19430

GÖZALTINDA ALINAN İFADENİN ÖNEMİ VE DELİL DEĞERİ

Gözaltı, yakalanan kişinin Cumhuriyet savcısının kararı ile girdiği hukuki durumu ifade etmektedir. Gözaltında, klasik işlemler arasında şüpheli kişinin ifadesi de yer almaktadır. İfade, hem bir savunma aracı, hem de bir delil aracıdır. Bu nedenle, gözaltında alınan ifade soruşturma evresinde olduğu kadar, kovuşturma evresinde de delil değerine sahiptir. Soruşturma evresinde alınan ifade, bir delil aracı olduğundan, gerek Cumhuriyet savcısının kamu davasını açmak için yeterli şüphe elde etmesinde, gerekse diğer delil araçlarına ulaşmada tartışılmaz bir öneme sahiptir. 5271 sayılı CMK., gözaltında alınan bu ifadeye, kovuşturma evresinde de değer tanımıştır. Nitekim CMK. 213. maddesinde, sanığın önceki ifadeleriyle duruşmadaki beyanı arasında çelişki bulunması ve bu ifadelerin hakim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı ya da müdafi huzurunda kolluk tarafından tutulan ifadeler olması halinde, duruşmada okunabileceği hükmü getirilmiştir. CMK. md. 213 ile birlikte değerlendirilecek olan diğer bir hüküm ise, md. 148/4 hükmüdür. Bu hükme göre, müdafi bulunmaksızın kollukta alınan ifadeler, doğrudan kovuşturma evresinde bir delil aracı olarak okunamaz ve dolayısıyla hükme esas alınamaz. Bu ifadelerin, mutlaka hakim veya mahkeme önünde şüpheli veya sanık tarafından tekrarlanması gerekmektedir. O halde, kollukta müdafii bulunmaksızın alınan ifadeler, hakim veya mahkeme huzurunda tekrarlanmaları koşuluyla kovuşturma evresine taşınabilir

Anahtar Kelimeler:

Gözaltı, ifade, hukuka aykırı delil, delil değeri, şüphe

The Importance and Evidence Value of The Statement In the Custody

Custody is a legal position that starts with the decision of the General Attorney. During custody, General Attorney or the police or the gendarmerie record the person’s expression. Statement is a kind of evidence tool and a way of defence. Because of this, the statement in the custody has a value of evidence for either prior investigation or last investigation. In the prior investigation, it has an importance of both obtaining the other evidence tools and getting rid of the doubt by the General Attorney. Code of Criminal Procedure which is the numbered of 5271 recognizes the value of evidence in the last investigation for the statement which is taken in the prior investigation by the General Attorney or the police or the gendarmerie. According to CCP. art. 213, if there is a conflict between the first and last statements and if the statements are recorded by the judge, the court or the General Attorney or the police or the gendarmerie in the presence of the advocates, the statements are read in the last investigation and also are used in the verdict. In the old code, the statements that were obtained by the General Attorney or the police or the gendarmerie were not included in the last investigation. When judge tried to reach the verdict, he could not use those statements as evidence tools (old art. 247/1). If there was a conflict between the first and last statements according to the old art. 247/2, the first statement could be read in the last investigation for destroying the conflict between them. In spite of this, judge could not use those statements directly when he tried to reach the verdict

Keywords:

