Esra GÖZELER, Michael MARX, David KILTZ, Yousef KOURIYH, Hannelies KOLOSKA, Nora K. SCHMID

4425

Corpus Coranicum projesi: Kur’an’ı Geç Antik döneme ait bir metin olarak okumak

felsefe, matematik ve astronomi konusundaki kitabiyata yönelmiş olduğunu söyleyebiliriz. Tefsir, hadis, fıkıh ve kelam gibi İslami ilimlere ve Arapça edebiyata ilgi ise daha geç döneme rastlamaktadır.2 Rudi Paret oryantalist İslam çalışmalarını 12. yüzyılda Kur’an’ın Latince’ye tercüme edilmesiyle başlatmaktadır.3 14. yüzyılda Hıristiyanlar arasında sadece Ramon Lull (ö.1315 veya 1316) Arapça çalışıp İslamî metinleri incelemiştir.4 16. ve özellikle 17. yüzyılda daha sonraları oryantalist olarak adlandırılacak olan ilim adamları yoğun bir şekilde Arapça çalışmaya başlamışlardır. Avrupa’nın İslam ve Müslümanlara olan ilgisi ve özellikle Protestan reformistlerin Eski Ahit’in anlamını keşfetmek için Kitab-ı Mukaddes’in orijinal dili olan İbraniceye önem vermeleri, bu dille ilişkili olan Aramice, Süryanice ve Arapça gibi diğer Sami dillerini de öğrenme faaliyetlerini hızlandırmıştır.5 Aynı dönemde (16. ve 17. yüzyıllarda) öncü Avrupa üniversitelerinde Arapça kürsüleri kurulmuş ve karşılaştırmalı dinler çalışmaları başlamıştır.6 noktalarından biri 1795 yılında Paris’te tamamen doğu dilleri üzerine çalışma yapan École spéciale des langues orientales vivantes’in kurulmasıdır.7 Bu okulun ikinci müdürü Antoine-Isaac Silvestre de Sacy edilmektedir. Bu dönemde İslam medeniyetinin ve dillerinin öğretilmesi üzerine özel bir müfredat hazırlanmıştır. En önemli gelişmelerden biri de Latince yazılmış Arapça gramer kitabının yerini Silvestre de Sacy tarafından yazılan Grammaire Arabe (1810) isimli Fransızca kitabın almasıdır.8 Silvestre de Sacy Alman oryantalizmiaçısından önemli bir isimdir. Zira 19. yüzyıl itibariyle Alman oryantalistler Silvestre de Sacy’den eğitim almaya

Jacob Lassner, Jews, Christians, and the Abode of Islam (Chicago & Londra: The University of Chicago Press, 2012), ss.6-7. Rudi Paret, The Study of Arabic and Islam at German Universities: German Orientalists Since Theodor Nöldeke (Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1968), s.2. Lassner, Jews, Christians, and the Abodeof Islam, s.7. Lassner, Jews, Christians, and the Abodeof Islam, ss.8-9. Lassner, Jews, Christians, and the Abodeof Islam, s.9. Rudi Paret, The Study of Arabic and Islam at German Universities, s.7. Bruce Fudge, “Qur ānic Exegesis in Medieval Islam and Modern Orientalism,” Die Welt des Islams46:2 (2006), s.128; Lassner, Jews, Christians, and the Abodeof Islam, s.10
PDF

