İDÂRÎ YARGILAMA USÛLÜNDE DÂVÂ AÇMA SÜRESİNE İLİŞKİN GÜNCEL KARARLAR ÜZERİNE BÂZI MÜLÂHAZALAR

Anayasanın 36. maddesinde hak arama hürriyeti düzenlenmektedir. Hak arama hürriyetinin birinci unsuru mahkemeye erişim hakkı yani dâvâ hakkıdır. Dâvâ açma süresi, hak arama hürriyetine getirilen esaslı bir sınırlamadır. Anayasanın 13. maddesi gereği bu sınırlamanın kânunla yapılması gerekmektedir. Dâvâ açma süresinin belirlenmesi konusunda Anayasanın 125 ve 142. maddesi hükmü uyarınca yasama organının takdir yetkisi vardır. Yasama organı bu takdir yetkisini demokratik bir toplum düzeninin gerekleriyle uyumlu meşrû bir amaca dayanması, getirilen düzenleme ile ulaşılmak istenen amaç arasında mâkul bir dengenin bulunması şartına bağlı olarak kullanabilir. Dâvâ açma süresinin tespitinde Anayasanın 125. maddesi ile 40/2. maddesi hükümleri birlikte değerlendirilmek durumundadır. Bu durumda idâre işleminde özel dâvâ açma süresini bildirmemiş ise, genel dâvâ açma süresi işletilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Hak arama hürriyeti, dâvâ açma süresi, dâvâ açma süresinin hukûkî mâhiyeti

SOME REMARKS ON CURRENT DECISIONS REGARDING THE PERIOD OF LEGAL ACTION IN ADMINISTRATIVE TRIAL PROCEDURE

Freedom of seeking rights is regulated in Article 36 of the Constitution. The first element of the freedom of claim is the right of access to the court, that is, the right to litigate. The duration of litigation is a fundamental limitation on the right to seek justice. According to Article 13 of the Constitution, this limitation must be made by law. Pursuant to the provisions of Articles 125 and 142 of the Constitution, the legislature has discretion in determining the duration of filing a lawsuit. The legislature can use this discretion on the condition that it is based on a legitimate aim compatible with the requirements of a democratic social order, and that there is a reasonable balance between the regulation introduced and the aim to be achieved. In determining the duration of filing a lawsuit, the provisions of Article 125 and Article 40/2 of the Constitution should be evaluated together. In this case, if the administration has not declared the period for filing a special lawsuit, the general period for filing a lawsuit will be applied.

Keywords:

Freedom of claim, litigation time, legal nature of the litigation period,

PDF

___

Akbulut E, “İdari İşlemlerde Kânun Yolu ve Süresini Gösterme Yükümlülüğünün Yargısal Denetime Etkisi”, TBB Dergisi, 81, 2009, s.1-21.
Akıllıoğlu T, Karar Notu, AİD, 20(4), s. 194.
Akyılmaz B/Sezginer M/Kaya C, İdari Yargılama Hukuku, Savaş Yayınevi, 2018.
Ayanoğlu T, Bireysel İdari İşlemlere Karşı Dâvâ Açma Süresinin Başlangıcı, Onikilevha Yayınevi, 2017.
Çağlayan R, İdârî Yargılama Hukûku, 13.Baskı, Seçkin Yayınevi, 2021.
Çırakman E, "İdari Dâvâlarda Süre", İdare Hukuku ve İdari Yargı ile İlgili İncelemeler I, Danıştay Yayınları, 1976.
Doğan M, Doğan Büyük Türkçe Sözlük, Vadi Yayınları, 2001.
Duran L, “İdari Kazâda Dâvâ Açma Müddeti-İdari Müruru Müddet”, İÜHFM, 11(1-2), 1944, s.238-263.
Eroğlu Durkal M, İdari Makamların Sükutu, Seçkin Yayınevi, 2019.
Gözübüyük A. Ş, Yönetsel Yargı, 13.Baskı, Turhan Kitapevi, 1999.
Gözübüyük A. Ş /Tan T, İdare Hukuku C.2 İdari Yargılama Hukuku, Turhan Kitapevi, 1999.
Gündüz F. E, “Mücbir Sebebin İdari Dâvâ Açma Süresine Etkisi”, AHBVÜHFD, 23(2), 2019, s.237-266.
Kaplan G, İdari Yargıda Dâvâ Açma Süreleri, Turhan Kitapevi, 2001.
Kaya C, “İdari Yargılama Usulü Kânunu’nun 10. Maddesi Uyarınca İdareye Yapılan Her Yeni Müracaatın Dâvâ Açma Süresini Canlandırması”, İÜHFM, 68(1-2), 2010, s. 61- 76.
Kuru B, İcra ve İflâs Hukukunda Müddetler (Süreler), Prof. Dr. Hüseyin Cahit Oğuzoğlu’na Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1972.
Onar S. S, İdare Hukukunun Umumi Esasları V.III, İsmail Akgün Hak Kitabevi, 1966.
Öngören G, Türk Hukukunda İdari Dâvâ Açma Süreleri, Kazancı Kitap Ticaret A.Ş., 1990.