Custody, satement, unlawful evidence, evidence value, doubt,

PDF

___

Bıçak, Vahit, Avrupa Birliği İle İlişkilerin Hazırlık Soruşturmasına Etkisi, http://www.bilkent.edu.tr/%7Evahit/ar3.htm, 20.11.2007, s. 1-12. Atıf Tarihi:
Bıçak, Vahit, İnsan Hakları İhlallerinde Yönelimler: Baskıdan Hileye, http://www.bilkent.edu.tr/%7Evahit/ar6.htm, 20.11.2007, s. 1-12. Atıf Tarihi:
Çağlayan, M. Muhtar, “Hazırlık Soruşturması Yapılırken Gözönünde Tutulması Gereken Önemli Noktalar Üzerinde Bir İnceleme”, AD 1979, S. 3-4, s. 162-175.
Centel, Nur – Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 5. Bası, İstanbul 2008.
Cihan, Erol – Yenisey, Feridun, Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Tıpkı Basım, İstanbul 1998.
Demirbaş, Timur, “Hazırlık Soruşturmasında Müdafiilik”, CMUK Sempozyumu İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Karşısında 70. Yıldönümünde Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (9 Nisan 1999 – İstanbul), İstanbul 1999, s. 91-118.
Demirbaş, Timur, “Soruşturma Evresinde Şüphelinin İfadesinin Alınması ve Müdafilik”, LHD, Y. 3, S. 32, Ağustos 2005, s. 2871-2883.
Demirbaş, Timur, Sanığın Hazırlık Soruşturmasında İfadesinin Alınması, İzmir 1996.
Demirbaş, Timur, Türk Ceza Hukukunda İşkence Suçu, Ankara 1992.
Eryılmaz, M. Bedri, “Kolluğun Yetkileri Açısından Ceza Muhakemeleri Usulü Düşündürdükleri”, ABD 2000, C. 57, S. 1, s. 47-96. ile Yeni CMUK Tasarısının
Feyzioğlu, Metin, Ceza Muhakemesi Hukukunda Tanıklık, Ankara 1996.
Feyzioğlu, Metin, Ceza Muhakemesinde Vicdani Kanaat, Ankara 2002.
Hafızoğulları, Zeki, “Hukuka Aykırı Elde Edilen Deliller Meselesi”, Yeni Türkiye, Temmuz – Ağustos 1996, Y. 2, S. 10, s. 638-643.
Hall, Daniel E., Criminal Procedure and The Constitution, USA 1997.
İçel, Kayıhan, “Sorgulamada Hukuka Aykırılık ve Sonuçları”, Savaş, Vural – Mollamahmutoğlu, Sadık, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun Yorumu, C. I, Madde 1-257, Ankara 1995, s. 734-742.
Kantar, Baha, Ceza Muhakemeleri Usulü, Ankara 1957.
Kaymaz, Seydi, “Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlali Sebebiyle Sözkonusu Olan Yasak Deliller”, YD, Temmuz 1997, C. 23, S. 3, s. 280-300.
Kaymaz, Seydi, Uygulamada ve Teoride Ceza Muhakemesinde Hukuka Aykırı (Yasak) Deliller, Ankara 1997.
Keskin, Serap, Ceza Muhakemesi Hukukunda Temyiz Nedeni Olarak Hukuka Aykırılık, İstanbul 1997.
Koca, Mahmut, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Deliller”, CHD, Y. 1, S. 2, Aralık 2006, s. 207- 225.
Koca, Mahmut, “Ceza Muhakemesinde Hukuka Aykırı Delilleri Değerlendirme Yasağı”, EÜHFD 2000, C. IV, S. 1-2, s. 105-146.
Kunter, Nurullah – Yenisey, Feridun – Nuhoğlu, Ayşe, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi, 14. Bası, İstanbul 2006.
Kunter, Nurullah – Yenisey, Feridun, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Bası, İstanbul 2000.
Kunter, Nurullah, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 9. Bası, İstanbul 1989.
Odman, M. Tevfik, “Askeri Yargıtay’ın Hukuka Aykırı Deliller Konusunda Verdiği Kararlar”, AAD, Ocak 1996, Y. 24, S. 95, s. 9-34.
Odman, M. Tevfik, “Hukuka Aykırı Şekilde Elde Edilen Delillerin Kullanılma Sorunu”, İnsan Hakları Merkezi Dergisi, Kasım 1995, C. 3, S. 4, Ankara 1996, s. 20-30.
Özgen, Eralp, “İşkence ve İnsanlık Dışı Davranışlara Karşı Birleşmiş Milletler Andlaşması”, TBBD, Eylül 1988, S. 2, s. 208-233.
Özgen, Eralp, Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Bilgisi, Eskişehir 1988.
Öztürk, Bahri – Erdem, Mustafa R., Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Baskı, Ankara 2007.
Öztürk, Bahri, “CMUK Reformu ve Delil Yasakları”, SÜHFD 1994, C. 4, S. 1-2, s. 39-50.
Öztürk, Bahri, “CMUK Reformu ve Uygulama”, Yeni Türkiye, Temmuz – Ağustos 1996, Y. 2, S. 10, s. 586-612.
Öztürk, Bahri, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koğuşturma Mecburiyeti (Hazırlık Soruşturması), Ankara 1991.
Öztürk, Bahri, Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Baskı, Ankara 1995.
Öztürk, Bahri, Yeni Yargıtay Kararları Işığında Delil Yasakları, AÜSBF Yayınları, Ankara 1995.
Şahin, Cumhur, “Yargıtay Kararları Işığında Hukuka Aykırı Deliller ve Değerlendirilmesi Sorunu”, EÜHFD 1997, C. 1, S. 1, s. 87-95.
Şahin, Cumhur, Ceza Muhakemesinde İspat (Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi), Ankara 2001.
Şahin, Cumhur, Sanığın Kolluk Tarafından Sorgulanması, Ankara 1994.
Savaş, Vural – Mollamahmutoğlu, Sadık, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun Yorumu, C. I, Ankara 1995.
Toroslu, Nevzat – Feyzioğlu, Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2006.
Toroslu, Nevzat, “Hukuka Aykırı Deliller Sorunu”, Prof. Dr. Hamide Topçuoğlu’na Armağan, Ankara 1995, s. 55-58.
Tosun, Öztekin, Ceza ve Medeni Muhakeme Hukuku Açısından Hukuka Aykırı Yollarla Elde Edilmiş Delillerin İspat Kuvveti, İstanbul 1976.
Tosun, Öztekin, Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri, C. I, Genel Kısım, İstanbul 1984.
Ünver, Yener, “Ceza Muhakemesinde İspat, CMK ve Uygulamamız”, CHD, Y. 1, S. 2, Aralık 2006, s. 103-205.
Ünver, Yener, “Deliller ve Değerlendirilmesi”, LHD, Y. 3, S. 32, Ağustos 2005, s. 2885-2913.
Yaşar, Osman, Açıklamalı-İçtihatlı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, C. 1, Ankara 1998.
Yenisey, Feridun, “Yasak Yöntemlerle ve Hukuka Aykırı Şekilde Elde Edilen Deliller”, 24.10.1994 Yargıtay’da sunulan tebliğ, Savaş, Vural – Mollamahmutoğlu, Sadık, Ceza Muhakemesi Usulü Kanununun Yorumu, C. I, Madde 1-257, Ankara 1995, s. 1214- 1239.
Yenisey, Feridun, İnsan Hakları Açısından Arama, Elkoyma, Yakalama ve İfade Alma ve İlgili TCK – CMUK Maddeleri, AÜSBF Merkezi Yayınları, Ankara 1995.
Yenisey, Feridun, Uygulanan ve Olması Gereken Ceza Muhakemesi Hukuku, Duruşma ve Kanunyolları, 2. Baskı, İstanbul 1990.