Uluslararası Tahkimde Çok Taraflılık

Tahkim, sağladığı kimi avantajlar sayesinde uluslararası ticari uyuşmazlıklarda giderek daha çok başvurulan bir yoldur. Tahkimin gördüğü bu talep, tahkim merkezlerini kendi kurallarını yeniden gözden geçirmek ve tahkime en kompleks uyuşmazlıkları dahi çözebilecek bir yapı kazandırmak yönünde motive etmektedir. Bu noktada tahkimin, uyuşmazlıkla ilintili herkesin taleplerine aynı yargılama içerisinde cevap verebilen bir model halini alması özel bir önem kazanmakta ve çok tarafl ılığı gündeme getirmektedir. Çok tarafl ılığı işleyen düzenlemelerde çıkış noktasının usul hukukunun temel mekanizmaları olduğu hemen fark edilse de bunların tahkimin kendine özgü yapısı içerisinde değerlendirilmeye çalışılması son derece önemli bir ayrıntıdır. Makale, tahkim ve usul hukukunun kesiştiği bu noktaya temas ederek her iki alanın temel ilke ve kuralları üzerinden tahkimde çok tarafl ılığın karşılaşabileceği zorluklara değinmektedir

Anahtar Kelimeler:

Tahkim, çok tarafl ı tahkim, davaların birleştirilmesi, davaya müdahale, dava arkadaşlığı, grup davaları

MULTIPARTY DISPUTES IN INTERNATIONAL ARBITRATION

Arbitration is a procedure that is widely sought in international commercial disputes because of its various advantages. This strong demand motivates arbitration centers to revise their rules and to establish a structure for resolving even the most complicated disputes. Thus, as a model able to respond to the claims of all the parties of a dispute, it has a particular importance and brings up the issue of multiparty system. Even if it is observed that arbitration rules including multiparty system find their starting point in principal mechanisms of procedural law, their analysis within the very structure of arbitration is of utmost importance. This article deals with the intersection of arbitration and procedural law and examines the complexities that multiparty arbitration may incur on the basis of these two fields of law

Keywords:

Arbitration, multiparty arbitration, consolidation, intervention, joinder, class arbitration,

