Esed İbnu'l-Furat Harranlı Bir Din Adamı ve Komutan

Harran’ın tarihî İpek Yolu üzerinde bulunması nedeniyle, ticaret adamlarının yanında bilim adamlarının da uğrak yeri olmuştur. Bu şehrin yetiştirdiği Sabit b. Kurra ve el-Bettani gibi pek çok bilim adamı bulunmaktadır. Bu bilim adamlarından birisi de, yazımızın konusu olan, din bilimcisi ve Sicilya adasını fatihi Esed b. el-Furat elHarranî’dir

Anahtar Kelimeler:

Harran, Esed, Fatih, Esediyye, Sicilya

Harran is on the historical silk line, so it was act of pasing road for the traders, beside the scientists. This town is growed many scientists like Sabit b. Kurra and el-Bettani. One of these scientists the leader and religion man Esed b. el-Furat

Keywords:

Harran, Esed, coquerer, Esediyye, Sicilyas,

PDF

___

Abdurrahman Ebu Zeyd el-Ansari, Me’âlimu’l-İmân (th. İbrahim Şebbûh), Kahire 1968.
Ahmet Şelebî, et-Tarihu’l-İslamî ve’l-Hadârati’l-İslamiyye, Kahire 1966.
Ahmet Tevfik el-Medenî, el-Muslimun Fi Cezireti Sıkılliyye ve Cenubi İtalya, el-Cezair h. 1365.
Ali Rıza, Urfa Mücadelesi, Sinop 1924.
Ali Sevim, Suriye-Filistin Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara 1989.
Azimî, Tarih (yay. Ali Sevim), Ankara 1988.
Aziz Günel, Türk Süryanileri Tarihi, Diyarbakır 1970. Maliki, 1/189; Ansari, 2/6. Maliki, 1/188; Ansari, 2/6. Maliki, 1/187. Kudatu’l-Endelüs, 54.
Muhtasaru Siyaseti’l-Hurub, 15; Maverdi, el-Ehkamu’s-Sultaniyye, Cezayir 1915, 6. Tabba’, 2/380; Emari, 331.
Beyhakî, Tarihu’l-Hukemâ’ (yay. M. Kurd Ali), Dimaşk 1946.
Carl Brockelmann, GAL., Leiden 1943.
Corci Zeydan, İslam Medeniyeti Tarihi (çev. Zeki Meğamiz), İstanbul h. 1328.
E. Honigman, İslam Ansiklopedisi, “Urfa”, İstanbul 1986.
Ebu Abdullah el-Bâcî el-Mes’ûdî, el-Hulâsatu’n-Nakiyye, Tunus h.1323.
Ebu Abdullah el-Mâlikî, Riyazu’n-Nufûs (th. Huseyn Mu’nis), Kahire 1951.
Ebu Hasan en-Nebhani, Tarihu Kudâti’l-Endelüs, Kahire 1948.
Ebu Omar Yusuf el-Kindî, el-Vullâtu ve’l-Kudâtu, Leiden 1912.
Faik Sabri Duran, Büyük Atlas, MEB. Ankara trz. Faruk Sümer, Oğuzlar (Türkmenler), Ankara 1972.
Fikret Işıltan, Urfa Bölgesi Tarihi, İstanbul 1960.
Hayruddin ez-Zirikli, el-E’lâm, Dimaşk 1957-1959.
Huseyn Mu’nis, Fethu’l-Arabi Li’l-Mağrib, Kahire 1947.
Işın Demirkent, Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi, Ankara 1987.
İbn el-Adîm, Buğyetu’t-Talebi Fi Tarihi’l- Haleb, (yn. Ali Sevim), Ankara 1989.
İbn el-Cevzî, el-Muntazam, Haydarabat h. 1360.
İbn Culcul, Tabakâtu’l-Atibbâ’i ve’l-Hukemâ’ (th. Fuat es-Seyyid), Kahire 1955.
İbn Ebi Usaybi’a, Uyûnu’l-Enbâ’i Fî Tabakati’l-Atibbâ’, Kahire 1886.
İbn Esîr, el-Kâmilu Fi’t-Tarih, Beyrut 1966.
İbn Haldun, Mukaddime (th. Abdurrahman Vâfî), Kahire h. 1384.
İbn Haldun, Tarihu’l-İber, Kahire h. 1284.
İbn Hallikan, Vefeyatu’l-E’yân, Kahire 1948.
