Amaç: Baş ağrısı hastaları arasında tamamlayıcı ve alternatif tedavi (TAT) kullanımının son yıllardagittikçe artmaktadır. Buna rağmen ülkemizde bu konuda yapılan çalışmalar sınırlıdır. Çalışmamızdaprimer baş ağrısı hastalarında TAT kullanma nedenleri, bu tedavi yöntemlerinin yerini ve bakış açılarınısaptamak amaçlandı.Materyal ve Metot: Bu prospektif çalışmaya baş ağrısı nedenli Keçiören Eğitim ve Araştırma HastanesiNöroloji polikliniğe başvuran, Uluslararası Baş ağrısı Topluluğu (İHS) tanı kriterlerine göre primer başağrısı olan, 18‐65 yaş arası 310 hasta dâhil edildi. Hastaların sosyodemografik özellikleri, TAT kullanımsıklığı ve nedeni, kullandığı tedavi, fayda‐tatmin durumu, tavsiye kaynakları, medikal tedaviye devamedip etmediği sorgulandı. Tamamlayıcı‐Alternatif Tedavi (TAT) Kullanım Sorgusu formu İngiltere’dekibir çalışmadan kültürümüze uyarlanarak kullanıldı.Bulgular: Hastalarımızda TAT kullanımı %19,68 bulundu. Masaj terapisi %52,45 ile en sık kullanılanyöntemdi. Kadınlar (%91,80) daha çok alternatif tedaviye başvuruyordu (p = 0,007). Hastaların yarısıTAT kullanma nedenini “tüm tıbbi yöntemler denendikten sonra son çare’’ olarak denediğini ifade etti.TAT kullanan hastaların %93’ü medikal tedavisine devam etmişti ve TAT’tan memnuniyet %47,54 olarakbulundu Hastalar tavsiye kaynaklarını %60,7 oranında kendi kendine tavsiye olarak belirtti. Hastaların%67,21’i ara sıra, %21,31’i düzenli, %11,48’i bir kez TAT kullanmıştı. Hastaların yaşı arttıkça TAT kullanımıda artmaktaydı.Sonuç: Dünyada TAT kullanım sıklığının coğrafi olarak değiştiği bilinen bir gerçektir. Doğutoplumlarında yaygın TAT kullanımına rağmen kullanım sıklığı ve nedenlerini değerlendiren net verileryoktur. Buna rağmen bu tedavinin daha az rağbet gördüğü Amerika'da ve Avrupa'da bu konuda eğilimiortaya koyan yayınlar mevcuttur. Çalışmamızda bu tedavileri kullanan hastaların son çare olarak butedaviye başvurdukları ve yüksek oranda hastanın medikal tedavisine de devam ettiğini saptadık. Budurum hastaların TAT'lara olumlu bakışına rağmen tıbbi tedaviye alternatif olmak yerine destekleyiciolarak kullanıldığını ortaya koymaktadır.

Objectives: The use of complementary and alternative therapies (CAT) among patients having headache has been increasing in recent years. Despite this, studies on this subject are limited in our country. The aim of this study was to determine the causes of CAT use in primary headache patients, the place and perspectives of these treatment methods. Materials and Methods: This prospective study included 310 patients between the ages of 18‐65, who had primary headache according to the International Headache Society diagnostic criteria, who were admitted to the neurology outpatient clinic of Keçiören Training and Research Hospital due to headache. Sociodemographic characteristics, frequency and causes of CAT use, treatment used, benefitsatisfaction status and sources of advice were investigated. The CAT usage query was adapted from a study in England to our culture. Results: CAT use was found 19.68% in our patients. Massage therapy was the most common method with 52.45%. Women (91.80%) were mostly referring to alternative treatment (p = 0.007). Half of the patients stated that they tried to use CAT as a "last resort after trying all medical treatments". 93% of CAT patients continued their medical treatment and CAT satisfaction was 47.54%. 60.66% of the patients indicated that their referral sources as self‐recommendation. 67.21% of the patients used occasionally, 21.31% regularly and 11.48% only once. CAT use increased as patients’ age increased. Conclusion: It is a known fact that the frequency of CAT use changes geographically in the world. Despite the widespread CAT use in Eastern societies, there is no clear data evaluating the frequency and causes of use. Nevertheless, there are some publications in the USA and Europe, where this treatment is less popular, which has a tendency to do so. In our study, we found that the patients using these therapies applied to these treatments as a last resort and continued the high rate of medical treatment of the patient. This suggests that despite the positive view of patients, CAT is used a support rather than analternative to medical treatment.