İLAÇ AŞIRI KULLANIMI BAŞ AĞRISI: NE KADAR FARKINDAYIZ?

Amaç: İlaç aşırı kullanımı baş ağrısı (İAKB), migren ve gerilim tipi baş ağrılarını izleyerek en sık 3. baş ağrısı tipi olması ve iyatrojenik kökeni önemlidir. Amacımız, baş ağrısı ile başvuran hastalar içerisinde İAKB sıklığı, ağrı şiddeti ve eşlik eden psikiyatrik bozukluklarla ilişkisini değerlendirmektir. Materyal ve Metot: İlaç aşırı kullanımı baş ağrısı olanlar ve İAKB olmayan olarak 2 hasta grubu oluşturuldu. Hastaların cinsiyeti, yaşı, baş ağrısı süresi, aylık baş ağrısı atak sıklığı, aylık analjezik kullanımı ve tipi, anksiyete ve depresyon varlığı ve ağrı şiddeti açısından değerlendirildi. Bulgular: İlaç aşırı kullanımı baş ağrısı hastalarının 38’sinde (%69,10) migren, 17’sinde (%30,90) gerilim tipi baş ağrısı hikayesi vardı. Hastalarda en sık kullanılan analjezik olarak 37 hastada (%67,28) olmak üzere parastemol + non-steroid antiinflamatuar saptandı. İlaç aşırı kullanımı baş ağrısı olan hastaların 33’ünde depresyon (%60) 12 ‘sinde (%21,82) anksiyete gözlendi. İlaç aşırı kullanımı olmayan 164 hastanın 30’unda (%18,29) depresyon ve 42’sinde (%25,60) anksiyete gözlendi. Yaş, cinsiyet, baş ağrısı süresi ve tipi her iki grup arasında anlamlı bir farklılık görülmedi. Baş ağrısı atak sıklığı (aylık), depresyon varlığı ve ağrı şiddeti İAKB grubunda anlamlı olarak daha fazla idi. Sonuç: Bu hastalığın bilinmesi, öncelikle gelişmesinin önlenmesi açısından, eğer gelişti ise de erkenden tanınarak tedavisinin yapılması açısından önem taşımaktadır. Özellikle birinci basamak poliklinikleri başvuran hastaların aşırı analjezik kullanımı açısından farkındalığının sağlanmasının, İAKB görülme sıklığını azaltacağını düşünmekteyiz.

MEDICATION OVERUSE HEADACHE: HOW MUCH ARE WE AWARE?

Objectives: Medication overuse headache (MOH) is the third most common type of headache following migraine and tension-type headaches, and its iatrogenic origin is important. Our aim is to evaluate the frequency of MOH, the severity of pain and its relation with comorbid psychiatric disorders among patients presenting with headaches. Materials and Methods: Two patient groups were formed: those with MOH and those without MOH. Patients' gender, age, headache duration, monthly headache attack frequency, monthly analgesic use and type, presence of anxiety and depression, and pain severity were evaluated. Results: 38 (69.10%) of the MOH patients had a history of migraine, and 17 (30.90%) of them had a tension headache. Paracetamol + non-steroidal anti-inflammatory was the most commonly used analgesic in 37 patients (67.28%). Depression was observed in 33 (60%) of the patients with MOH, and anxiety was observed in 12 (21.82%). Depression was observed in 30 (18.29%) and anxiety in 42 (25.60%) of the 164 patients who did not use medication excessively. There was no significant difference in age, gender, headache duration and type between the two groups. The frequency of attacks (monthly), presence of depression and pain severity were significantly higher in the MOH group. Conclusion: Knowing this disease is important primarily in terms of preventing its development and if it has developed, early diagnosis and treatment. We think that raising awareness of patients who apply to primary care polyclinics in terms of excessive analgesic use will decrease the incidence of MOH.

