The historical evolution of teacher training and employment politicies in Turkey

Türkiye’de çağdaş anlamda öğretmen yetiştirmenin tarihi 16 Mart 1848 tarihinde açılan Darülmuallimin’e kadar uzanır. Cumhuriyetin kurucuları, bir taraftan Osmanlı İmparatorluğundan devraldığı öğretmen yetiştiren kurumları Cumhuriyetin temel değerlerine göre yeniden düzenlerken, bir yandan da yeni öğretmen yetiştiren kurumlar oluşturmaya özen göstermişlerdir. Öteden beri Milli Eğitim Bakanlığı tarafından istihdam temelli politikaya göre yürütülen öğretmen yetiştirme işi 1982 yılında üniversitelere bırakılmıştır. Yükseköğretim Kurulu (YÖK), 1998-1999 öğretim yılında eğitim fakültelerinde yeniden bir yapılanmaya gitmiştir. Buna göre, ilköğretim okulu öğretmenleri 4 yıllık lisans programlarında, ortaöğretim (dal) öğretmenleri yüksek lisans düzeyinde yetiştirilmeye başlanmıştır. Bu olumlu gelişmeye karşın,yetiştirme ve istihdam politikalarının eğitim planlamasına dayalı olmaması nedeniyle 2000’li yıllara kadar yetiştirilen öğretmenler bakanlığın öğretmen gereksinimini karşılamakta yetersiz kalmıştır. 2000’li yıllardan sonra öğretmenlerin istihdamı; kadrolu, sözleşmeli ve geçici vekil öğretmen olarak, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) sonuçlarına göre yapılmaktadır.

Türkiye’de öğretmen yetiştirmenin tarihsel evrimi ve istihdam politikaları

The history of teacher training in Turkey, in modern sense, goes back to Darulmuallimin (School of Teacher Training), which was founded on the 16th of March, 1848. The founders of the Republic not only reformed the teacher training institutions that they took over from the Ottoman Empire according to the fundamental values of the Republic, but also tried to establish new institutions that train teachers. Teacher training which was conducted by Ministry of National Education according to an employment based policy all along was left to universities in 1982. Turkish Council of Higher Education began a reestablishment the faculties of education in the academic year of 1998 – 1999. According to this reestablishment, teachers of primary and secondary schools started to be trained in the 4-year faculty programmes and high school (branch) teachers started to be trained in master’s degree level. Despite this positive development, until the years of 2000, teachers trained remained insufficient to meet the teacher need of the government because training and employment policies were not formed according to educational planning. Since 2000s, employment of the teachers is made according to the results of KPSS, as permanent, contractual and temporary substitute teacher.

PDF

___

Akyüz, Y. (2010). Türk Eğitim Tarihi (Gözden Geçirilmiş 13.Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
Altunya, N. (2009). Milli Eğitimde Mustafa Necati Dönemi. Yenibosna-İstanbul: Uygun Basım.
Altunya, N. (2008). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Deneyimi (1848-2008) Yenibosna-İstanbul: Uygun Basım.
Ayas, N.(1948) Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitimi: Kuruluşlar ve Tarihçeler. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Aydoğan, M.(2007). Tonguç’a Mektuplarla Köy Enstitüsü Yılları. Ankara: Köy Enstitüsü ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları.
Berker, A. (1945). Türkiye’de İlköğretim.
Bilir, A. (2008). “Birleştirilmiş Sınıflı Köy İlköğretim Okullarında Öğretmen ve Öğretim Gerçeği” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 41(2)1-22.
Bilir, M. (1991). Türk Eğitim Sisteminde Teftiş Alt Sisteminin Yapı ve İşleyişi. Ankara: Ankara Ünivesitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Dirican, M.R. (1996). “Köy Enstitüleri Kanalıyla Toplum Kallınması ve Köyde Sağlık” Köy Enstitüleri: Amaçlar, İlkeler, Uygulamalar. Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları.
Gök, F.ve Okçabol, R. (1998). Öğretmen Profili Araştırma Raporu: Ankara. Eğitim Sen: Eğitim Bilim ve Kültür Emekçileri Sendikası.
Gözütok, F. D. (1991). Orta Öğretim Öğretmenlerinin Öğretmenlik Formasyonu Açısından Eğitim İhtiyaçlarının Saptanması. Araştırma Özeti. Eğitimde Nitelik Geliştirme Eğitimde Arayışlar 1. İstanbul: Sempozyumu Bildiri Metinleri.
Güven, İ. (2000). Türkiye’de Devlet, Eğitim ve İdeoloji. Ankara: Siyasal Kitapevi Yayınları.
Güven, İ. (2008). Teacher Reform and International Globalization Hegemony: Issues 1nd Challenges in Turkish Teacher Education. International Journal of Social Sciences, 3(1).
Güven, İ.(2010). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Natürel Yayınları.
Karagöz, S. (2005). Kayseri- Zincidere Köy Muallim Mektebi (1926-1932)’ nin Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Tarihi İçindeki Yeri. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Karakütük, K. (2001). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri Paneli, 23 Kasım 2000, Ankara: Ankara Ünivesitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Yayın No:185.
Kavcar, C. (1982) “Tarihe Karışan Bir Öğretmen Yetiştirme Modeli: Yüksek Öğretmen Okulu” Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,15(1)197-214.
Kavcar, C. (2002). “Cumhuriyet Döneminde Dal Öğretmeni Yetiştirme” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1)1-13.
Koçer, H.A. (1987). Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişmesi Ankara: Uzman Yayınları.
Milli Eğitim Bakanlığı (1946) Milli Eğitimle İlgili Söylev ve Demeçler. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
MEB, (1953). Milli Eğitimle İlgili Kanunlar Cilt I. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
MEB, (1990). Çıraklık ve Mesleki Teknik Eğitim. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı
MEB (1998). Milli Eğitim: Cumhuriyet’in 75. Yılında Gelişmeler ve Hedefler. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Oğuzkan, F. (1983). “Orta Dereceli Okul Öğretmenlerinin Yetiştirilmesi” Cumhuriyet Döneminde Eğitim içinde, İstanbul: MEB Yayınları.
Okçabol, R. ve diğerleri. (2003). Öğretmen Yetiştirme Araştırması. Ankara: Eğitim Sen Yayınları- Araştırma İnceleme
Özalp Reşat, (1982) Milli Eğitimle İlgili Mevzuat (1857-1923) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
Öztürk C. (2005) Türkiye’de Dünden Bugüne Öğretmen Yetiştiren Kurumlar, İstanbul:Milli Eğitim Bakanlığı.
TED, (2009) Öğretmen Yeterlikleri. Ankara: Türk Eğitim Derneği.
Tonguç, İ.H.(1947) Eğitim Yoluyla Canlandırılacak Köy. İstanbul: Remzi Kitebevi (2. Baskı).
Tütengil, C.O. (1948). Köy Enstitüleri Üzerine Düşünceler, İstanbul:Berkay Basımevi.
Uyar, B. (2000). Tonguç’un Eğitmenleri Ankara: Öğretmen Dünyası Yayını.
YÖK. (1998). “Cumhuriyet Döneminde Öğretmen Yetiştirmenin Tarihi Gelişimi” Eğitim Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi ile İlgili Rapor. Ankara.
YÖK, (2006). Eğitim Fakülteleri Araştırması. Ankara: Yüksek Öğretim Kurumu Yayını.
YÖK, (2007). Türkiye’nin Yüksek Öğretim Stratejisi. Ankara: Yüksek Öğretim Kurumu Yayını.