma Yaşamında Kadın ve Erkek Yöneticilerin Cam Tavan Sendromuna İlişkin Tutumlarının Karşılaştırılması, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 21-23 Mayıs, Eskişehir: 277-284.
İşcan, Ömer F. ve Ufuk Sayın (2010), "Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (4): 195-216.
Judge, Elizabeth (2003), "Women on Board: Help or Hindrance?", www.thetimes.co.uk (09.05.2016).
Kanter, Rosabeth M. (1977), "Some Effects of Proportions on Group Life: Skewed Sex Rations and Responses to Token Women", American Journal of Sociology, 82 (5): 965-990.
Karaca, Ayşe (2007), "Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri: Cam Tavan Sendromu Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Karcıoğlu, Fatih ve Yeliz Leblebici (2014), "Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri: Cam Tavan Sendromu Üzerine Bir Uygulama", Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 28 (4): 1-20.
Karkıner, Nadide (2013), "Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi", Kartal, Bilhan (Ed.), Sosyoloji II (Eskişehir: Açıköğretim Yayınları).
Koçak Turhanoğlu, Ayşın (2012), "Sosyoloji, Bilim ve Yöntem", Turhanoğlu, Aşkın Koçak (Ed.), Sosyoloji-1 (Eskişehir: Açıköğretim Yayınları).
Köse, Sevinç, Semra Tetik ve Cuma Ercan (2001), "Örgüt Kültürünün Oluşturan Faktörler", Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 8 (1): 219-242.
Kulich, Clara, Michelle K. Ryan ve S. Alexander Haslam (2014), "The Political Glass Cliff: Understanding How Seat Selection Contributes to The under Performance of Ethnic Minority Candidates", Politics Research Quarterly, 67 (1): 84-95.
Lämsä, Anja-Maija, Marjut Jyrkinen ve Suvi Heikkien (2012), "Women in Managerial Careers", Pucetaite, Raminta (Ed.), Cases in Organizational Ethics (Lithunia: Vilnuis University Press): 4-16.
Lockwood, Nancy (2004), The Glass Ceiling: Domestic and International Perspectives (USA: Society of Human Resource Management).
Macarie, Felicia C. ve Octavian Moldovan (2012), "Gender Discrimination in Management Theoretical and Empirical Perspectives", Transylvanian Review of Administrative Sciences, 35: 153-172.
Marshall, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü (Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları) (Çev. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü).
McDonald, Karen (2011), "Examining The 'Glass Cliff' Phenomenon: A Study Replication Using a Canadian Context", The Master in Business Administration (Charlottetown, P.E.I: University of Prince Edward Island).
Mulcay, Mark ve Carol Linehan (2014), "Females and Precarious Board Positions: Further Evidence of the Glass Cliff", British Journal of Management, 25 (3): 425-438.
Onay, Meltem ve Orkide Heptazeler (2014), "Kadın ve Erkek Yöneticilerin Liderlik Davranışları Arasındaki Farklılıklar", Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (2): 73-85.
Öğüt, Adem (2006), "Türkiye"de Kadın Girişimciliğin ve Yöneticiliğin Önündeki Güçlükler Cam Tavan Sendromu", Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1 (1): 56-78.
Örücü, Edip, Recep Kılıç ve Taşkın Kılıç (2007), "Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Üst Düzey Yönetici Pozisyonuna Yükselmelerindeki Engeller: Balıkesir İli Örneği", Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14 (2): 117-135.
Özkaplan, Nurcan (2013), "Kadın Akademisyenler: Cam Tavanlar Hala Çok Kalın", Kadın Araştırmaları Dergisi, 12: 1-23.
Öztürk, Emine (2011), Feminist Teori ve Tarihsel Süreçte Türk Kadını (İstanbul: Rağbet Yayınları).
Özyer, Kubilay ve Ufuk Orhan (2012), "Cam Tavan Sendromunun Çalışanların Korku Düzeylerine Bir Etkisi Var Mıdır? Eğitim Sektörü Üzerinde Bir Uygulama", The Journal of Academic Social Science Studies, 5 (8): 972-987.
Parlaktuna, İnci (2010), "Türkiye"de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayırım Analizi", Ege Akademik Bakış, 10 (4): 1217-1230.
Rantala, Virve (2010), Glass Ceiling, Women in Management, Bachelor in Business Administration, International Business (Finland: Jyvaskyla University of Applied Science).
Rink, Floor, Michelle K. Ryan ve Janka I. Stoker (2013), "Social Resources at a Time of Crisis: How Gender Stereotypes Inform Gendered Leader Evaluations", European Journal of Social Psychology, 43 (5): 381-392.