PDF

___

1. Horton BT, Peters GA. Clinical manifestations of excessive use of ergotamine preparations and mangement of withdrawal effect: report of 52 cases. Headache 1963;2:214–29.
2. Headache classification Committee of the International Headache Society (IHS) the International Classification of headache disorders, 3rd edition. Cephalalgia 2018;38:1–211
3. Westergaard ML, Glümer C, Hansen EH, et al. Prevalence of chronic headache with and without medication overuse: associations with socio-economic position and physical and mental health status. Pain 2014;155:2005–13.
4. Wakerley BR. Medication overuse headache. Pract Neurol. 2019 Oct;19(5):399-403.
5. Paemeleire K, Bahra A, Evers S, et al. Medication-overuse headache in patients with cluster headache. Neurology 2006;67:109–13.
6. Hagen K, Linde M, Steiner TJ, et al. Risk factors for medica-tion-overuse headache: an 11-year followup study. The Nord-Trøndelag health studies. Pain. 2012;153:56–61.
7. Munksgaard SB, Jensen RH. Medication overuse headache. Headache. 2014;54:1251–7.
8. Lanteri-Minet M, Duru G, Mudge M, et al. Quality of life impairment, disability and economic burden associated with chronic daily headache, focusing on chronic migraine with or without medication overuse: a systematic review. Cephalalgia. 2011;31:837–50.
9. Aydemir, Ö, Güvenir, T, Kuey L, et al. Validity and reliability of Turkish version of Hospital Anxiety and Depression Scale. Türk Psikiyatri Dergisi 1997;8(4):280-7.
10. Bigal ME, Rapoport AM, Sheftell FD, et al. Transformed migraine and medication overuse in a tertiary headache centre-clinical characteristics and treatment outcomes. Cephalalgia 2004;24:483-90.
11. Aaseth K, Grande RB, Kvaerner KJ, et al. Prevalence of secondary chronic headaches in a populationbased sample of 30-44-year-old persons. The Akershus study of chronic headache. Cephalalgia 2008;28:705-13.
12. Ertas M, Baykan B, Orhan EK, et al. A. One-year prevalence and the impact of migraine and tensiontype headache in Turkey: a nationwide home-based study in adults. J Headache Pain 2012;13:147-57.
13. Diener HC, Dodick D, Evers S, et al. Pathophysiology, prevention, and treatment of medication overuse headache. Lancet Neurol 2019;18:891–902.
14. Orhan EK. İlaç Aşırı Kullanım Başağrısına Güncel Yaklaşım. Arch Neuropsychiatry 2019;56:233−4.
15. Carlsen LN, Munksgaard SB, Jensen RH, et al. Complete detoxification is the most effective treatment of medication-overuse headache: A randomized controlled open-label trial. Cephalalgia 2018;38:225– 36.
16. Orhan EK. Baykan B. İlac Aşırı Kullanımı Başağrısı: Sık Ve Onlenebilir Bir Başağrısı Nedeni. Arc hi ves of Neu ropsy chi atry 2013; 50 Supplement 1: 47-51.
17. Gaul C, Brömstrup J, Fritsche G, et al. Evaluating integrated headache care: a one-year follow-up observational study in patients treated at the Essen headache centre. BMC Neurol 2011;11:124.
18. Radat F, Creac’h C, Swendsen JD, et al. Psychiatric comorbidity in the evolution from migraine to medication overuse headache. Cephalalgia 2005; 25:519-22.
19. De Filippis S, Erbuto D, Gentili F, et al. Mental turmoil,suicide risk, illness perception, and temperament, and their impact on quality of life in chronic daily headache. J Headache Pain 2008; 9:349-57.
20. Altieri M, Di Giambattista R, Di Clemente L, et al. Combined pharmacological and short-term psychodynamic psychotherapy for probable medication overuse headache: a pilot study. Cephalalgia 2009;29(3):293-9.
21. Laskar S, Kalita J, Misra UK. Comparison of chronic daily headache with and without medication overuse headache using ICHD II R and ICHD 3 beta criteria. Clin Neurol Neurosurg. 2019 Aug;183:105382.
22. Bekkelund SI, Müller KI. Video consultations in medication overuse headache. A randomized controlled trial. Brain Behav. 2019 Jul;9(7):e01344.