Türkiye’de Afet Yönetimi Bağlamında Kritik Altyapı Kavramı
Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de gerek doğa kaynaklı olsun ve gerekse teknoloji (insan kaynaklı) kaynaklı olsun afetlerin sayı ve sıklığının arttığı yadsınamaz bir gerçektir. Çevre, toplum ve kamu hizmetleri üzerinde hayati öneme sahip varlıklar olarak tanımladığımız kritik alt yapılar, zarar gördüğünde can, mal ve itibar kayıplarına yol açabilmektedir. Kritik altyapı çalışmaları sırasında muhatap kurumun görev ve sorumlulukları ya da personelin çalıştığı bilim disiplini bakış açışı ile ‘altyapı’ sözcüğünden kimi zaman kentsel altyapılar kimi zamanda siber güvenlik/bilişim altyapısı olarak farklı algılamaların olduğu görünmektedir. Oysa kritik altyapı ne salt bir kent altyapısı sorunu ne de salt bir siber güvenlik meselesidir. Kritik altyapı, zarar gördüğünde can, mal ve itibar kaybına sebep olma potansiyeli olan yekvücut ülkenin fiziki ya da fiziki olmayan tüm kaynaklarıdır. Ülkemizde kritik altyapılar konusu afet bağlamında ilk defa Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından ele alınmış, kavramsal tanımlamalar, sektör ve alt sektörleri ve içerikleri belirlenmiştir. Kritik altyapıların korunması konusu sadece yerel ya da ulusal bir konu olmayıp karşılıklı bağımlılıklar ve sektörel etkiler düşünüldüğünde uluslararası boyutu da olan bir konudur. Bu bağlamda AFAD, kavramsal çalışmalar, sektör ve alt sektör belirleme çalışmalarında uluslararası çalışmaları incelemiş, referans almış ve ulusal kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile bunları istişare ederek ülkemiz için kritik altyapıların sektörel tanımlama ve sınıflandırma çalışmasını neticelendirmiştir. Bu makale sayesinde bu çalışmaların bilim dünyasına aktarılması ile ülkemiz özelinde konu ile ilgili kavramsal anlamda dil bütünlüğünün sağlanması ve muhatapların bilgilendirilmesi amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Kritik altyapılar, kritik altyapıların korunması, kritik altyapı sektörleri
The Concept of Critical Infrastructure in the Context of Disaster Management in Turkey
It is an undeniable fact that the number and frequency of disasters have increased in our country, as in the rest of the world, whether they are caused by nature or technology (human-made). Critical infrastructures, which we define as vital assets on the environment, society and public services, can cause loss of life, property and reputation when damaged. During critical infrastructure studies, it seems that there are different perceptions from the word 'infrastructure', sometimes as urban infrastructures and sometimes as cyber security/information infrastructure, due to the duties and responsibilities of institutions or the perspective of the science discipline in which the personnel work. However, critical infrastructure is neither a purely urban infrastructure problem nor a purely cyber security issue. Critical infrastructure is all the physical or non-physical resources of the country that have the potential to cause loss of life, property and reputation when damaged. In our country, the issue of critical infrastructures was handled by the Disaster and Emergency Management Presidency (AFAD) for the first time in the context of disaster, and conceptual definitions, sectors and sub-sectors and contents were determined. The issue of protecting critical infrastructures is not only a local or national issue, but also an issue with an international dimension when interdependencies and sectoral effects are considered. In this context, AFAD has examined and referenced international studies in conceptual studies, sector and sub-sector identification studies, and has finalized the sectoral definition and classification of critical infrastructures for our country by consulting with national public and private institutions and organizations. Thanks to this article, it is aimed to transfer these studies to the scientific world and to provide conceptual language integrity and to inform the addressees about the subject in our country.
