KORUYUCU AİLE VE ÇOCUK ARASINDA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI

Koruyucu aile, korunmaya ihtiyacı olan çocuğun bakımını üstlenen aile veya kişidir. Koruyucu aile, çocuğun gelişimi için sorumluluk almakta ve çocuk ile yakın bir bağ kurmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 325. maddesinde üçüncü kişilerin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı düzenlenmektedir. Koruyucu aile, bu hükme göre çocukla kişisel ilişki kurulmasını talep edebilir. Koruyucu aile ve çocuk arasında kişisel ilişki kurulabilmesi için olağanüstü hâllerin bulunması ve kişisel ilişkinin çocuğun menfaatine olması gerekir. Koruyucu aile ve çocuk arasında olumlu ve güçlü bir bağ olmasına rağmen koruyucu ailenin çocukla iletişim kuramaması olağanüstü bir hâlin varlığını gösterir. Bu durumda, koruyucu aileyle kişisel ilişki kurması çocuğun bedensel, ruhsal ve sosyal yönden gelişimine katkı sağlıyorsa, koruyucu aile ve çocuk arasında kişisel ilişki kurulmalıdır. Kişisel ilişki kurulması kararı verilirken çocuğun görüşleri göz önünde bulundurulmalıdır. Kişisel ilişkinin çocuğun menfaatini tehlikeye düşürdüğü hâllerde, kişisel ilişki sınırlandırılmalı veya sona erdirilmelidir. Koruyucu aile ve çocuk arasındaki kişisel ilişkinin sınırları, Türk Medeni Kanunu’nun 324. maddesine kıyasen belirlenir. Bu çalışmada, koruyucu aile kavramı ve koruyucu ailenin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı incelenmektedir. Bu çerçevede, koruyucu ailenin çocukla kişisel ilişki kurmasının şartları ve kişisel ilişkinin sınırlandırılması ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Koruyucu Aile, Kişisel İlişki Kurma Hakkı, Olağanüstü Hâller, Çocuğun Menfaati, Çocuğun Görüşü

Establishing Contact between the Foster Family and the Child

A foster family is a family or person who takes care of a child in need of protection. The foster family takes responsibility for the development of the child and has a close relation with the child. Article 325 of the Turkish Civil Code regulates the right of third parties to contact with the child. According to this provision, the foster family may request contact with the child. Establishing contact between the foster family and the child depends on the existence of extraordinary circumstances and the best interest of the child in having contact. Although there is a positive and close relation between the foster family and the child, foster family's inability to contact with the child indicates the existence of an extraordinary circumstance. In this case, if establishing contact with the foster family contributes to the physical, mental and social development of the child, the foster family should be allowed to have contact with the child. The views of the child should be taken into consideration before the contact between the foster family and the child is allowed. If the contact with the child has endangered the best interests of the child, it may be restricted or withdrawn. The restrictions of the contact between the foster family and the child are determined by analogy to Article 324 of the Turkish Civil Code. This study examines the concept of foster family and the foster family's right of contact with the child. In this framework, the conditions for the foster family to contact with the child and the restrictions of contact are discussed.

Keywords:

Foster Family, Right of Contact, Extraordinary Circumstances, Child’s Best Interest, View of the Child,