___

  • Abbūd, Zuheyr Kāẓım. Et-Tenḳīb fī Tārīḫi’l-Eyzīdī el-Ḳadīm. Erbil, 2006.
  • Adī b. Musāfir. İ tiḳādu Ehli’s-Sunne ve’l-Cemā a. Ed. Muḥammed Alī İlyās el- Advānī & İbrāhīm en-Ni me. Musul: Dāru’l-Kutub, 1975.
  • el-Aḥmed, Sāmī Sa īd. El-Yezīdiyye: Aḥvāluhum ve Mu teḳadātuhum. Bağdat, 1971.
  • Allison, Christine. Yezidi Sözlü Kültürü. Çev. Fahriye Adsay. İstanbul: Avesta, 2007.
  • Aydemir, Salih. “Küresel Dünyada Küçük Dini Grupların Varoluşsal Sorunları ve Entegrasyonal Asimilasyonu: Yezidiler Örneği,” Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24 (2010), ss.7-32.
  • Ayandan M. Nuri. Abede-i İblis Yezidî Taifesinin İtikadı Âdâtı Evsafı. İstanbul: Matbaa-i İctihad, 1328.
  • Āzād Sa īd Sımo. El-Yezīdiyye min Ḫilāli Nuṣūṣihā el-Muḳaddese. Beyrut: el-Mektebu’l-İslāmī, 2001.
  • el- Azzāvī, Abbās. Tārīḫu’l-Yezīdiyye ve Aṣlu Aḳīdetihim. Bağdat: Maṭba atu Baġdād, 1935.
  • Bozan, Metin. Şeyh Adī b. Müsâfir: Hayatı Menkıbevi Kişiliği ve Yezidi İnancındaki Yeri. İstanbul: Nûbihar, 2012.
  • Chaukeddin Issa. “Yezid b. Muaviye ve Yezidîler,” Dengê Êzîdiyan 6-7 (1997), ss.22-25.
  • Çelik, Şakire. “Yezidilerin Yaşam Pratikleri ve Kimlik Algısı,” Mukaddime 4 (2011), ss.159-173.
  • ed-Demlūcī, Ṣiddīḳ. el-Yezīdiyye. Musul: Maṭba atu’l-İttiḥād, 1949.
  • Ebied, R. Y. & M. J. L. Young. “An Account of the History and Rituals of the Yazidis of Mosul,” Le Muséon: Revue d’Études Orientales 85:3-4 (1972), ss.481-522.
  • el-Erbilī, Şerafuddīn Ebū’l-Berekāt el-Mubārek b. Aḥmed (ö.637/1239). Tārīḫu Erbil. Ed. Sāmī b. es-Seyyid Ḫammās al-Ṣaḳḳār. Bağdat: Dāru’r-Reşīd; Vizāratu’s-Seḳāfe, 1980.
  • Êzdıyâtî. Der. Xidir Pîr Sulaymân. Dıhok: Eke, 1996.
  • Frank, Rudolf. Scheich 'Adî der grosse Heilige der Jezīdīs. Berlin: Mayer & Müller, 1911.
  • Furlani, Giuseppe. The Religion of the Yezidis: Religious Texts of the Yezidis. Translated from Italian by Jamshedji Maneckji Unvala. Bombay, 1940.
  • el-Ḥasenī, Abdurrezzāḳ. el-Yezīdiyyūn fī Ḥāḍirihim ve Māḍīhim. Ṣaydā: Maṭba atu’l- İrfān, 1951.
  • İbn Kesīr, İmāduddīn Ebū’l-Fidā İsmā īl b. Umar (ö.774/1373). El-Bidâye ve’n-Nihâye: Büyük İslam Tarihi. Çev. Mehmet Keskin. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1995.
  • İbn Taġrīberdī, Ebū’l-Meḥāsin Cemāluddīn Yūsuf el-Atābekī (ö.874/1469). En-Nucūmu’z-Zāhire fī Mulūki Miṣr ve’l-Ḳāhire. Ed. Muḥammed Ḥasan Şemsuddīn. Beyrut: Dāru’l-Kutubi’l- İlmiyye, 1996.
  • İbn Teymiyye, Taḳiyyuddīn Ebū’l- Abbās Aḥmed b. Abdulḥalīm (ö.728/1328). “El-Vaṣiyyetu’l-Kubrā,” Mecmū atu’r-Resā ili’l-Kubrā (Mısır: Maṭba atu’l- Āmira, 1323[1905]) içinde, c.1, ss.262-318.
  • İbnu’l-Esīr, İzzuddīn Ebū’l-Ḥasen Alī b. Muḥammed b. Abdulkerīm (ö.630/1233). El-Kāmil fī’t-Tārīḫ. Beyrut: Dāru Ṣādir, 1989.
  • İbnu’l-Furāt, Nāṣiruddīn Muḥammed b. Abdurraḥmān (ö.807/1405). Tārīḫu’d-Duvel ve’l-Mulūk (Tārīḫu İbni’l-Furāt), Viyana Devlet Kütüphanesi, no. AF. 119.
  • İbnu’l-Mulaḳḳin, Sirācuddīn Umer b. Alī (ö.804/1401). Dureru’l-Cevāhir fī Menāḳibi Seyyidī Abdilḳādir, Süleymaniye Kütüphanesi-Hacı Hayrı Efendi, no.171.
  • İsmail Bek Çol. El-Yezīdiyye Ḳadīmen ve Ḥadīsen. Ed. Costi K. Zurayḳ. Beyrut: American Press, 1934.
  • Joseph, Isya. “Yezidi Texts,” The American Journal of Semitic Languages and Literatures 25:2 (1909):111-156.
  • Kremli, Anastase. “El-Yezīdiyye,” Mecelletu’l-Meşriḳ 2:1 (1899), ss.32-37; 2:4 (1899), ss.151-156; 2:9 (1899), ss.395-399.