İbn Hazm el-Endelüsî, Camharatu Ensâbi’l-Arab (th. Abdusselam Harun), Kahire h. 1382.
İbn İzari el-Marrâkuşî, el-Beyanu’l-Muğrib (th. J. Colan ve L. Provensal), Le- iden 1948.
İbn el-Kalânisî, Zeylu Tarihi Dimaşk (yay. H. F. Âmedroz), Leiden 1903.
İbn Kesir, el-Bidayetu ve’n-Nihaye (th.Ali Şîrî), Beyrut 1988.
İbn en-Nedim, el-Fihrist (th. Flogel), Beyrut 1964.
İbn Teğri Berdî, en-Nücûmu’z-Zâhire, Kahire 1956.
İhsan Abbas, el-Arabu Fi Sıkılliyye, Kahire 1959.
İsmail Bağdadî, İzah el-Meknun, İstanbul 1945-1947.
İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, Ankara 1975.
İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, İstanbul 1971.
Kadri H. Togan, Turâsu’l-Arabi’l-İlmî, Kahire 1963.
Kâtip Çelebi, Keşfu’z-Zunûn, İstanbul 1941-1943
Komisyon, Atlasu’l-Âlem, Beyrut 1982.
Macit Fahri, İslam Felsefesi Tarihi (çev. Kasım Turhan), İstanbul 1987.
Mahir Abd. Muhammed, Huneyn İbn İshak ve’l-Asru’z-Zehebî Li’t-Terceme, Beyrut trz. Mahmut Şit Hattab, Beyne’l-Akîdeti ve’l-Kiyâde, Beyrut 1972.
Mahmut Ş. Hattab, Kâdetu Fethi’l-Mağribi’l-Arabî, Beyrut 1966.
Metin Tuncel (Prof. Dr. Danışman), İl-İl Büyük Türkiye Ansiklopedisi, İstan- bul 1991.
Mikâîl Emari, el-Mektebeu’l-Arabiyyeu’s-Sıkılliyye, Leipzig 1957.
Muhammed Abdullah Annân, Terâcum İslamiyye, Kahire trz. Murtaza ez-Zebîdî, Tâcu’l-Arûs, Kahire h. 1306.
Necati Avcı, Muvaffakuddin Abdullatif el-Bağdadî’nin Dinî İlimlerde Eğitimi ve Öğretimi, Erciyes Üniv., Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayını No. 14, Kayseri 1992.
___, Harran’ın Yetiştirdiği Kadın ve Erkek Alimler, Erciyes Üniversitesi, Gev- her Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayını No. 18, Kayseri 1995.
___, Harranlı Yazar ve Tarihçi Ebu’l-Hüseyn Hilâl b. el-Muhassin es-Sabi’ el-Harranî, Hayatı ve Eserleri, Edesse Kültür Dergisi, İstanbul 1999/3, sayı: 7.
Nihat Keklik, İslam Mantık Tarihi ve Farabi Mantığı, İstanbul 1969.
Omar Rıza Kehhale, Mucemu’l-Muellifin, Beyrut 1957.
Osman Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul 1971.
Ramazan Şeşen, Harran Tarihi, Ankara 1993.
Salahuddin es-Safadî, el-Vâfî Bi’l-Vefeyât, Dimaşk 1953.
Şakir Mustafa, et-Tarihu’l-Arabi ve’l-Muerrihûn, Beyrut 1979.
Şevki Ebu Halil, Atlasu’t-Tarihi’l-Arabi, Dimaşk 1984.
Et-Taberî, Tarihu’l-Umem ve’l-Mülûk, Kahire h. 1358.
The Britannica Encyclopedia, “Edesse”, Manchester 1907.
Yakut el-Hamevî, Mucemu’l-Buldan, Kahire 1905. ve Yakut el-Hamevî, el-Muştereku Vaz’an ve’l-Muftaraku Sak’an, Leiden 1846.
Yakut el-Hamevî, Mucemu’l-Udebâ’, Kahire 1932. ve Yusuf el-Kıftî, İnbâhu’r-Ruvât Fi Enbâhi’n-Nuhât (th.M. Ebu’l-Fazl İbra- him), Kahire 1952.
Ez-Zerkeşî, Tarihu’d-Devleteyn el-Muvahadiyye ve’l-Hıfsıyye (th. Mâzûr), Tunus 1966.
Ez-Zehebî, Duvelu’l-İslam, Kahire 1974.
Ez-Zehebî, Siyeru E’lâmi’n-Nübelâ’, Beyrut 1981.