İbrahim ASLAN

17435

Mutezile Kelâmında Düşünce (Nazar)-Bilgi İlişkisi Kadı Abdulcebbar Örneği

Makale, Kadı Abdulcebbarın düşünce-bilgi ilişkisi konusundaki yaklaşımını ele almaktadır. Bu çerçevede konu, düşünce ile bilginin tevlîd teorisi içerisinde nasıl ele alındığı tartışılmaktadır. Makale, bunun yanı sıra Kadı Abdulcebbarın nazar, delîl, medlûl, taalluk, manâ, hâl, sukûnun-nefs ve itikâd gibi epistemolojik kavramları birbiriyle ilişkisi açısından tartışmakta ve Kadı Abdulcebbarın, bilginin tanımı ve mahiyeti sorununu bu kavramsal ağ içerisinde nasıl aşmaya çalıştığı irdelenmektedir.

The Relationship Between Thought (Nazar) And Knowledge in Mu tazilite Theo- logy Qadi Abd al-Jabbar Case

This article deals with Qadi Abd al-Jabbar s approach to the relationship between thought and knowledge. In this framework, how thought and knowledge should be considered in the context of the tawlîd theory is discussed. Besides this, epistemological concepts such as nazar, dalîl, madlûl, ta alluq, ma nâ, hâl, sukûn al-nafs, and i tiqâd are discussed from the point of their relations to each other. Abd al-Jabbâr searches for the definition and nature of knowledge as what can be called a conceptional network through his approach at issue.
PDF

