COVID-19 PANDEMİSİ SÜRECİNDE TÜRKİYE, AVRUPA VE AMERİKA VERİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI: KESİTSEL BİR ÇALIŞMA

Amaç: COVID-19 (SARS CoV-2) pandemisi tüm dünyayı etkisi altına almış olup, ülkelerin sağlık imkanlarınızorlayıcı bir hal almış durumdadır. Salgının çeşitli ülkelerde farklı mortalite oranlarıyla seyretmesi altındayatan en önemli etkenler arasında şüphesiz ülkelerin sağlık sistemleri, sağlığa ayrılan bütçe ve halkın sağlıkimkanlarından yararlanma oranı gibi parametreler sayılabilir. Bu sebeple, çalışmamızda Türkiye, Avrupa birliğiülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri’ne ait pandemi verilerinin karşılaştırılması ve hastalığın seyrinin hangiparametrelerle ilişkili olduğunun araştırılması amaçlanmıştır.Materyal ve Metot: Worldometer dijital veri tabanından alınan 04/05/2020 tarihli coronavirus istatistiklerive OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) dijital veri tabanından elde edilen, 28Avrupa Birliği Ülkesi, Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’ye ait sosyo-demografik veriler ve sağlıkla ilgiligöstergeler incelendi. Ülkelere ait veriler arasındaki ilişkiler Spearman korelasyon analizi ile değerlendirildi.Analizlerde alfa hata oranı üst limiti %5 olarak alındı.Bulgular: İncelenen tarih itibariyle COVID-19 toplam vaka sayısının Türkiye’de 127.659, Avrupa Birliğiülkelerinde 1.234.918 ve ABD de 1.212.835 olduğu görüldü. Avrupa birliğinde en çok vaka görülen 3 ülkesırasıyla İspanya (248.301), İtalya (211.938) ve Birleşik Krallık (190.584), en çok COVID -19 sebepli ölümgörülen 3 ülke ise sırasıyla İtalya (29.079), Birleşik Krallık (28.734) ve İspanya (25.428) idi. Mortalite oranının,ülkelerin sağlığa ayırdıkları bütçe ile doğru orantılı olduğu görüldü.Sonuç: COVID-19 enfeksiyonu Avrupa ve Amerika’ya kıyasla Türkiye’ de daha düşük mortalite ileseyretmektedir. Sağlığa daha fazla bütçe ayıran ülkelerde hastalık kaynaklı mortalite daha doğru saptanıyorolabilir. Ayrıca çeşitli parametrelerin hastalığın seyri ile ilişkili olduğu görülmüştür

DATA COMPARISON OF TURKEY, EUROPE, AND USA DURING COVID-19 PROCESS: A CROSS-SECTIONAL STUDY

Objectives: COVID-19 (SARS CoV-2) pandemic has influenced the whole world and has become challenging for the health resources of countries. Undoubtedly, some of the most important factors underlying the course of the epidemic with different mortality rates in various countries are the parameters such as the health systems of the countries, the health spending of governments, and the rate of public healthcare utilization. Therefore, in our study, it was aimed to compare the pandemic data of Turkey, European Union countries, and the United States, besides investigating the parameters related to the course of the disease. Materials and Methods: The coronavirus statistics obtained from the Worldometer digital database on the 4th of May 2020 and socio-demographic data and health-related indicators of 28 European Union countries, USA, and Turkey obtained from OECD digital database were investigated. Relations between countries' data were evaluated by Spearman correlation analysis. In the analysis, the upper limit of the alpha error rate was taken as 5%. Results: By the investigation date, the total number of COVID-19 cases were found to be 127,659 in Turkey, 1,234,918 in European Union countries, and 1,212,835 in the USA. The three countries with the highest number of cases in the European Union are Spain (248,301), Italy (211,938) and the United Kingdom (190,584), respectively; the three countries with the most COVID-19 related deaths are Italy (29,079), the United Kingdom (28,734) and Spain (25,428), respectively. It was observed that the mortality rate was directly proportional to the budget allocated by countries to health. Conclusion: Compared to Europe and America, COVID-19 infection in Turkey has a lower mortality rate. In countries that allocate more budget to health, mortality rates from the disease may be more accurate. Besides, it has been observed that various parameters are related to the course of the disease.

