Tire Müzesi’nde Bulunan Süslemeli Mezar Taşlarından Bazı Örnekler (XVIII-XX. yy.)

Tire Müzesi’nde bulunan Osmanlı dönemi süslemeli mezar taşları (18-20 yy.) konulu bu çalışmada 25 mezar taşı yer almıştır. İncelenen mezar taşlarında tarihi bilinen bütün örnekler XVIII. yüzyıl başı ile XX. yüzyıl ilk çeyreği arasındadır. 25 örnekten 8 tanesi XVIII. yüzyıla, 14 tanesi XIX. Yüzyıla aittir. 3 tanesi de XX. yüzyılın başlarına ait dönemdedir. Bunların içlerinde üzerinde tarih olmayan 12 adet mezar taşı da XVIII. ile XIX. yüzyıllar arasında tarihlenebilir. Mezar taşlarının hepsi mermer malzemeden yapılmıştır. Mezar taşlarının büyükten küçüğe doğru yükseklikleri 128 cm. ile 34 cm., genişlikleri 64 cm. ile 25 cm., kalınlıkları ise 9 ile 5 cm. arasında değişmektedir. Genel olarak ele aldığımız bütün mezar taşlarından 21 tanesi kitabelidir. 25 mezar taşından 2 tanesi erkek mezarı, 23 tanesi kadınlara ait olabileceği düşünülen mezarlardır. Süsleme konusu olarak bitkisel, nesneli, geometrik ve figürlü bezeme unsurları ve yazı kullanılmıştır. Bitkisel tasvirler içerisinde en çok akantus, servi, gül, lale, kır çiçekleri, bazen tek, bazen çiçek demetleri şeklinde, bazen de mimari ve geometrik unsurlarla beraber işlenmiştir. Nesneli bezemelerde vazo, meyve kasesi, inci motiflerine yer verilmiş; geometrik süslemelerde ise çarkıfelek, burma, ışın çubuğu, hilal, saç örgüsü, testere dişi motifi tasvir edilmiştir. Cami, türbe ve evlerin yer aldığı tarihi bulunan mimari tasvirler 1773 ile 1813 tarihleri arasındaki yaklaşık 40 yıllık bir zaman dilimini kapsamaktadır

Some Examples of the Decorated Gravestones at Tire Museum (18th-20th centuries)

The gravestones found at Tire Museum, which are included in the catalogue in this article, date between 18th-20th centuries. Eight of twenty five stones are from 18th century, fourteen from 19th century, and 3 belong to the turn of the 20th century. Gravestones were made of marble. The heights of the stones are between 34-128 cm, their widths are between 25-64 cm, with a thicknesses of between 5-9 cm. All of the gravestones have inscriptions except only four of them. Inscriptions on twenty samples were laid diagonal, and one of them was laid in a linear system, eleven of gravestones are in good condition, ten in dirt and sixteen stones broken. Two of twenty five are male gravestones and 23 female. While scarping was used in making the gravestones, painting were used as the main decoration technique and inscriptions of stones were colored. Most of the inscriptions and decorations are relieved. Decoration subjects seen on gravestones are phytomorphic, geometric, objective, calligraphic and figurative. Most of the floral decorations are naturalistic. Acanthus, cypress, flowers, vases, fruit dishes and other floral compositions where used altogether. Architectural composition of the mosques, tombs and houses are dated between 18th and 19th centuries