3213 SAYILI MADEN KANUNU UYARINCA MADEN HUKUKUNDA KAMULAŞTIRMA USULÜ

Madenler, fiziki koşullar sebebiyle bulundukları arazide üretilmek zorundadır. İşletme aşamasında, ruhsat alanında gerekli bina ve tesisler inşa edilerek işletme faaliyetlerine başlanacaktır. Ancak ruhsat alanının özel hukuk kişisinin mülkiyetinde olması halinde, ruhsat sahibine söz konusu taşınmaz üzerinde tasarrufta bulunma imkânının sağlanması gerekmektedir. Bu kapsamda Maden Kanunu’nda ruhsat sahibi lehine özel hukuk kişisine ait taşınmaz üzerinde irtifak ve/veya intifa hakkı tesis edilebileceği veya taşınmazın kamulaştırılabileceği ifade edilmiştir. Ruhsat alanının kamulaştırılması, idarenin taşınmaz malı cebren elde etmesi dolayısıyla mülkiyet hakkının özüne dokunan bir uygulamadır. Dolayısıyla, kamulaştırma işleminin maden hukukuna özgü yönlerinin ortaya konulması bir gerekliliktir. Bu makale kapsamında öncelikle kamulaştırma kurumuna ilişkin temel noktalara değinilecektir. Sonrasında ise kamulaştırmaya ilişkin Maden Kanunu’nun 46. maddesinde yer alan ayrıksı düzenlemeler ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Maden Hukuku, Kamulaştırma, Maden İşletme Ruhsatı, kamu yararı, geri alma hakkı

THE EXPROPRIATION PROCEDURE IN MINING LAW ACCORDING TO THE MINING LAW NUMBER 3213

Minerals, because of physical conditions, must be produced in the land where they are located. In the operation phase, the necessary buildings and facilities will be built in the license area and operational activities will begin. However, if the license area is the property of the private person, the licensee must be given the opportunity to work on the real estate. In this context, it is stated in the Mining Law that right of easement and/or right of usufruct can be established on the real estate of the private person in favor of the licensee or that the real estate can be expropriated. The expropriation of the license area is an application that touches the essence of the right of property. Because the administration obtains real estate by force. Therefore, it is a necessity to reveal the expropriation process in the Mining Law. In this article, firstly, the outlines of the expropriation will be addressed. Subsequently, the especial regulations in Article 46 of the Mining Law on expropriation will be discussed.

Keywords:

Mining Law, Expropriation, Mining License, Public Interest, Right to Restitution.,