PDF

___

1. World Health Organization. Coronavirus disease 2019 (COVID-19): situation report, 72. 2020.
2. Kuba K, Imai Y, Rao S, ve ark. A crucial role of angiotensin converting enzyme 2 (ACE2) in SARS coronavirus-induced lung injury. Nat Med. 2005;11(8):875-9. (doi:10.1038/nm1267).
3. Pareek M, Bangash MN, Pareek N, ve ark. Ethnicity and COVID-19: an urgent public health research priority. The Lancet. 2020;395(10234):1421-2. (doi:10.1016/s0140-6736(20)30922-3).
4. Lipsitch M, Swerdlow DL, Finelli L. Defining the Epidemiology of Covid-19 - Studies Needed. N Engl J Med. 2020;382(13):1194-6. (doi:10.1056/NEJMp2002125).
5. Khunti K, Singh AK, Pareek M, Hanif W. Is ethnicity linked to incidence or outcomes of covid-19? BMJ. 2020;369:m1548. (doi:10.1136/bmj.m1548).
6. Fang L, Karakiulakis G, Roth M. Are patients with hypertension and diabetes mellitus at increased risk for COVID-19 infection? The Lancet Respiratory Medicine. 2020;8(4). (doi:10.1016/s2213- 2600(20)30116-8).
7. Day M. Covid-19: ibuprofen should not be used for managing symptoms, say doctors and scientists. BMJ. 2020;368:m1086. (doi:10.1136/bmj.m1086).
8. Yancy CW. COVID-19 and African Americans. JAMA. 2020;10.1001/jama.2020.6548. (doi:10.1001/jama.2020.6548).
9. Görlach A. Opinion: Coronavirus conspiracy theories on the rise [İnternet]. 13.05.2020; https://www.dw.com/en/opinion-coronavirus-conspiracy-theories-on-the-rise/a-53418223 (Erişim tarihi 13.05.2020).
10. Tanne JH, Hayasaki E, Zastrow M, Pulla P, Smith P, Rada AG. Covid-19: how doctors and healthcare systems are tackling coronavirus worldwide. BMJ. 2020;368:m1090. (doi:10.1136/bmj.m1090).
11. Bénassy-Quéré A, Marimon R, Pisani-Ferry J, Reichlin L, Schoenmaker D, Weder B. COVID-19: Europe needs a catastrophe relief plan. Mitigating the COVID Economic Crisis: Act Fast and Do Whatever, Baldwin R, di Mauro BW (ed.). London, UK: CEPR Press; 2020:121-8.
12. Worldometers. COVID-19 CORONAVIRUS PANDEMIC [İnternet]. https://www.worldometers.info/coronavirus/ (Erişim tarihi 05.04.2020).
13. OECD Data [İnternet]. https://data.oecd.org/ (Erişim tarihi 10.05.2020).
14. Cohen J, Kupferschmidt K. Countries test tactics in 'war' against COVID-19. Science. 2020;367(6484):1287-8. (doi:10.1126/science.367.6484.1287).
15. Del Rio C, Malani PN. COVID-19-New Insights on a Rapidly Changing Epidemic. JAMA. 2020;10.1001/jama.2020.3072. (doi:10.1001/jama.2020.3072).
16. Emanuel EJ, Persad G, Upshur R, ve ark. Fair Allocation of Scarce Medical Resources in the Time of Covid-19. N Engl J Med. 2020;10.1056/NEJMsb2005114. (doi:10.1056/NEJMsb2005114).
17. Ji Y, Ma Z, Peppelenbosch MP, Pan Q. Potential association between COVID-19 mortality and healthcare resource availability. The Lancet Global Health. 2020;8(4). (doi:10.1016/s2214- 109x(20)30068-1).
18. Negro F. Is antibody-dependent enhancement playing a role in COVID-19 pathogenesis? Swiss Med Wkly. 2020;150:w20249. (doi:10.4414/smw.2020.20249).
19. Dowd JB, Andriano L, Brazel DM, ve ark. Demographic science aids in understanding the spread and fatality rates of COVID-19. Proc Natl Acad Sci U S A. 2020;117(18):9696-8. (doi:10.1073/pnas.2004911117).
20. Vaduganathan M, Vardeny O, Michel T, McMurray JJV, Pfeffer MA, Solomon SD. Renin-AngiotensinAldosterone System Inhibitors in Patients with Covid-19. N Engl J Med. 2020;382(17):1653-9. (doi:10.1056/NEJMsr2005760).
21. Chung SC, Providencia R, Sofat R. Association between Angiotensin Blockade and Incidence of Influenza in the United Kingdom. N Engl J Med. 2020;10.1056/NEJMc2005396. (doi:10.1056/NEJMc2005396).
22. Sama IE, Ravera A, Santema BT, ve ark. Circulating plasma concentrations of angiotensin-converting enzyme 2 in men and women with heart failure and effects of renin-angiotensin-aldosterone inhibitors. Eur Heart J. 2020;41(19):1810-7. (doi:10.1093/eurheartj/ehaa373).
23. Euronews. Türkiye Covid-19'a bağlı can kaybını azaltmak için geç kaldı mı? Ülkeler hangi aşamada önlem aldı? [İnternet]. 03.04.2020; https://tr.euronews.com/2020/04/03/turkiye-covid-19-cankaybi-olum-azaltmak-gec-kaldi-mi-ulkeler-hangi-asamada-onlem-aldi (Erişim tarihi 20.05.2020).
24. T.C. Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete. Yeni Koronavirüs (COVID-19) salgınının ekonomik ve sosyal hayata etkilerinin azaltılması hakkında kanun ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun [İnternet]. 31102 17.04.2020; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200417-2.htm (Erişim tarihi 20.05.2020).
25. Rothan HA, Byrareddy SN. The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak. J Autoimmun. 2020;109:102433. (doi:10.1016/j.jaut.2020.102433).
26. Onder G, Rezza G, Brusaferro S. Case-Fatality Rate and Characteristics of Patients Dying in Relation to COVID-19 in Italy. JAMA. 2020;10.1001/jama.2020.4683. (doi:10.1001/jama.2020.4683).
27. Zhou F, Yu T, Du R, ve ark. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID- 19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. The Lancet. 2020;395(10229):1054-62. (doi:10.1016/s0140-6736(20)30566-3).