  • Kreyenbroek, Philip G. Yezidism: Its Background, Observances and Textual Tradition. Lewiston, NY : E. Mellen Press, 1995.
  • ----------. Yezidism in Europe: Different Generations Speak about their Religion. In Collaboration with Z. Kartal, Kh. Omarkhali, and Kh. Jindy Rashow, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2009; Avrupa’da Yezidilik: Farklı Kuşaklar Dinleri Hakkında Konuşuyor. Çev. Hikmet İlhan. İstanbul: Avesta Yayınları, 2011.
  • Lescot, Roger. Yezidiler: Din, Tarih ve Toplumsal Hayat: Cebel Sincar ve Suriye Yezidileri. Çev. Ayşe Meral. İstanbul: Avesta, 2001.
  • Luke, Harry Charles Joseph. “The Yezidis or Devil-Worshippers of Mosul,” Indian Antiquary 54 (1925), ss.94-98 .
  • Menant, Joachim. Les Yézidiz: épisodes de l’histoire des adorateurs du Diable. Paris: Ernest Leroux, 1892.
  • Mushaf-ı Reş, Isya Joseph (ed.), “Yezidi Texts,” The American Journal of Semitic Languages and Literatures 25:2 (1909) içinde, ss.122-133.
  • “Pīr Ca’fo ile yapılan mülakat,” Āzād Sa īd Sımo, el-Yezīdiyye min Ḫilāli Nuṣūṣihā el-Muḳaddese (Beyrut: el-Mektebu’l-İslāmī, 2001) içinde, ss.276-279.
  • Pir Mamou Osman. “Şeyh Adî Öncesi Yezidîler,” Dengê Êzîdiyan 4 (1996), ss.20-27.
  • “Qewlê Imanê,” çev. İbrahim Bingöl. Philip G. Kreyenbroek, Yezidism: Its Background, Observances and Textual Tradition (Lewiston, NY: E. Mellen Press, 1995) içinde, ss.202-206.
  • “Qewlê Sêxadî û Mêra,” çev. İbrahim Bingöl. Philip G. Kreyenbroek, Yezidism: Its Background, Observances and Textual Tradition (Lewiston, NY: E. Mellen Press, 1995) içinde, ss.290-298.
  • Onat, Hasan. “Küreselleşme Sürecinde Kimlik, Din ve Türkiye’nin Bazı Gerçekleri,” Demokrasi Platformu 2:5 (2006), ss.117-139.
  • es-Seḫāvī, Nūruddīn Ebū’l-Ḥasen Alī b. Aḥmed (ö.902/1497). Tuḥfetu’l-Aḥbāb ve Buġyetu’ṭ-Ṭullāb: el-Ḫiṭaṭ ve’l-Mezārāt ve’t-Terācim ve’l-Biḳā u’l-Mubārakāt. Kahire: Mektebetu’l-Kulliyyāti’l-Ezheriyye, 1986.
  • es-Sem ānī, Ebū Sa d Abdulkerīm b. Muḥammed el-Mervezī (ö.562/1167). el-Ensāb. Tah. Abdullāh Umar el-Bārūdī. Beyrut: Dāru’l-Fikr, 1988.
  • eş-Şaṭṭanūfī, Nūruddīn Ebū’l-Ḥasen Alī b. Yūsuf (ö.713/1314). Behcetu’l-Esrār ve Ma denu’l-Envār. Mısır: el-Maṭba atu’l-Meymeniyye, 1304.
  • et-Tādifī, Muḥammed b. Yaḥyā (ö.963/1556). Cevherden Gerdanlıklar: Hz. Abdülkâdir Geylânî’nin Menkıbeleri. Çev. Naim Erdoğan. İstanbul: Sinan Yayınevi, 1972.
  • Tolan, Kemal. Nasandina Kevneşopên Êzdîyatîyê. İstanbul: Weşanên Pêrî, 2006.
  • El-Yāfi ī, Abdullāh b. Es ad el-Yemānī (ö.768/1366). Mir ātu’l-Cinān. Beyrut: Dāru’l-Kutubi’l- İlmiyye, 1997.
  • Hayri Bozanî. Metin Bozan’ın yaptığı mülakat. Erbil, 18.05.2010.
  • Mam Xelef Kiwexî. Metin Bozan’ın telefonla yaptığı mülakat. 10.02.2012.
  • Mam Xelef Kiwexî. Metin Bozan’a gönderdiği elektronik mektup. 27.02.2012.
  • Şeyhmus Akçay. Metin Bozan’ın yaptığı mülakat. İdil, Şırnak, 12.03.2011.
  • Şeyhmus Akçay. Metin Bozan’a gönderdiği elektronik mektup. 18.02.2012.
  • Xıdır Dumilî. Metin Bozan’ın yaptığı mülakat. İdil, Şırnak, 12.03.2011.
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1301-0522
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1952
  • Yayıncı: ANKARA ÜNİVERSİTESİ > İLAHİYAT FAKÜLTESİ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Şeyḫ Adī’siz Yezidîlik: Yezidîlerin Adī b. Musāfir algısında yaşanan farklılaşmalar

