COVID 19 Pandemi Sürecinde Ergenlerin E-Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Amaç: Araştırmada ergenlerin e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Örneklem ve Yöntem: Bu araştırma nicel araştırma deseniyle oluşturulmuş olup, araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunda 103 ergen yer almaktadır. Araştırma verileri Adolesanlarda e-Sağlık Okur-Yazarlığı Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizi için frekans analizi, Mann Whitney U testi ve Kruskall Wallis testleri yapılmıştır. Farkın hangi gruptan kaynaklandığını belirleyebilmek için Tamhane post hoct testi yapılmıştır. Bulgular: Araştırma sonucunda ergenlerin e-sağlık okuryazarlığının orta düzeyde olduğunu belirlenmiştir. Cinsiyet açısından değerlendirildiğinde ergenlerin e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin cinsiyete göre kız öğrencilerin lehine anlamlı şekilde farklılaştığı belirlenmiştir. Yaş açısından değerlendirildiğinde ergenlerin e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin yaşa göre farklılaşmadığı belirlenmiştir. Sınıf düzeyi açısından değerlendirildiğinde ergenlerin e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin 12. sınıf lehine anlamlı şekilde farklılaştığı belirlenmiştir. Devam edilen okul türü açısından değerlendirildiğinde ergenlerin e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi lehine anlamlı şekilde farklılaştığı belirlenmiştir. Sonuç: Ergenlerin e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin orta düzeyde olması bu konuda desteklenmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır. Halihazırda sunulan kaynaklarının ergenlerin bilgi düzeyleri açısından yeterli olmadığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

: e-sağlık okuryazarlığı, ERGEN, COVID-19

PDF

___

Akbal, E., & Gökler, M. E. (2020). COVID-19 salgını sürecinde eksikliği ortaya çıkan bir gerçek: Sağlık okuryazarlığı. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5, 154-161.
Begoray, D. L., & Banister, E. M. (2015). Adolescent health literacy and learning. New York, NY: Nova Science Publishers.
Begoray, D. L., Wharf-Higgins, J., & MacDonald, M. (2009). High schoolhealth curriculum and health literacy: Canadian student voices. Glob Health Promot, 16(4), 35-42
Berkman, N. D., Sheridan, S. L., Donahue, K. E., Halpern, D. J., & Crotty, K. (2011). Low health literacy and health outcomes: an updatedsystematic review. Ann Intern Med, 155(2), 97-107
Coşkun, S., & Bebiş, H. (2015). Adolesanlarda e-sağlık okuryazarlığı ölçeği: Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Gülhane Tıp Derg, 57, 378-434.
Dardas, L. A., Khalaf, I., Nabolsi, M., Nassar, O., & Hulasa, S. (2020). Developing an understanding of adolescents’ knowledge, attitudes, and practices toward COVID-19. J. Sch. Nurs, 36, 430–441.
Davis, T. C., Wolf, M. S., & Arnold, C. L. (2006). Development andvalidation of the Rapid Estimate of Adolescent Literacyin Medicine (REALM-teen): a tool to screen adolescentsfor below-grade reading in health care settings. Pediatrics, 18(6), 1707-1714
Eichler, K., Wieser, S., & Brügger, U. (2009). The costs of limited health literacy: a systematic review. Int J Public Health, 54(5), 313-324
Fleary, S. A., Joseph, P., & Pappagianopoulos, J. E. (2018). Adolescent health literacy and health behaviors: A systematic review. Journal of Adolescence, 62, 116-127.
Hoffman-Goetz, L., Donelle, L., & Ahmed, R. (2014). Health literacy in Canada: A primer for students. Toronto, ON: Canadian Scholars’ Press.
Institute of Medicine. (2004). Health literacy: a prescription to end confusion. Washington, DC: National Academy Press.
Kickbusch, I. S. (2001). Health literacy: addressing the health andeducation divide. Health Promot Int, 16(3), 289-297.
Levin-Zamir, D., Leung, A. Y. M., Dodson, S., & Rowlands, G. (2017). Health literacy in selected populations: Individuals, families, and communities from the international and cultural perspective. Inf. Serv. Use, 37, 131–151.
Manganello, J. A. (2007). Health literacy and adolescents: A framework and agenda for future research. Health Educ. Res, 23, 840–847
Metin, M. (2014). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Norwegian Institute for Public Health. (2020). Coronavirus—facts, advice and measures www.fhi.no/en/op/novel-coronavirus-facts-advice/.
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 259–67.
Ölçer, S., Yılmaz-Aslan, Y., Brzoska, P. (2020). Lay perspectives on social distancing and other official recommendations and regulations in the time of COVID-19: a qualitative study of social media posts. BMC Public Health, 20(1), 963.
Reid Chassiakos Y., Radesky, J., Christakis, D., Moreno, M. A., & Cross, C. (2016). Children and adolescents and digital media. Pediatrics, 138(5), 2016-2593.
Reid Chassiakos, Y. L., Radesky, J., Christakis, D., Moreno, M. A., & Cross, CAAP. (2016). Concil on communication and media, children and adolescents and digital media. Pediatrics.
Röthlin, F., Pelikan, J. M., & Ganahl, K. (2013). Die Gesundheitskompetenz von 15-jährigen Jugendlichen in Österreich. Abschlussbericht der österreichischen Gesundheitskompetenz Jugendstudie im Auftrag des Hauptverbands der österreichischen Sozialversicherungsträger (HVSV). Wien: Ludwig Boltzmann Institut Health Promotion Research (LBIHPR).
Sağlık Bakanlığı. (2018). Türkiye sağlık okuryazarlığı düzeyi ve ilişkili faktörleri araştırması. https://sggm.saglik.gov.tr/TR-56524/turkiye-saglik-okuryazarligi-duzeyi-ve-iliskili-faktorleri-arastirmasi.html
Sekulic, D., Blazevic, M., Gilic, B., Kvesic, I., & Zenic, N. (2020). Prospective analysis of levels and correlates of physical activity during COVID-19 pandemic and imposed rules of social distancing: Gender specific study among adolescents from southern Croatia. Sustainability, 12, 40-72.
Silbereisen, R. K., & Weichold, K. (2012). Entwicklungspsychologie. 7th ed. In: Schneider W, Lindenberger U, editors. Weinheim, Basel: Beltz Verlag 235–258.
World Health Organization. (2020). WHO announces COVID-19 outbreak a pandemic http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/news/news/2020/3/whoannounces-covid-19-outbreak-a-pandemic.