Belediye Organlarına "Kayyım" Atamaları Üzerine Bir Değerlendirme

Türkiye’de modern yerel yönetim birimlerinin kurulduğu günden itibaren merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasındaki ilişki gerilimli olmuştur. Ülkedeki siyasal gelişmelere bağlı olarak kimi zaman yönetsel vesayet artarken kimi zaman yerel özerklik güçlenmektedir. 2016 yılında ilan edilen Olağanüstü Hal döneminde yayımlanan Kanun Hükmünde Kararnamelerin yerel yönetimler üzerinde iki önemli etkisi olmuştur. İlki, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının yönetsel ve mali yönden güçlendirilmesidir. Karar organları seçimle belirlenen yerel yönetimler yerine Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının güçlendirilmesi yönetsel vesayet tartışmalarına yol açmıştır. İkincisi, kamuoyunda “belediye başkanlıklarına vesayet makamlarınca kayyım ataması” biçiminde sıklıkla gündeme gelen düzenlemeler sonucunda yerel özerklik tartışmalarının başlamasıdır. Bu çerçevede, çalışma, öncelikle Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarındaki değişimin yerel yönetimler üzerindeki yansımalarını; ardından belediyelerin organlarına, mallarına, personeline ve yerine getirdikleri hizmetlere yönelik düzenlemelerin nasıl gerçekleştirildiğini hukuki, yönetsel ve siyasal açılardan anlatma amacını taşımaktadır

Anahtar Kelimeler:

Belediye, Kayyım, Kanun Hükmünde Kararname, Vesayet

An Evaluation on the Appointments of Trustees to the Municipal Bodies

Since the establishment of the modern local governments in Turkey, the relationship between central government and local governments has a lot of strains. Depending to the political circumstances of the country, either the administrative tutelage increases or the local autonomy strengthens. The Decree Laws in the period of Emergency State declared in 2016 have two major impacts on local governments. Firstly, the arrangement has strengthened the Department of Investment Monitoring and Coordination administratively and financially. Strengthening the Department of Investment Monitoring and Coordination instead of the elected local governments has occurred on the administrative tutelage debates. Secondly, the local autonomy debates has initiated with the Decree Laws that often come to the public in the form of "appointment of municipal administrations to trustees". In this context, this study seeks to illustrate the reflections on localgovernments about changes of the Department of Investment Monitoring and Coordination and the arrangements of municipal bodies, public goods, personnel and duties with the legal, administrative and political dimensions.

Keywords:

Municipality Trustee, Decree Law, Tutelage, Local Autonomy,

PDF

___

Avrupa Konseyi (1985), European Charter of Local Self-Government (Strasburg), https://rm.coe.int/168007a088.
Belediye Kanunu (2005), Kanun Numarası: 5393, Kabul Tarihi: 03.07.2005, Resmi Gazete Tarihi: 13.07.2005-25874.
Ceza Muhakemesi Kanunu (2004), Kanun Numarası: 5271, Kabul Tarihi: 04.12.2004, Resmi Gazete Tarihi: 17.11.2004-25673.
Demokratik Bölgeler Partisi (2008), "Parti Tüzüğü", http://www.yargitaycb.gov.tr/sayfa/faaliyetteolan-siyasi-partiler/1113 (13.12.2016).
Halkların Demokratik Partisi (2016), "We Will Not Concede to the Trustee Coup on Municipalities", https://hdpenglish.wordpress.com/2016/09/11/we-will-not-concede-to-the-trustee-coupon-municipalities/ (27.10.2016).
Hill, Dilys (1974), Democratic Theory and Local Government (London: Allen & Unwin). çişleri Bakanlığı (2016), Terör Nedeniyle Görevden Uzaklaştırılan Belediye Başkanı ve Meclis Üyeleri Hakkında Bilgi Notu (Ankara).
İçişleri Bakanlığı (2017), 674 Sayılı KHK Gereğince Görevlendirilen Belediye Başkanları ve Meclis Üyeleri Hakkında Bilgi Notu (Ankara).
İçişleri Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun (1985), Kanun Numarası: 3152, Kabul Tarihi: 14.02.1985, Resmi Gazete Tarihi: 23.02.1985-18675.
Keleş, Ruşen (2016), Yerinden Yönetim ve Siyaset, 10. Bası (İstanbul: Cem Yayınevi).
Mengi, Ayşegül (2003), "Freiherr von Stein'ın Modern Kent Yönetimi Anlayışının Gelişimine Katkısı ve 1808 Prusya Kentler Şartı", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58 (2): 117-132.
Mengi, Ayşegül (2007), "Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Yerel Yönetimlerle İlgili Düzenlemeler", Ruşen Keleş'e Armağan, Cilt 4: Yerellik ve Politika (Ankara: İmge Kitabevi).
Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (2016), Kanun Hükmünde Kararname Sayısı: 674, Resmi Gazete Tarihi: 01.09.2016-29819 (2. Mükerrer).
Olağanüstü Hal Kanunu (1983), Kanun Numarası: 2935, Kabul Tarihi: 25.10.2016, Resmi Gazete Tarihi: 27.10.1983-18204.
On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2012), Kanun Numarası: 6360, Kabul Tarihi: 12.11.2012, Resmi Gazete Tarihi: 06.12.2012-28489.
Salihoğlu, Enver (2014), Belediye Başkanları İçin Rehber (İstanbul: Beta Yayınları).
Torun, Seyit (2016), "Belediye Başkanının Görevinden Uzaklaştırılması ve Kayyum Atanmasına İlişkin Değerlendirme", https://www.chp.org.tr/Haberler/17/genel-baskan-yardimcisi-seyittorunun-yazili-basin-aciklamasi-27029.aspx (17.10.2016).
Türk Medeni Kanunu (2001), Kanun Numarası: 4721, Kabul Tarihi: 22.11.2001, Resmi Gazete Tarihi: 08.12.2001-24607.
Türkiye Belediyeler Birliği (2017), Terör Suçu Nedeniyle Belediye Başkanı Görevlendirilmesi (Ankara: Türkiye Belediyeler Birliği Yayınları).
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982), Kanun Numarası: 2709, Kabul Tarihi: 18.10.1982, Resmi Gazete Tarihi: 09.11.1982-17863.
Türmen, Rıza (2016), "OHAL Kararnamelerinin Hukuksal Sorunları", http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/588452/OHAL_kararnamelerinin_hukuksal_soru nlari.html (Erişim: 21.10.2016).
Whalen, Hugh (1960), "Ideology, Democracy and the Foundations of Local Self-Government", The Canadian Journal of Economics and Political Sciences, 26 (3): 377-395.
Wickwar, Hardy (1970), The Political Theory of Local Government (USA: University of South Carolina Press).
Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2016), Kanun Numarası: 6745, Kabul Tarihi: 20.08.2016, Resmi Gazete Tarihi: 07.09.2016-29824.