Küçük Kelāmī Farklar, Derin Felsefī Īmālar: Eş‘arīler ve Māturīdīler Arasındaki Bazı Temel Farklılıklar Üzerine Mülahazalar

Küçük Kelāmī Farklar, Derin Felsefī Īmālar: Eş‘arīler ve Māturīdīler Arasındaki Bazı Temel Farklılıklar Üzerine Mülahazalar Bu makalenin ana konusu Ehl-i Sünnetin iki büyük itikādī mezhebi arasındaki İslam kaynaklarında zikredilen temel kelāmī farklar hakkındadır. Bu farkları konu edinen klasik İslāmī eserlerin ifadesine göre sözkonusu iki kelām mezhebinin aralarındaki farklar teferruata dairdir ve ciddi bir ehemmiyete haiz değildir. Bu makale, seçilen üç ana kelāmī mevzu (İlāhī bilginin mahiyeti, Allah’ın fiilī sıfatları, kader ve kesb meselesi) çerçevesinde bu farkların muhtevalarının ne gibi felsefī sonuçlar doğurabileceği üzerinde mütalalar ortaya koymaktadır

Anahtar Kelimeler:

Eş‘ariyye, Māturīdiyye, İlāhī bilginin mahiyeti, Allah’ın fiilī sıfatları, Kader, Kesb

Small Theological Differences, Profound Philosophical Implications: Notes on Some of the Chief Differences between the Ash‘arīs and Māturīdīs

In this article, focusing primarily on Abū ‘Udhba’s (d. 1125/1713) al-Rawđa al-bahiyya and Shaykhzāde ‘Abdurraĥīm’s (d. 1148/1735) Nažm al-farā’id, I discuss some of the chief doctrinal differences between the two largest Sunni kalām schools, namely, the Ash‘arīs and Māturīdīs. On the basis of three exemplary topics: knowledge of God, God’s attributes of action (al-śifāt al-fi‘liyya), and the relationship between divine predestination and human free will, I analyze philosophical implications behind certain theological differences

Keywords:

Ash‘ariyya, Māturīdiyya, Knowledge of God, God’s attributes of action (al-śifāt al-fi‘liyya), Divine predestination, Human free will,

PDF

___

Abū ‘Udhba, al-Rawđa al-bahiyya, Haydarabad: 1904.
Ali, Ayyub, “Māturīdism,” A History of Muslim Philosophy, ed. M. M. Sharif, Wiesbaden: 1963.
Al-Bazdawī, Muĥammad b. Muĥammad, Uśūl al-Dīn, ed. Hans Peter Linss, Cairo: 1963.
Götz, Manfred, “Māturīdī and his Kitāb al-Ta’wīlāt al-Qur’ān,” The Qur’an: formative inter- pretation, ed. Andrew Rippin, Brookfield: 1999.
Madelung, Wilferd, “al-Māturīdī,” Encyclopedia of Islam, second edition, ed. C. E. Bosworth... (et al.), Leiden: 1980-2004.
Al-Māturīdī, Kitāb al-Tawĥīd, ed. Fathalla Kholeif, Beirut: 1970.
Al-Nasafī, Abū al-Mu‘īn, Baĥr al-kalām, ed. Muĥammad Śāliĥ al-Farfūr, Damascus: 1997.
Pessagno, J. Meric, “Intellect and religious assent: the view of Abū Manśūr al-Māturīdī,” The Muslim World, January (1979), pp. 18-27.
_____, “Irada, ikhtiyar, qudra, kasb the view of Abū Manśūr al-Māturīdī,” Journal of the Amer- ican Oriental Society, 104 (1984), pp. 177-191.
_____, “The uses of Evil in Māturīdian Thought,” Studia Islamica, 60 (1986), pp. 59-82.
Al-Śābūnī, Nūr al-Dīn, al-Bidāya min-al-hidāya, ed. Fathalla Kholeif, Egypt: 1969.
Al-Samarqandī, Abū al-Layth, Sharĥ al-fiqh al-abśaŧ, ed. Hans Daiber, Tokyo: 1995.
Shaykhzāde ‘Abdurraĥīm, Nažm al-farā’id, Egypt: 1899.
Watt, Montgomery, The formative period of Islamic thought, Edinburg: 1973.