PDF

___

Abik, Yıldız. “Türk Medeni Kanunundaki Hükümler ve Çocuk Hukukundaki Temel İlkeler Çerçevesinde Velayette Çocuğun Yararı.” İç. Prof. Dr. Şener Akyol’a Armağan, 1-73. Editör: Ersin Çamoğlu, İlhan Helvacı, Veysel Başpınar, Halil Akkanat ve Zekeriya Kürşat. İstanbul: Filiz, 2011.
Akıntürk, Turgut ve Derya Ateş. Türk Medenî Hukuku - İkinci Cilt - Aile Hukuku, İstanbul: Beta, 2020.
Akyüz Emine. Çocuk Hukuku, Ankara: Seçkin, 2020.
Akyüz, Emine. “Medeni Kanuna Göre Çocuğun Ana - Babasına Karşı Korunması.” Aile ve Toplum 2, no. 2 (1991): 31-48.
Akyüz, Emine. “Velayet ve Çocuğun Korunması.” İç. Prof. Dr. Ali Naim İnan’a Armağan, 111-156. Editör: Mehmet Ünal, Veysel Başpınar, Hasan Seçkin Ozanoğlu ve Süleyman Yılmaz. Ankara: Seçkin, 2009. Bıyıklı, Lâtife. “Koruyucu Aile Bakımı.” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 16, no. 2 (1983): 11-15.
Breitschmid, Peter. “Art. 273 - 275a ZGB.” Im CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrech Personen- und Familienrecht - Partnerschaftgesetz, Zürich: Schulthess, 2016.
Breitschmid, Peter. “Art. 310 ZGB.” Im Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch I, Art. 1-456. Herausgeber(in): Thomas Geiser und Christiana Fountoulakis. Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 2018.
Büchler, Andrea. “Art. 273-275a ZGB.” Im Kommentar zum Familienrecht, Scheidung, Band I: ZGB. Herausgeber(in): Ingeborg Schwenzer und Roland Fankhauser, Bern: Stämpfli, 2022.
Demir, Remzi. “Türk Medeni Kanunu’na Göre Çocukla Kişisel İlişki Kurulması.” Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 25, no. 42 (2020): 169-195.
Demirci, Günseli. Türk Medeni Hukukunda Çocuğun Korunması, Konya: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2010.
Dönmez, Zeynep. “Aile İçi Cinsel İstismar Mağduru Çocuklarla Kişisel İlişki Kurma Hakkının Sınırlandırılması.” Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi - Prof. Dr. M. Fatih Uşan’a Dekanlıkta 10. Yıl Anısına Teşekkür Armağanı, no. 2 (2022): 951-977.
Dural, Mustafa, Tufan Öğüz ve Mustafa Alper Gümüş. Türk Özel Hukuku - Cilt III - Aile Hukuku, İstanbul: Filiz, 2022.
Elçin, Evgen Gülçin. “Türk Medeni Kanunu’nda Soybağı ve Çocuğun Korunmasında Revize Edilmesi Gereken Hükümler.” Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 35, no. 1 (2015): 97-102.
Elçin Grassinger, Gülçin: “Çocuğun Menfaati Gereği Görüşünün Alınmaması Gereken Durumlar.” İç. Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan Cilt. I, 823-846. Editör: Baki İlkay Engin. İstanbul: On İki Levha, 2010.
Erdem, Mehmet ve Aslı Makaracı Başak. Aile Hukuku, Ankara: Seçkin, 2022.
Ertuğrul, Meltem. “Kişisel İlişki Kurma Hakkı ve Pandemi Döneminde Hakkın Kullanılmasına Yönelik Problemler.” İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8, no. 1 (2022): 95-115.
Erlüle, Fulya. “Çocuk ile Kişisel İlişki Kurulması.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 16, no. 3-4 (2010): 217-248.
Görgeç, Başak. Türk Medeni Kanunu’nda Velayet Hükümleri ve Özellikle Çocuğun Korunması, İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2011.
Görgülü, Ülfet. “Koruyucu Aile Uygulamasının İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi.” İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 12, no. 23 (2014): 45-58.
Günay İnan, Esra. Aile Hukukunda Geçici Hukukî Himaye Tedbirleri, Ankara: Adalet, 2018.
Hatemi, Hüseyin. Aile Hukuku, İstanbul: On İki Levha, 2021.
Hegnauer, Cyril. “Kommentar zu Art. 270- 275 (mit Supplement).“ Im BK - Berner Kommentar Band/Nr. II/2/2/1, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Familienrecht, Die Verwandtschaft, Bern: Stämpfli & Cie, 1997.
İmamoğlu, Hülya. “Çocuğun Kişiliğinin Ana Babaya Karşı Korunması.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 54, no. 2 (2005): 183-217.
İmamoğlu, Hülya. “Ana Baba ve Çocuk Arasında Kişisel İlişki Kurulmasında Çocuğun İradesinin Dikkate Alınması.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 70, no. 3 (2021): 841-865.
Karayakalı, Gökhan. Velayet Hakkının Kullanılmasına İlişkin Hukuki Sorunlar ve Özellikle Koruyucu Aile Uygulaması, İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2009.
Kurtuluş Akbulut, Seda. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Aracılığıyla Evlat Edinme ve Koruyucu Aile Kurumu, Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2011.
Mordasini-Rohner, Claudia M. “Art. 273 - Art. 275a ZGB.” Im OFK - Orell Füssli Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Zürich: Orell Füssli, 2021.
Öztan, Bilge. Aile Hukuku, Ankara: Turhan, 2015.
Özdemir, Hayrunnisa ve Ahmet Cemal Ruhi. Çocuk Hukuku, İstanbul: On İki Levha, 2022.
Salim, Muammer. Geçmişten Günümüze Türkiye’de Çocuk Koruma Politikaları ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Isparta: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2011.
Schwenzer, Ingeborg und Michelle Cottier. “Art. 273 - Art. 275a ZGB.” Im Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch I, Art. 1-456. Herausgeber(in): Thomas Geiser und Christiana Fountoulakis. Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 2018.
Serdar, İlknur. “Kişisel İlişki Kurma Hakkı.” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9, no. Özel Sayı (2007): 739-781.
Serdar, İlknur. “Koruyucu Aile.” İç. Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan, 467-537, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, 2000.
Serozan, Rona. Çocuk Hukuku, İstanbul: Vedat, 2017.
Şenocak, Hasan. “Korunmaya Muhtaç Çocuklara Sağlanan Bakım Yöntemleri.” Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, no.51 (2006): 177-228.
Suata, İlay Zeynep. Çocuk Hukuku, Ankara: Yetkin, 2021.
Tuor, Peter, Bernhard Schnyder, Jörg Schmid und Alexandra Rumo - Jungo. Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, Zürich: Schulthess, 2009.
Türkmen, Ahmet. “Çocuğun Kişisel İlişki Kurma Hakkı.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 26, no. 2 (2020): 1126-1156.
Usta Sayıta, Sevgi. Türk Hukukunda Çocuğun Koruyucu Aile (Kişi) Yanına Yerleştirilmesi, İstanbul: Filiz, 1996.
Yazıcı, Ergün. “Türkiye’de Çocuk Koruma Sistemi ve Koruyucu Aile Bakım Yönteminde Yeni Yaklaşımlar.” Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 4, no. 2 (2014): 247-270.
Yıldırım, Şeyda. “2000’li Yıllarda Çocuk Koruma Sistemi İçinde Bakım Hizmetlerinin Genel Görünümü.” Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15, no. 1 (2017), 87-110.
Yıldırımalp, Sinem ve Özge Hız. “Türkiye’de Çocuk Refahı Bağlamında Korunmaya Muhtaç Çocuklara Sunulan Bir Hizmet: Koruyucu Aile Hizmeti.” Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2, no. 1 (2018): 95-114.
Yılmaz, Canan. “Yargıtay Kararları Işığında Çocukla Kişisel İlişki Kurulması.” Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 35, no. 1 (2015): 103-141.
Yüksel, Sera Reyhani. “Üçüncü Kişilerin Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasını İsteme Hakkı.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 25, no. 2 (2019): 1539-1556.