Asiye Çiğdem ŞİMŞEK, Züleyha FELEKOĞLU, Hasan GÜL, Mehmet GULUM, Bahattin İLTER, Yunus Emre BULUT, Gamze Bozcuk GÜZELDEMİRCİ, Emine Yılmaz KOÇ, Sıddık Yavuz LEBLEBİCİ, Osman TOPAÇ

COVID-19 SÜRECİNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARI İÇİNALINAN KORUYUCU ÖNLEMLERİN ETKİSİ

Amaç: Ülkemizde ilk COVID-19 vakası görülmesinden itibaren alınan bir dizi önlemin içinde, pandemide hassas rolleri olan sağlık personelinin korunmasına yönelik önlemler de mevcuttur. Bu bağlamda, ülke çapında alınan tedbirlerin 1. basamak sağlık çalışanları özelinde ve kişisel koruyucu ekipmanlar (KKE) ağırlıklı olarak incelemesi yapılacaktır.Materyal ve Metot: İlimizdeki Aile Sağlığı Merkezleri'nde (ASM) çalışan toplam 3.996 personele ve ilçelerde (İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezi/Entegre Devlet Hastanesi) çalışan toplam 2.380 personele çalışmanın yapıldığı tarih aralığında belli aralıklarla ve ihtiyaca yönelik olarak KKE (cerrahi maske, N95 maske, gözlük, eldiven, tulum, dezenfektan, siperlik) dağıtılmıştır. Ayrıca birinci basamak sağlık personelinin çalışma yeri ve kurum bazında COVID-19 pozitiflik dağılımı ile ASM'lerde çalışan personele yapılan Hızlı Tanı Testi sonuçlarıyla aralarından pozitif çıkan vakalara yapılan PCR testi sonuçlarının karşılaştırması da yapılmıştır.Bulgular: İlimizdeki ASM'lere ve ilçelere toplamda 1.023.850 cerrahi maske, 96.627 N95 maske, 8.439 gözlük, 1.995.230 adet eldiven, 62.805 tulum, 11.961 L dezenfektan, 2.961 siperlik dağıtımı yapılmıştır. 53.124 sağlık çalışanı arasında tespit edilen 691 adet COVID-19 (+) vakanın sadece 14’ünü 1. basamak sağlık çalışanları oluşturmaktadır. Bunların dağılımına bakıldığında; 1.568 aile hekiminde 7; 1.531 aile sağlığı çalışanında 2; 897 grup gereği çalışan personelde 3 ve 2.380 İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezi/Entegre Devlet Hastanesi personelinde ise 2 adet pozitif vaka izlenmiştir. Bir kereye mahsus ilçelerde hızlı tanı testi ile test edilen 4.156 adet ASM çalışanı arasında, testi pozitif gelen 27 personelde (%0,65) doğrulama için PCR testi yapılmış, sadece 2 adedi PCR (+) olarak saptanmıştır.Sonuç: Ankara ili genelinde, COVID-19 ile mücadelede, birinci basamak sağlık çalışanlarını güçlü kılmak ve alınan koruyucu tedbirlerin etkin uygulayabilmek adına lojistik desteğe önem verilmiştir