Ryan, Michelle K. ve S. Alexander Haslam (2005), "The Glass Cliff: Evidence that Women are Over-Represented in Precarious Leadership", British Journal of Management, 16 (2): 81- 90.
Ryan, Michelle K. ve S. Alexander Haslam (2006), "The Glass Cliff: The Stress of Working on the Edge", European Business Forum, 27: 42-47.
Ryan, Michelle K. ve S. Alexander Haslam (2007), "The Glass Cliff: Exploring the Dynamics Surrounding the Appointment of Women to Precarious Leadership Positions", Academy of Management Review, 32 (2): 549-572.
Ryan, Michelle K., S. Alexander Haslam ve Tom Postmes (2007), "Reactions to Glass Cliff: Gender Differences in The Explanations for The Precariousness of Women"s Leadership Positions", Journal of Organizational Change Management, 20 (2): 182-197.
Ryan, Michelle K. ve S. Alexander Haslam (2009), "Glass Cliffs Are Not So Easily Scaled: On the Precariousness of Female CEO"s Positions", British Journal of Management, 20 (1): 13- 16.
Ryan, Michelle K., S. Alexander Haslam ve Clara Kulich (2010), "Politics and The Glass Cliff: Evidence that Women are Preferentially Selected to Contest Hard-to-Win Seats", Psychology of Women Quarterly, 34 (1): 56-64.
Ryan, Michelle K., S. Alexander Haslam, Mette T. Hersby ve Renata Bongiorno (2011), "Think Crisis -Think Female: The Glass Cliff and Contextual Variation in The Manager -Think Male Stereotype", Journal of Applied Psychology, 96 (3): 470-484.
Sabharwal, Meghna (2013), "From Glass Ceiling to Glass Cliff: Woman in Senior Executive Service", Journal of Public Administration Research and Theory, June 14: 1-29.
Savcı, İlkay (1999), "Toplumsal Cinsiyet ve Teknoloji", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54 (1): 123- 142.
Sayer, Handan (2011), Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Erkeklerin Katılımı, Uzmanlık Tezi (Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü).
Schein, Virginia E. (1975), "The Relationship between Sex Role Stereotypes and Requisite Management Characteristics among Female Managers", Journal of Applied Psychology, 60 (3): 340-344.
Sezen. Bayram (2008), "Örgütlerde Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Cam Tavan Engeli: Orta ve Büyük Ölçekli İşletmelerinde Bir Araştırma", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Soysal, Abdullah (2010), "Türkiye"de Kadın Girişimciler: Engeller ve Fırsatlar Bağlamında Bir Değerlendirme", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65 (1): 83-114.
Terjesen, Siri, Ruth Sealy ve Val Singh (2009), "Women Directors on Corporate Boards: A Review and Research Agenda", Corporate Governance: An International Review, 17 (3): 320- 337.
Turner, John C. (2006), "Social Comparison and Social Identity: Some Prospects for Intergroup Behaviour", European Journal of Social Psychology, 5 (1): 1-34.
Uyar, Esra (2011), The Glass Cliff: Differences in Perceived Suitability and Leadership Ability of Men and Women for Leadership Positions in High and Poor Performing Companies, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi).
Williams, Christine L. (1992), "The Glass Escalator: Hidden Advantages for Men in the "Female" Professions", Social Problems, 39 (3): 253-257.
Wilson-Kovacs, Dana M., Michelle Ryan ve Alex Haslam (2006), "The Glass-Cliff: Women"s Career Paths in the UK Private IT Sector", Equal Opportunities International, 25 (8): 674-687.
Yıldız, Sebahattin ve Mukaddes Çiçek (2013), Cam Tavan Sendromu Kariyer Yolunda Bir Engel Midir? Akademisyenler Üzerinde Bir Araştırma, 1. Örgütsel Davranış Kongresi, Sakarya, Türkiye, 15-16 Kasım: 138-143.
Yıldız, Sebahattin (2014), "Türkiye"de Cam Tavan Sendromunun Varlığı Üzerine Bir Araştırma", Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (1): 72-90.
Yılmaz, Tezcan (2013), "Kadın ve Erkek Eğitim Yöneticilerinin Cam Tavan Sendromunu İlişkin Algıları", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Yoğun Erçen, Ayşe E. (2008), Kadınların Cam Tavanı Aşma Stratejileri: Büyük Ölçekli Türk İşletmelerinde Bir İnceleme (Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi).
Zel, Uğur (2002), "İş Arenasında Kadın Yöneticilerin Algılanması ve "Kraliçe Arı Sendromu", Amme İdaresi Dergisi, 35 (2): 39-47.