Metin BOZAN

Sanat tarihi açısından duvar saati süslemeciliği: İstanbul PTT Müzesi ve İzmir TCDD Müzesi'ndeki duvar saatlerinden örnekler

Hür Kamil BİÇİCİ

Dinî grupların hafıza zinciri olarak vaazın araçsallığı: Kotku ve Gülen örneği

Bayram SEVİNÇ

1.5 ve 2. nesil Türk gençlerinin ailede dini sosyalleşmeleri: New Jersey, USA örneği

Özcan GÜNGÖR

Hz. Muhammed'e Dair Bir Yahudi Efsanesi: Ma ase Mahmat Adlı Risalenin Yeniden Tahkik ve Tercümesi

Yasin MERAL, Uri MELAMMED

Hz. Muhammed’e dair bir Yahudi efsanesi: Ma‘ase Mahmat adlı risalenin yeniden tahkik ve tercümesi

Yasin MERAL, Uri MELAMMED

Güneydoğu medreselerinde eğitim-öğretim faaliyetleri: Mardin örneği

Davut IŞIKDOĞAN

Emerging Voices in Islamic Jurisprudence, Uluslararası Sempozyum, 28- 29 Eylül 2012, Hamline University School of Law, St. Paul, Minnesota, Amerika Birleşik Devletleri

Osman TAŞTAN

Divine command

John E. HARE

Cafer Sadık Yaran. Din felsefesine giriş. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2010. 271 s. ISBN 978-605-4074-62-4.

Muammer İSKENDEROĞLU