THE EFFECT OF PROTECTIVE MEASURES FOR HEALTH WORKERS DURING COVID-19

Objectives: Protective measures for health workers, who have delicate roles throughout the pandemic, havebeen a part of the precautions taken since the onset of the first COVID-19 case in our country. In this context,countrywide precautions taken specifically to primary health care workers would be examined with apredominance on personal protective equipment (PPE). Materials and Methods: In our study, the details of PPE delivery (surgical mask, N95 mask, eye wears, gloves,surgical overalls, disinfectant, face-shield) to 3996 personnel in 25 family health centers of Ankara and 2380personnel working for District Health Directorates/Public Health Centers/Integrated State Hospitals duringthe study interval were given. The distribution of COVID-19 positivity among primary health care workersbased on the place and institute worked and the comparison of PCR test results for family health centerpersonnel formerly tested positive by Rapid Antigen Test was compared. Results: In our city, 1,023,850 surgical masks, 96,627 N95 masks, 8,439 eye wears, 1,995,230 gloves, 62,805surgical overalls, 11,961 L disinfectant and 2,961 face-shields were distributed to the family health center anddistrict personnel. 14 out of the 691 COVID-19 (+) cases amongst 53,124 health workers were primary healthcare workers. In 1,568 family physicians; 1,531 family healthcare personnel; 897 group personnel and 2,380District Health Directorates/Public Health Centers/Integrated State Hospital personnel; 7,2,3 and 2 positivecases were observed, respectively. PCR testing was performed for the 27 family health center personnel(0.65%) out of 4,156 who tested positive by the formerly applied Rapid Antigen Test and only 2 came as PCR(+). Conclusion: In Ankara, logistical support is prioritized to enforce primary healthcare staff and to effectivelyimplement the preventive measures during the COVID-19 struggle.