___

  • Amidî, Ebkâru’l-Efkâr, tah. A. M. Mehdî, Kahire, 2002.
  • Bağdadî, el-Fark beyne’l-Firak, Beyrut, 1990.
  • Bakıllanî, Temhîd, Beyrut, 1957.
  • Cabirî, Muhammed Âbid, Arap İslam Kültürünün Akıl Yapısı, terc. B. Köroğlu, H. Hacak, E. Demirli, İstanbul, 1999.
  • Câhız, Resâil, Beyrut, 1991.
  • Cürcânî, S. Şerif, Ta’rifât, Beyrut, 1983.
  • _____, Şerhu’l- Mevâkıf, Beyrut, 1997.
  • Cüveynî, İrşâd, tah. M.Y. Mûsa, Mısır, 1950.
  • Ebû Reşîd en-Nisâbûrî, ‘Divânu’l-Usûl Fî’t-Tevhîd’, tah. M. Abdu’l-Hâdî Ebu Ride, Mısır, 1969.
  • _____, Mesâil fi’l-Hilâf, tah. M. Ziyade, R. Seyyîd, Beyrut, 1979.
  • Eş’ârî, Makâlât, İstanbul, 1928.
  • Fârâbî, Kitâbu’l-Burhân, tah. Macid Fahrî, Beyrut, 1987.
  • Georges Vajda, Pour Le Dossier Nazar, Resherches d’Islamologie, Lourain, 1977.
  • Hasan Basrî, Risâletun fî’l-Kader, Resâilu’l-Adl ve’t-Tevhîd içinde, Mısır: Dâru’l-Hilal, tsz.
  • Hüsnü Zîne, el-Akl inde’l-Mutezile, Beyrut, 1980.
  • İbn Faris İbn Zekeriya, el-Mekayîs fî’l-Luğa, tah. Şihâbu’d-Dîn Ebû Amr, Dâru’l-Fikr, Beyrut-Lübnan, 1994.
  • İbn Sinâ, Necât, tah. M. S. Kürdî, Kahire, 1938.
  • İmam Kasım er-Ressî, Mecmuu Kutub ve’r-Resâil, tah. A. A. Cedbân, San’a, 2001.
  • Kadı Abdulcebbar, Mecmuu’l-Muhît bi’t-Teklîf, tah. Ö. Azmî ve A. el-Ehvânî, Mısır, tsz.
  • _____, el-Muğnî, -en-Nazar ve’l-Meârif-, tah. İbrahim Medkûr, Mısır, tsz.
  • Kadı Abdulcebbar, el-Muğnî,-Kitâbu’t-Ta’dîl ve Tecvîr-, tah. Mahmûd Muhammed Kâsım, Mısır, tsz.
  • _____, Mecmuu’l-Muhit bi’t-Teklîf, tah.Cîn Yusuf Hoben el-Yesûî, Beyrut 1986.
  • _____, el-Muğnî, -et-Tenebbuât ve’l-Mu’cizât-, tah. M. Muhammed Kasım, Taha Hüseyin (ed.), c. XV, Mısır tz.
  • _____, el-Muğnî, -İ’câzu’l-Kur’ân-, c. XVI, tah. Emîn el-Hûlî, Mısır, tsz.
  • _____, Muteşabihu’l-Kur’ân, tah. Adnan Muhammed Zarzûr, Mısır: Dâru’t-Turâs, tsz.
  • _____, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse, tah. A. Osman, Kahire, 1996.
  • Margaretha T. Heemskerk, Suffering in The Mu’tazilite Theology, Leiden, 2000.
  • Muhit, Mert, “Kelamcıların Bilgi Tanımları üzerine Bir Tahlil Denemesi,” AÜİFD, XLIV: 1, Ankara 2003.
  • Nâşî el-Ekber, Kitâbu’l-Evsat, thk. J. Van Ess, Beyrut 1971.
  • Osman b. Sa’îd ed-Darimî, ‘Reddu’l-İmam ed-Darimî’, tah. M. H. el-Fakî, Lübnan, 1358 H.
  • Richard M. Frank, al-Ma’na: Some Reflections on The Technical Meanings of The Term in The Kalam and its Use in The Physics of Muammer, Journal of The American Oriental Society, 87:3 (1967).
  • Richard M. Frank, The Metaphysics of Created Being According to Abu’l-Hudhayl al-Allaf, Leiden, 1966.
  • Soheil M. Afnan, Philosophical Terminology in Arabic and Persian, Leiden, 1964.
  • Şehristanî, el-Milel ve’n-Nihal, Lübnan- Beyrut, tsz.
  • Taşçı, Özcan, Takiyyüddin Necrani`nin Mu`tezile Bilgi Teorisindeki Yeri ve Önemi, Basılmamış Doktora Tezi, A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2005.
  • Toshiko Izutsu, İslam Düşüncesinde İman Kavramı, terc. Selahattin Ayaz, İstanbul, 2000.
  • Wolfson, Kelam Felsefeleri, terc. K. Turhan, İstanbul, 2001.
  • Yahya b. Hüseyin, ‘er-Redd ve’l-İhticâc’, Resâilu’l-Adl ve’t-Tevhîd içinde, tah. Muhammed Ammâre, Mısır: Dâru’l-Hilal, tsz.
  • Yahya b. Murtaza, Bahru’z-Zehhar, tah. M. M. Tâmir, Beyrut, 2001.
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1301-0522
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1952
  • Yayıncı: ANKARA ÜNİVERSİTESİ > İLAHİYAT FAKÜLTESİ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Small Theological Differences, Profound Philosophical Implications: Notes on Some of the Chief Differences between the Ash arīs and Māturīdīs

Hikmet YAMAN

Kur’an’ın Ehl-i Kitaba Bakışı

Muammer ESEN

3. Uluslararası İslam ve Biyoetik Sempozyumu

Emine GÖÇER

İlanından Yüz Elli Yıl Sonra Avrupa Birliği Müzakereleri Bağlamında Islahât Fermânı'na Yeniden Bir Bakış

Gazi ERDEM

Türkiye’de İlahiyat Fakültelerinin Konumu ve Dini Bilginin Niteliği Position of Divinity Faculties and Quality of Religious Knowledge in Turkey 16-18 Ekim 2009, Ankara

Rabiye ÇETİN

Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi’nde Bulunan El Yazması Bir Eser: Atalarsözü Külliyâtı

Abdülmecit İSLAMOĞLU

Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi'nde Bulunan El Yazması Bir Eser: Atalarsözü Külliyâtı

Abdülmecit İSLAMOĞLU

Küçük Kelāmī Farklar, Derin Felsefī Īmālar: Eş‘arīler ve Māturīdīler Arasındaki Bazı Temel Farklılıklar Üzerine Mülahazalar

Hikmet YAMAN

Plotinus: Tanrı’nın Birliği ve Basitliği Üzerine

Mehmet Sait REÇBER

Yûsuf İle Züleyhâ Aşkının Klasik ve Modern İfadesi: Hamdî ve Nazan Bekiroğlu Örneği

Münire Kevser BAŞ