Keywords:
Critical infrastructures, Protecting of critical infrastructures, Critical infrastructure sectors,
___
- AFAD. 2014. Kritik Altyapıların Korunması Yol Haritası Belgesi (2014-2023), Ankara, s.4
- AFAD. 2022. İzmir Aliağa Bölgesinde Enerji Sektörü Özelinde Kritik Altyapılara İklim Değişikliğinin Etkisi Projesi Sonuç Raporu
- AFAD, TÜBİTAK-BİLGEM 2016. Ulusal Kritik Altyapı, Varlık ve Tesisleri Belirleme, Risk Değerlendirme ve Önceliklendirme Projesi Sonuç Raporu
- CISA. Critical Infrastructure Sectors. https://www.cisa.gov/topics/critical-infrastructure-security-and-resilience/critical-infrastructure-sectors, (Erişim Tarihi 05.04.2023)
- Commission of The European Communities. 2005. Green Paper On A European Programme For Crıtıcal Infrastructure Protection, Brussels, 17.11.2005 COM(2005) 576 final, s.20-24.
- Critical Infrastructure Centre. 2023. What is the Critical Infrastructure Centre?, https://www.homeaffairs.gov.au/nat-security/files/cic-factsheet-what-is-critical-infrastructure-centre.pdf, (Erişim Tarihi:06.04.2023)
- European Union (EU), 2008. COUNCIL DIRECTIVE 2008/114/EC of 8 December 2008 on the identification and designation of European critical infrastructures and the assessment of the need to improve their protection, Official Journal of the European Union, s.75-82
- Germany Federal Office of Civil Protection and Disaster Relief (BBK), Federal Office of Information Security (BSI), Critical Infrastructure Protection Internet Platform; Critical Infrastructures, https://www.bbk.bund.de/DE/Themen/Kritische-Infrastrukturen/kritische-infrastrukturen_node.html, (Erişim Tarihi:06.04.2023)
- Moteff, John D. 2015. Critical Infrastructures: Background, Policy, and Implementation, Congressional Research Service, s.3
- National Protective Security Authority, 2023. Critical National Infrastructure, https://www.npsa.gov.uk/critical-national-infrastructure-0, (Erişim Tarihi:06.04.2023)
- NISC. 2007. National Information Security Centre. 2007. Japanese Government’s Effort to Address Information Security Issues, https://www.nisc.go.jp/eng/pdf/overview_eng.pdf, (Erişim Tarihi: 10.04.2023)
- OECD. 2007. Development of Policies for Protection of Critical Information Infrastructures, OECD Digital Economy Papers No. 130, Ministerial Background Report, Seoul, Korea, s.9
- OECD. 2022. Recommendation of the Council on OECD Legal Instruments the Protection of Critical Information Infrastructures, https://legalinstruments.oecd.org/public/doc/121/121.en.pdf, (Erişim Tarihi: 06.04.2023)
- T.C.Cumhurbaşkanlığı Hazine ve Maliye Bakanlığı (2020-2022), Yeni Ekonomi Programı, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/10/Yep-Eyl%C3%BCl-1.pdf, (Erişim Tarihi: 27.05.2023)
- T.C.Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (SBB). 2019. 11. Kalkınma Planı, Ankara, s.171 UAB, 2020. Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı (2020-2023), http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/HwolM+ulusal-siber-guvenlik-stratejisi-ep-2020-2023.pdf, (Erişim Tarihi:25.04.2023)
- UN. 2015. Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015 – 2030, https://www.preventionweb.net/files/43291_sendaiframeworkfordrren.pdf, (Erişim Tarihi, 05.04.2023)
- UNDRR. 2015. Proposed Updated Terminology on Disaster Risk Reduction: A Technical Review, https://www.preventionweb.net/files/45462_backgoundpaperonterminologyaugust20.pdf, (Erişim Tarihi, 05.04.2023)
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2009
- Yayıncı: Ankara Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Depremler Sonrası Antakya Kentsel Kültürel Mirası Hakkında Değerlendirme
Funda VARNACI UZUN, Mehmet SOMUNCU
Türkiye Afet Risklerinin Azaltılması Platformuna Genel Bakış
Betül KURADA, Evren TANRIVERDİ, Mehmet Fatih ŞEN, Esen DEMİRKOL KILIÇ, Derya YALÇIN
Ilgaz Dağı Milli Parkında Korunan Alan Turizm İlişkisinin Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Araştırma
Türkiye’de Afet Yönetimi Bağlamında Kritik Altyapı Kavramı
Evren TANRIVERDİ, Betül KURADA, Mehmet Fatih ŞEN, Esen DEMİRKOL KILIÇ