ARAP MİLLİYETÇİLİĞİ ÜTOPYASI
Orta Doğu olarak adlandırılan bölge, Doğu ile Batı’yı, Coğrafi olarak dünyanın üçüncü büyük okyanusunu, Akdeniz’e bağlayan, Rusya’nın sıcak denizlere ulaştığı nokta olmanın yanı sıra ekonomik ve kültürel faaliyetler anlamında en yoğun bölgedir. Yerkürenin bu anlamda jeopolitik en değerli noktası olarak tanımlanabilecek olan geniş Ortadoğu coğrafyası diğer yandan topraklarının altında mevcut yer altı kaynaklarının zenginliği ile özellikle de 20. yüzyıl başında petrolün keşfi sonrasında bir çatışma sahası haline gelmiş ve dünya egemenliği siyasetinde önemi kat be kat artmıştır. İşte tüm bu özellikli durumuyla Orta Doğu kavramı bir coğrafi tanımlamadan çok bir politik ve stratejik tanımlamanın ürünü olmuş ve küresel hakimiyet mücadelesinin merkezine yerleşmiştir. Bu çatışma paradigmalarından birisi de etnik-milliyetçi eksende cereyan etmektedir. Aynı eksen Ortadoğu’nun nüfus yoğunluğu anlamında en geniş kitlesini oluşturan Arapları milliyetçi düşünce etrafında birleştirmek çabalarının da temelini oluşturmuştur. 19. yy ile birlikte Arap dünyasında farklı ekoller etrafında gelişen milliyetçi çabalar, birbirinden bağımsız nedenlerle sonuçsuz kalmıştır. İşte çalışmamız milliyetçilik olgusunu temel alarak, Arap milliyetçiliğinin tarihsel seyrini ve bu seyirler içinde ortaya çıkan ekolleri incelemek, bu çabaların neden sonuçsuz kaldığına yakından bakmak için hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Ortadoğu, Milliyetçilik, Araplar, Arap İsyanı, Ütopya
THE UTHOPIA OF ARAB NATIONALISM
Keywords:
Middle East, Nationalism, Arabs, Arab Revolt, Utopia,
___
- AKGÜN Birol – BOZBAŞ Gökhan, Arap Dünyasında Siyasi Selefizm ve Mısır Örneği, Akademik Ortadoğu Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 14, İstanbul 2013
- ANDERSON Benedict, Hayali Cemaatler “Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması” (Çev: İskender Savaşır), Metis Yayınları, İstanbul 1993
- ARMAOĞLU Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Timaş Yayınları, İstanbul 2017
- ATAY Mehmet, Arap BAAS Sosyalist Partisi Üzerine, Avrasya Dosyası, Arap Dünyası Özel Cilt, Cilt: 6, Sayı:1, Ankara 2000
- BİLGENOĞLU Ali, Osmanlı Devleti’nde Arap Milliyetçi Cemiyetleri, Yeniden Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Yayınları, Antalya 2007
- BOSTANCI M. Nadi, Toplum, Kültür ve Siyaset, Vadi Yayınları, Ankara 1995
- CHOUEIRI Yusuf M, Ortadoğu Tarihi (Çev: Fethi Aytuna), İnkılap Yayınları, İstanbul 2017
- ÇAĞATAY Neşet, İslamdan Önce Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı, T.C Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayını, Ankara 1957
- GEDİKLİ Ercüment, İslam Asabiye Milliyetçilik, Taş Medrese Yayınları, Ankara 1990
- GELLNER Ernest, Milliyetçiliğe Bakmak (Çev: Simten Coşar, Saltuk Özertürk, Nalan Soyarık), İletişim Yayınları, İstanbul 1998
- TAŞKIN Faruk, Amerikan Board Misyonerlerinin Türkiye’deki Sağlık Faaliyetleri (1833-1923), Avrasya İncelemeleri Dergisi Sayı 6, İstanbul 2016
- KÜRKÇÜOĞLU Ömer, Osmanlı Devleti’ne Karşı Arap Bağımsızlık Hareketleri (1908-1914), Ankara Üniversitesi SBF Yayınları, Ankara 1982
- LEWIS Bernard, Ortadoğu – İki Bin Yıllık Ortadoğu Tarihi (Çev: Selen Y. Kölay), Arkadaş Yayınları, Ankara 2015
- NİZAMOĞLU Yüksel, 1917 Yılında Hicaz Cephesi: Arap İsyanının Yayılması ve Medine’nin Tahliyesi Programı, Bilig Dergisi, Sayı: 66, Yaz Sayısı, Ankara 2013
- ÖZALKAN Seda, Tarihsel Perspektiften Arap Milliyetçiliği, İNSAMER Araştırma No: 56, İstanbul 2018
- ÖZCAN Emine Sennur, İslamiyet Öncesi (Cahiliye Devri) Arap Kültüründe Rivayet ya da Tarih Bilinci, Tarih Okulu Dergisi, Eylül-Aralık, Sayı:XI, İzmir 2011
- SAWAIE Muhammed, Rıfa’a Rafi’i et-Tahtavi ve Modern Arap Edebiyat Dilinin Leksikolojik Gelişimine Katkısı (Çev: Soner Şahin), T.C Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 2, Bursa 2015
- SERBEST Bürkan M, Süveyş Kanalı’nın Ulusallaştırılması Sorunu ve Süveyş Bunalımı, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:6, Sayı:4, Manas 2017
- SMITH Anthony D, Ulusların Etnik Kökeni (Çev: Sonay Bayramoğlu-Hülya Kendir), Dost Kitapevi Yayınları, Ankara 2002
- SOURDEL Dominique, Arapların Tarihi (Çev: Işık Ergüden), Dost Yayınları, Ankara 2017
- STRAUSS Claude L, Irk, Tarih ve Kültür ( Çev: Haldun Bayrı, Reha Erdem), Metis Yayınları, İstanbul 1997
- SOY Bayram H, Arap Milliyetçiliği: Ortaya Çıkışından 1918’e Kadar, Bilig Dergisi, Sayı: 30 Yaz, Ankara 2004
- TİBİ Bessam, Arap Milliyetçiliği (Çev: Taşkın Temiz), Yöneliş Yayınları, İstanbul 1988
- YENAL Serkan, Arap Milliyetçiliği Düşüncesinin Oluşumu, Akademik Ortadoğu Dergisi, Sayı:14, İstanbul 2007
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Uluslararası Sosyal Bilimler Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (USDAD)
Sayıdaki Diğer Makaleler
SOSYAL DEMOKRAT REFAH DEVLETLERİNİN ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALARI: İSVEÇ ÖRNEĞİ
ADORNO’DAN “YENİ SAĞ RADİKALİZM VEÇHELERİ” VE NEOFAŞİZMİN SACAYAKLARI
BELLETEN DERGİSİ’NİN TÜRK TARİHÇİLİĞİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
AVRUPA BİRLİĞİ’NİN TÜRKİYE İLE ORTAK GÜVENLİK POLİTİKALARI