Taberî'nin (v. 310/922) 96/Alak Suresi 1 5. Ayetlerin Tefsirinde Yer Verdiği Rivayetlerde Nüzul Sürecine İlişkin Veriler

Bu araştırmada, nüzul süreci açısından hakkında benzer rivayetler bulunan 96/Alak Su- resi 1-5. ayetler ele alınmıştır. İlgili ayetler hakkında Taberînin yer verdiği rivayetlere dayalı olarak ve rivayet tefsiri ekseninde adı geçen rivayetlerin senet ve metinleri de- ğerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu arada Taberînin tefsirinde (el-Câmi ) yer alan ilgili rivayetler aynı müellifin Târîhindeki aynı ayetlerle alakalı rivayetlerle karşılaştırılmış- tır. Çalışmamız ile hakkında daha fazla tartışmalı haberler bulunan sure veya ayetlere ilişkin rivayetlerin de bu şekilde değerlendirilmek suretiyle bu alanda yapılacak benzer araştırmalara bir numune teşkil etmesi amaçlanmaktadır.

The Data Related to The Process of Reasons of Revelation (Asbab Nuzul) in Tabarî s (d. 310/922) Tafseer (Example of 1-5 verses of 96/Alaq Surah)

The Data Related to The Process of Reasons of Revelation (Asbab Nuzul) in Tabarî s (d. 310/922) Tafseer (Example of 1-5 verses of 96/Alaq Surah) In this study, 1-5 verses of 96/Alaq Surah of the Quran about which there are generally similar narrations are evaluated according to the nuzul process. Basing on Tabarî s nar- rations about these verses, we evaluated the isnads and matns of these narrations in the axis of narrative exegesis (tafseer riwayah). Meanwhile, we compared the narrations about these verses in Tabarî s Tafsir (al-Câmi ) with the narrations about the same ver- ses in his Târikh. This study aims to get similar works started.

___

  • Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, Ankara: TDV Yay., 1989.
  • Ebû ‘Âvâne, Yakub b. İshâk el-İsferâinî (316 h.), Musnedu Ebî ‘Âvâne, I-II, Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, tsz.
  • Hâkim, Muhammed b. ‘Abdillâh en-Neysâbûrî (321-405 h.), el-Mustedrek ‘ala’s-Sahîhayn, I-IV, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 1411/1990.
  • Hazrecî, Hâfız Safiyyuddîn Ahmed b. ‘Abdillâh el-Ensârî, Hulâsatu Tezhîbi Tehzîbi’l-Kemâl fî Esmâi’r-Ricâl, Bulak, 1301 h.
  • İbn Hacer, Hafız Ahmed b. ‘Ali b. Hacer el-‘Askalânî (852 h.), Tehzîbu’t-Tehzîb, I-XII, Beyrut: Dâru Sadr, 1325 h.
  • _____, Fethu’l-Bârî, I-XIII, Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1379 h.
  • _____, Takrîbu’t-Tehzîb, Riyâd, 1416 h.
  • İbnu’l-Esîr, Mecduddîn el-Mubârek b. Muhammed el-Cezerî (544-606 h.), en-Nihâye fî Ğarîbi’l-Hadîs ve’l-Eser, I-V, Beyrut: Dâru’l-Fikr, tsz.
  • İbnu’s-Salâh, Ebû ‘Amr ‘Osmân b. ‘Abdirrahmân (643 h.), ‘Ulûmu’l-Hadîs, Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1986.
  • Kastalânî, Ebû’l-‘Abbâs Şihâbu’d-Dîn Ahmed b. Muhammed (923 h.),
  • İrşâdu’s-Sârî li Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, I-X, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî, 1304 h.
  • Koç, Mehmet Akif, İsnad Verileri Çerçevesinde Erken Dönem Tefsir Faaliyetleri, Ankara: Kitâbiyât, 2003.
  • _____, Tefsirde Bir Kaynak İncelemesi, Ankara: Kitâbiyât, 2005.
  • Koçyiğit, Talât, Hadis Istılahları, Ankara: Ankara Ü. İlahiyat Fakültesi Yay., 1985.
  • Muslim, b. Haccâc el-Kuşeyrî en-Neysâbûrî (206-261 h.), Sâhîh, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî, tsz.
  • Serinsu, Ahmet Nedim, Kur’an’ın Anlaşılmasında Esbâb-ı Nüzûlun Rolü, İstanbul: Şûle Yayınları, 1994.
  • Suyûtî, el-Hâfız Celâluddîn (911 h.), Tedrîbu’r-Râvî, Beyrut: Muessesetu’r Rayyân, 2005.
  • _____, Lubâbu’n-Nukûl fî Esbâbi’n-Nuzûl, (Tefsîru’l-Celâleyn ile birlikte), İstanbul: Pamuk Yay., tsz.
  • Şâkir, Ahmed Muhammed, el-Bâ‘isu’l-Hasîs Şerhu İhtisâri ‘Ulûmi’l-Hadîs, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 1994.
  • Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr (310/922) Câmi‘u’l-Beyân ‘an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, I-XXX (XV cilt halinde), Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1988.
  • _____, Câmi‘ (2), tah. ‘Abdullâh b. ‘Abdulmuhsin et-Turkî, Kahire: Dâru Hicr, 1422/2001.
  • _____, Câmi‘ (3), I-XXIV, tah. Ahmed Muhammed Şâkir, Muessesetu’r- Risâle, 2000.
  • _____, Târîhu’r-Rusul ve’l-Mulûk, I-XI, tah. Muhammed Ebû’l-Fadl İbrâhîm, Kahire: Dâru’l-Me‘ârif, 1967.
  • Tatlı, Bekir, Âyet ve Hadislerde İsrâ ve Miraç Olayı, Adana, 2008.
  • _____, Cibrîl Hadisi ve İslâm Düşüncesine Yansımaları, Adana, 2009.
  • Uğur, Ansiklopedik Hadis Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDV. Yay., 1992.
  • Zebîdî, Zeynu’d-Dîn Ahmed b. Ahmed b. ‘Abdi’l-Latîf, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi, I-XIII, trc. ve şerh. Ahmed Naim (I-III), Kamil Miras, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., 1988.
  • Zehebî, Muhammed b. Ahmed b. ‘Osmân, Siyeru A‘lâmi’n-Nubelâ, tah. Şu‘ayb el-Arnaût, Beyrut: Muessesetu’r-Risâle, 1986.