TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMU KANUNU İLE GETİRİLEN AYRIMCILIK YASAĞI İSTİSNALARININ İŞ HUKUKUNDAKİ GÖRÜNÜMÜ ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME

Uluslararası hukukta, kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin daha etkin bir biçimde korunması amacıyla, ülkelerin ulusal kurumlar kurmaları öngörülmüştür. Temel hak ve özgürlüklerin korunması, bu bağlamda insan hakları ihlallerinin önlenmesi amacını güden kurumsallaşmanın ülkemizdeki yansıması Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ile olmuş ve bu kuruma yönelik çalışmalar kendini ilk olarak 20. yüzyılın sonlarında göstermiştir. 1990 yılında İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’nun kurulması ile başlayan süreç, 2016 yılında 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunun yayınlanması ile günümüze kadar süregelmiştir. Kurumun amaçları; yasal düzenlemede insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, eşitlik ilkesinin sağlanması ve ayrımcılığın önlenmesi ile işkence ve kötü muamele ile mücadele olarak kabul edilmiştir. Kanun, istihdam alanında ayrımcılığı ayrıca düzenleyerek yasal güvence altına almış, ancak bu korumaya bazı istisnalar da getirmiştir. Çalışmamızda da ayrımcılık yasaklarına getirilen istisnai düzenlemeler ile bu düzenlemelerin İş Hukuku üzerindeki etkileri üzerinde durulacaktır.

A General Assessment of the View of Business Law of No- Discrimination Exceptions with the Effect of Turkey's Human Rights and Gender Equality Authority Act

In international law, it is envisaged that countries will establish national institutions in order to protect their fundamental rights and freedoms more effectively. The protection of fundamental rights and freedoms, in this context, reflecting of institutionalization aiming to prevent human rights violations in our country is “Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu” and the work towards this institution has first shown itself in the late 20th century. The process started with the establishment of the Human Rights Investigation Commission in 1990, has continued until today with the publication of the “Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu”. Objectives of the institution are protection and development of human rights in legal regulation, ensuring the principle of equality, prevention of discrimination, fight against torture and ill-treatment. The law also regulates discrimination in the field of employment and legally secured, but brought some exceptions. In our study, we will focus on exceptional regulations on discrimination prohibitions and the effects of these regulations on Labour Law.

___

  • Aktay, A. Nizamettin, Kadir Arıcı ve E. Tuncay Senyen-Kaplan. İş Hukuku. Ankara: Gazi Kitabevi, 2013.
  • Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı ve Avrupa Konseyi. Avrupa Ayrımcılık Yasağı Hukuku El Kitabı. 2010. https://www.echr.coe.int/Documents/Handbook_non_discri_law_TUR.pdf.
  • Aydınöz, Gonca. “Avrupa Birliği Direktifleri ile ATAD Kararları Çerçevesinde Ayrımcılık Yasağı ve Ayrımcılığın İspatı.” Çalışma ve Toplum, no. 22 (2009): 163-192.
  • Bakırcı, Kadriye. “İstihdamda Cinsiyetler Arası Eşitlik ve Mevzuatta ve Kamusal Politikalarda Yapılması Gereken Değişiklikler.” Kadın Araştırmaları Dergisi, no. 10 (2012): 1-37. http://tarmakder.dergipark.gov.tr/download/article-file/7205.
  • Başbuğ, Aydın. İş ve Hukuk Çalışanların Hakları ve Sorunları. İstanbul: Binyıl Yayınevi, 2015.
  • Cin Karagöz, Emine. “Kadın-Erkek Eşitliği ve Ayrımcılık Yasağı Bağlamında Türkiye Eşitlik ve İnsan Hakları Kurumu’nun Yetkileri.” Yasama Dergisi 11, no. 32 (2016): 21-40.
  • Çelik, Nuri. “İşçilerin İşten Çıkarılmalarında İhbar ve Kıdem Tazminatları Dışında İsteyebilecekleri Tazminatlara İlişkin Sorunlar.” Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, no. 14 (2007): 485-496.
  • Düğmeci, Fatih. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun Yapısı ve İdare Üzerindeki Ayrımcılık Denetimi. Ankara: Adalet Yayınevi, 2019.
  • Manav, A. Eda. “2000/43, 2000/78, 2006/54 Sayılı AB Direktifleri Çerçevesinde İş Hukukunda Ayrımcılıkla Mücadele ve Türkiye’deki Uygulamalar.” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15, Özel Sayı (2013): 731-779. http://hukuk.deu.edu.tr/dosyalar/dergiler/dergimiz-15-ozel/1-ishukuku/26-edamanav.pdf.
  • Mollamahmutoğlu, Hamdi, Muhittin Astarlı ve Ulaş Baysal. İş Hukuku, Ankara: Turhan Kitabevi, 2014.
  • Odyakmaz, Zehra, Bayram Keskin ve Yusuf Deniz. “6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Üzerine Bir Değerlendirme.” Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, no. 7 (2016): 721-761. https://dergipark.org.tr/mdergi/issue/24952/263405.
  • Onaran Yüksel, Melek. Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Türk İş Hukukunda Kadın-Erkek Eşitliği. İstanbul: Beta, 2000.
  • Özer, Hatice Duygu. “Doğum İzninin İşçinin Kıdemine ve İş Sözleşmesinin Feshine Etkisi.” Çalışma ve Toplum, no. 21 (2009): 123-136.
  • Sarıbay Öztürk, Gizem. “Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Sonrasında İş Sözleşmesinin Sona Ermesinde Yaşlı Ayrımcılığı.” Sicil İş Hukuku Dergisi, no. 37 (2017): 114-142.
  • Süzek, Sarper. İş Hukuku. İstanbul: Beta, 2015.
  • Tuncay, A. Can. İş Hukuku’nda Eşit Davranma İlkesi. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1982.
  • Tuncay, A. Can ve Burcu Savaş Kutsal. Toplu İş Hukuku. İstanbul: Beta, 2015.
  • Ulucan, Devrim. “Eşitlik İlkesi ve Pozitif Ayrımcılık.” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15, Özel Sayı (2013): 369-383. http://hukuk.deu.edu.tr/dosyalar/dergiler/dergimiz-15-ozel/1-ishukuku/15-devrimulucan.pdf.
  • Ünal, Canan. İş Hukukunda Yaş Ayrımcılığı. İstanbul: Legal Kitabevi, 2018.
  • Yıldız, Gaye Burcu. İşverenin Eşit İşlem Yapma Borcu. Ankara: Yetkin Yayınları, 2008.