PDF

___

1. COVID-19 (Sars-Cov-2 Enfeksiyonu) Rehberi, Bilim Kurulu Çalışması, T.C. Sağlık Bakanlığı 14 Nisan 2020, Ankara [İnternet]. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/Covid-19_Rehberi.pdf (Erişim Tarihi:24.04.2020).
2. Events as they happen (WHO) [İnternet]. https://www.who.int/emergencies/diseases/novelcoronavirus-2019/events-as-they-happen (Erişim Tarihi:19.05.2020).
3. WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020 [İnternet] https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-mediabriefing-on-Covid-19---11-march-2020 (Erişim Tarihi: 19.05.2020).
4. COVID-19 Pandemi Değerlendirme Raporu. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi; 2020 [İnternet]. http://www.tuba.gov.tr/files/yayinlar/raporlar/Covid-19%20Raporu-revize.pdf (Erişim tarihi: 21.05.2020).
5. Arevalo-Rodriguez I, Buitrago-Garcia D, Simancas-Racines D, et al. False-negative results of initial RTPCR assays for Covid-19: a systematic review. medRxiv 2020.04.16.20066787; (doi:10.1101/2020.04.16.2006678).
6. Watson J, Whiting PF, Brush JE. Interpreting a COVID-19 test result. BMJ 2020;369:m1808 (doi: 10.1136/bmj.m1808).
7. Wang L, Wang Y, Ye D, Liu Q. A review of the 2019 Novel Coronavirus (COVID-19) based on current evidence Int J Antimicrob Agents 2020;105948. (doi: 10.1016/j.ijantimicag.2020.105948).
8. COVID-19 Hastalığı ile Mücadelede “Sağlık Çalışanlarının Sağlığı” [İnternet]. https://korona.hasuder.org.tr/Covid-19-hastaligi-ile-mucadelede-saglik-calisanlarinin-sagligi/ (Erişim Tarihi: 18.04.2020).
9. Lancet T. COVID-19: protecting health-care workers. The Lancet 2020;395(10228):922.
10. WHO head: 'Our key message is: test, test, test' [İnternet]. https://www.bbc.com/news/av/world51916707/who-head-our-key-message-is-test-test-test (Erişim tarihi: 23.05.2020).
11. Black JRM, Bailey C, Swanton C. COVID-19: the case for health-care worker screening to prevent hospital transmission. The Lancet 2020;395(10234):1418-20. (doi: 10.1016/S0140-6736(20)30917- X).
12. Dağcıoğlu BF, Keskin A. COVID-19 Pandemisi Sürecinde Türkiye, Avrupa ve Amerika Verilerinin Karşılaştırılması: Kesitsel Bir Çalışma. Ankara Med J 2020;(2):360-9.
13. Tanne JH, Hayasaki E, Zastrow M, Pulla P, Smith P, Rada AG. Covid-19: how doctors and healthcare systems are tackling coronavirus worldwide. BMJ. 2020;368:m1090. (doi:10.1136/bmj.m1090).
14. Bénassy-Quéré A, Marimon R, Pisani-Ferry J, Reichlin L, Schoenmaker D, Weder B. COVID-19: Europe needs a catastrophe relief plan. Mitigating the COVID Economic Crisis: Act Fast and Do Whatever, Baldwin R, di Mauro BW (ed.). London, UK: CEPR Press; 2020:121-8.
15. Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov (Erişim tarihi: 21.04.2020).
16. Cook TM. Personal protective equipment during the coronavirus disease (COVID) 2019 pandemic – a narrative review. Anesthesia 2020. (doi:10.1111/anae.15071).
17. Covid-19 KKE UYGUN KULLANIMI [İnternet]. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/afisler/Saglik_Personeli/Covid19_KKE_UYGUN_KULLANIMI_AFIS_A4.pdf (ErişimTarihi:23.04.2020).
18. Kişisel Koruyucu Ekipman Kullanımı [İnternet]. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/enfeksiyonkontorl-onlemleri/KISISEL_KORUYUCU_EKIPMAN_KULLANIMI.pdf (Erişim tarihi: 24.04.2020).
19. Novel Coronavirus 2019 (COVID-19). National interim guidelines for public health management of contacts of cases of COVID-19 [İnternet]. https://www.hpsc.ie/az/respiratory/coronavirus/novelcoronavirus/guidance/contacttracingguidance/National%20Interi m%20Guidance%20for%20contact%20tracing.pdf (Erişim Tarihi: 18.04.2020).
20. Koronavirüs hastalığı için kişisel koruyucu ekipmanların doğru kullanımı [İnternet]. https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/36950,koronavirus-hastaligi-icin-kisisel-koruyucuekipmanlarin-dogru-kullanimi-2019-Covid-19pdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 25.04.2020).
21. Nagesh S, Chakraborty S. Saving the frontline health workforce amidst the COVID-19 crisis: Challenges and recommendations. JOGH 2020;10(1):1-4.
22. Halk Sağlığı Yönetim Sistemi. https://hsys.saglik.gov.tr/ (Erişim tarihi:19.05.2020).
23. Hunter E, Price DA, Murphy E et al. First experience of COVID-19 screening of health-care workers in England. The Lancet 2020;395(10234):E77-E78.
24. Türk Tabipleri Birliği COVID-19 Pandemisi İki Aylık Değerlendirme Raporu [İnternet]. https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/covid19-rapor.pdf (Erişim tarihi: 25.11.2020).
25. Doctors, nurses, porters, volunteers: the UK health workers who have died from Covid-19 [İnternet]. https://www.theguardian.com/world/2020/apr/16/doctors-nurses-porters-volunteers-the-ukhealth-workers-who-have-died-from-covid-19 (Erişim tarihi: 23.05.2020).
26. Son dakika haberleri! Bakan Fahrettin Koca Türkiye'deki corona virüs vaka ve can kaybı sayısını açıkladı! [İnternet] https://www.milliyet.com.tr/gundem/son-dakika-haberleri-corona-virus-salginiturkiyede-son-24-saatte-89-kisi-hayatini-kaybetti-6201622 (Erişim tarihi: 23.05.2020).
27. Ağalar C, Engin DÖ. Protective measures for COVID-19 for healthcare providers and laboratory personnel. Turk J Med Sci (2020) 50: 578-84.
28. Wu Z, McGoogan JM. Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: summary of a report of 72314 cases from the Chinese Center for Disease Control and Prevention. JAMA 2020; published online Feb 24. (doi:10.1001/jama.2020.2648).
29. Chen A. Video of Female Medics in China Having Their Heads Shaved Sparks Backlash Over Propaganda in the Coronavirus Fight. TIME 2020 [İnternet]. https://time.com/5788592/weibowomen-coronavirus/ (Erişim tarihi: 14.04.2020).
30. Buckley C, Wee S-L, Qin A. China’s doctors, fighting the Coronavirus, beg for masks. New York Times 2020 [İnternet]. https://www.nytimes.com/2020/02/14/world/asia/china-coronavirusdoctors.html (Erişim tarihi: 14.04.2020)