PDF

___

AKINCI Ziya, Milletlerarası Tahkim, Vedat Kitapçılık, Güncellenmiş 3.Bası, İstanbul 2013 (kısaca “Tahkim).
AKINCI Ziya, Milletlerarası Özel Hukukta İnşaat Sözleşmeleri, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları No:73, 1.Baskı, İzmir 1996 (kısaca “İnşaat Sözleşmeleri”).
BAKER, W. H, Class Action Arbitration, Cardozo J. of Conﬂ ict Resolution, Vol.10:335, 2009, s.335-367.
BORN Gary B., International Commercial Arbitration, Kluwer Law International, The Hague, 2014.
BİLGE Necip, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü, IV.Tahkim Haftası, Ankara 1965.
ÇELİK Adem, «Hakkaniyete Uygun Yargılama Hakkı ve Silahların Eşitliği İlkesi», Adalet Dergisi, 2008, S.31, s.302-315, http://www.yayin.adalet. gov.tr/adaletdergisi/31.sayi/09_47_42.htm (çevrimiçi: 12.12.2014)
ÇELİKEL Aysel/ ERDEM Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, Beta Yayınları, Yenilenmiş 12. Bası, İstanbul 2012.
DEREN YILDIRIM Nevhis, «Tahkimin Olumlu ve Olumsuz Yönleri», Ankara Barosu Dergisi, S.2002-4, s.37-44.
EKŞİ Nuray, «Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 2011-2012 Yıllarında Verdiği Milletlerarası Ticari Tahkime İlişkin Bazı Kararlar», Legal Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, Yıl 2013, C.2, S.2, s.223-236 (kısaca “19.HD Kararları”).
EKŞİ Nuray, «Milletlerarası Tahkimde Paralel Yargılamalar (Parallel Litigation)», Legal Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, Yıl 2013, C.2, S.2, s.15-51 (kısaca “Paralel Yargılamalar”).
EKŞİ Nuray, «Tahkim Anlaşmasının Üçüncü Kişilere Etkisine İlişkin Yargıtay Kararları», İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2007 Ocak Sayısı, s.91-115 (kısaca “Tahkim Anlaşmasının Üçüncü Kişilere Etkisi”).
ERTEKİN Erol/ KARATAŞ İzzet, Uygulamada İhtiyari Tahkim ve Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi ve Tanınması, Yetkin Yayınları, Ankara 1997.
ESEN Emre, Uluslararası Ticari Tahkimde Tahkim Anlaşmasının Üçüncü Kişilere Teşmili, Beta Yayınları, 1.Baskı, İstanbul 2008.
FRASER E.Scott, «International Arbitration of Multi-Party Contract Disputes: The Need for Change», Loyola of Los Angeles International and Comparative Law Review, 1983, S.6-427, s.427-460.
FRICK Joachim G., Arbitration and Complex International Contracts, International Arbitration Law Library, Kluwer Law International, The Hague, 2001.
HANEFELD Inka, Practitioner’s Handbook on International Commercial Arbitration, editör: Frank-Bernd Weigand, Oxford University Press, 2009.
HONATIAU Bernard, Complex Arbitrations – Multiparty, Multicontract, Multi-issue and Class Action, Kluwer Law International, The Hague, 2005 (kısaca “Complex Arbitrations”).
JARVIN Sigvard, «Multi-Party Arbitration: Indentifying The Issues», New York Law School Journal of International and Comparative Law, 1986- 1987, s.317-325 (Heinonline).
KAZUTAKE Okuma, «Party Autonomy in International Commercial Arbitration: Consolidation of Multiparty and Classwide Arbitration», Annual Survey of International & Comparative Law, Vol.9:1, s.189-226 (Heinonline).
KESER BERBER Leyla, Uluslararası Ekonomik Tahkimde Çok Taraﬂ ı Tahkim Sorunu, Alfa Yayınları, 1.Baskı, İstanbul 1999.
KÖŞGEROĞLU Banu, «Yabancı Hakem Kararlarının Üçüncü Kişilere Karşı TenŞ zi», Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.15, Yıl 2011, S.3, s.1-30.
KURU Baki/ ARSLAN Ramazan/ YILMAZ Ejder, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, 24.Bası, Ankara 2013.
MEIER Andrea, Arbitration in Switzerland: The Practioner’s Guide, Kluwer Law International, 2013.
MUŞUL Timuçin, Medeni Usul Hukuku, Adalet Yayınevi, 3.Baskı, Ankara 2012.
PAIR Lara Michaela, «Consolidation in International Commercial Arbitration – The ICC and Swiss Rules», Dissertation No:3923, University of St. Gallen, School of Management, Economics, Law, Social Sciences and International Affairs, 2011 (bkz.http://verdi.unisg.ch/www/edis.nsf/ SysLkpByIdentiŞ er/3923/$FILE/dis3923.pdf, çevrimiçi: 12.12.2014).
PAIR Lara/ FRANKESTEIN Paul, «The New ICC Rule on Consolidation: Progress or Change?», Emory International Law Review, No.25, s.1061- 1085 (Heinonline).
PEKCANITEZ Hakan, Medeni Usul Hukukunda Fer’i Müdahale, Ankara 1992.
PEKCANITEZ Hakan/ ATALAY Oğuz/ ÖZEKES Muhammet, Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 14. Bası, Ankara 2013.
POUDRET Jean-François/ BESSON Sébastien, Comparative Law of International Arbitration, Sweet&Maxwell, 2007.
ROSEN Joel D./ SHRIMP James B., « Yes to Arbitration, But Did I Also Agree to Class Action and Consolidated Arbitration?», Franchise Law Journal, 175 2010-2011, s.175-180 (Heinonline).
STRONG S.I., «Does Class Arbitration Change the Nature of Arbitration? Stolt- Nielsen, AT&T, and a Return to First Principles», Harvard Negotiation Law Review, Spring 2012, Vol.17:201, s.201-271 (kısaca “Class Arbitration”).
ŞANLI Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, Beta Yayınları, 5.Bası, İstanbul 2013 (kısaca “Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları”).
ŞANLI Cemal, «Konşimentonun Devri, Alacağın Temliki ve Perdeyi Kaldırma Teorisi Uygulamasında Sözleşmede Yer Alan Tahkim Şartının Konşimentoyu Devralan, Alacağı Temellük Eden ve Perdenin Arkasında Kalan Bakımından Geçerliliği Sorunu», Ergin Nomer’e Armağan, 2002, s.773-789 (kısaca “Tahkim Şartının Geçerliliği”).
TARMAN Zeynep Derya, «Tahkim Klozunun Üçüncü Kişilere Teşmili Konusundaki İsviçre Federal Mahkemesi Kararı», Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Yıl:4, Sayı:40, Aralık 2009, s.121-125.
TROFAIER Maria Theresa, «Multi-Party Arbitration: The Organisation of Multi-Party Proceedings – The Problems Faced by Parties and Arbitrators», Belgrade Law Review, LVII, 2009, S.3, s.64-82.
TWEEDDALE Andrew/ TWEEDDALE Keren, Arbitration of Commercial Disputes, Oxford University Press 2010.
UGARTE Ricardo/ BEVILACQUA Thomas, «Ensuring Party Equality in the Process of Designating Arbitrators in Multiparty Arbitration: An Update on the Governing Provisions», Journal of International Arbitration, 27(1): 1-49, 2010, Kluwer.
ÜSTÜNDAĞ Saim, Medeni Yargılama Hukuku, C.I-II, Yaylacık Matbaası, İstanbul 1997.
WAINCYMER Jeff, Procedure and Evidence in International Arbitration, Kluwer Law International, The Hague 2012.
YEĞENGİL Rasih, Tahkim, İstanbul 1974.