PDF

___

AKYILMAZ, Bahtiyar/ SEZGİNER, Murat/ KAYA, Cemil: Türk İdare Hukuku, Yenilenmiş 9. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2018.
ARTUKMAÇ, Sadık: Kamulaştırma Hukuku, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1977.
ATAY, Ender Ethem: İdare Hukuku, 6. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2018.
AZRAK, Ali Ülkü: “Türkiye’de Madenlerin Hukuki Rejimi Üzerine Düşünceler”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, 1980, s. 3-9.
BÜYÜKTAVŞAN, Muhammed Taha: Kamulaştırmada Malikin Hakları ve Yükümlülükleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2012.
ÇAĞATAY, S. Seda/ ALİEFENDİOĞLU, Yeşim: “Metal Madencilik Faaliyetleri Arazi Edinim Süreci: Erzincan İli İliç İlçesi, Çöpler Altın Madeni”, Social Sciences Research Journal, Volume 8, Issue 1, March 2019, s. 223-241.
ÇAĞLAYAN, Ramazan: “Kamulaştırma İşleminin İptali ve Mülkiyetin Âkibeti”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 69, Sayı 1-2, Aralık 2011, s. 453-466.
ÇAKMAK, Naci Münci: İdare Hukukunda Kuramsal Olarak Kamu Yararı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
ÇANGA, Halit Erol: 5177 Sayılı Açıklamalı Maden Kanunu ve Yönetmelikleri, Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı Yayınları, İstanbul, 2005.
ÇEVİKÇELİK, Muradiye: Türk İdare Hukukunda Maden İşletme ve Rödovans Sözleşmeleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
ÇİTİL, Bünyamin: Tüm Yönleriyle Maden Hukuku (Cumhurbaşkanlığı Sistemi KHK ve Kararnameleri Işığında), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
DURAN, Lütfi: Türkiye İdaresinin Sorumluluğu Sorumluluğun Temeli ve Sebepleri Sorumluluğa Yol Açan Olgular, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No: 138, Sevinç Matbaası, Ankara, 1974.
DÜREN, Akın: Devletin Mülkiyete El Atmasından Doğan Tazmin Yükümlülüğü, Sevinç Matbaası, Ankara, 1977.
ERDOĞAN, Kemal: Rödövans Sözleşmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü: Maden Terimleri Sözlüğü http://www.etimaden.gov.tr/maden-terimleri-sozlugu/m-harfi-ile-baslayanlar#, Erişim Tarihi: 25.08.2019.
FINDIKLIGİL, Yavuz: Maden Hukuku, İstanbul Teknik Üniversite Matbaası, İstanbul, 1966.
GÖĞER, Erdoğan: Maden Hukuku, Sevinç Matbaası, Ankara, 1979.
GÖVEN, Yusuf: “Kamulaştırma İşlemlerinde “Kamu Yararı””, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 1, Ocak 1999, s. 247-262.
GÖZLER, Kemal: İdare Hukuku Dersleri, Güncellenmiş 21. Baskı, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2019.
GÜLAN, Aydın: Kamu Hizmeti ve Görülüş Usulleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1987.
GÜLAN, Aydın: Kamu Mallarından Yararlanma Usullerinin Tabi Olduğu Hukuki Rejim, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 1999.
GÜLAN, Aydın: Maden İdare Hukukumuzun Ana İlkeleri ve Temel Müesseseleri Mevzuat ve Yargı kararları Işığında Eleştirel Bir Yaklaşım Denemesi, Lamure, İstanbul, 2008.
GÜNAY, Ömer: Maden Hukuku Kavramlar- İlkeler- Tanımlar (Güncel Danıştay Kararlarıyla), Güncellenmiş İkinci Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Nisan 2017.
GÜNDAY, Metin: İdare Hukuku, 11. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara, 2017.
İNCEOĞLU, Sibel: “Anayasa ve Kanunlarda Kamulaştırmanın Düzenlenişi”, Argumentum, Cilt l, Sayı 5, Aralık 1990, s. 70-76.
KALABALIK, Halil: “Genel İdari Usül Kanunu Bulunmayan Ülkemizde Kanunla Usüle Bağlanmış Bir İşlem: Kamulaştırma Üzerine Bir İnceleme”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, 1998, s. 299-346.
KARAHANOĞULLARI, Onur: Kamu Hizmeti (Kavram ve Hukuksal Rejim), 3. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2015.
KAYA, Cemil: “Kiracıların Sübjektif Dava Ehliyeti Konusunda Danıştay Kararlarının Değerlendirilmesi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 69, Sayı 1-2, 2011, s. 335-347.
KAYA, Cemil: Kararlarından Hareketle Kamu Yararı Kavramına Danıştay’ın Bakışı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2011.
KIRATLI, Metin: “İdarenin Bayındırlık Hizmetleri”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt XXVII, Sayı 4, Aralık 1972, s.53-81.
KIRBAŞ, Sadık: Devlet Malları, İkinci Baskı, Adım Yayıncılık, Ankara, 1988.
KIZIL (Erkelli), Neşe: “Kamulaştırma Fenomeni”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Prof. Dr. Lütfi Duran’a Armağan Özel Sayısı, Cilt 9, Sayı 1-3, 1988, s. 209-216.
KUTLU GÜRSEL, Meltem: “Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Kamulaştırma ve Ruhsat(İzin) Verme Yetkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Özel Sayı, 2017, s. 999- 1018.
KUTLU, Meltem: İdari Bir İşlem Olarak Kamulaştırma ve İptal Davası, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları, No: 24, Ankara, 1992.
ONAR, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumî Esasları, Cilt II, 3. Bası, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1966.
ONAR, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumî Esasları, Cilt III, 3. Bası, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1966.
ÖZDAMAR, Demet: “Maden Hakkı ve Maden İrtifakı”, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını: Prof. Dr. Mahmut Tevfik BİRSEL’e Armağan, 2001, s. 319-335.
ÖZTOPRAK, Sezin: (6592 Sayılı Kanun İle Yapılan Değişikliklerle) Kömür Ocaklarının Özel Hukuk Kişileri Tarafından İşletilmesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2015.
ÖZYÖRÜK, Mukbil: Kamulaştırma Hukuku, Günay Matbaacılık, Ankara, 1948.
SOLMAZ, Eren: Kamulaştırma Hukukunda Malikin Geri Alma Hakkı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
SÖYLER, İlhami: “Kamu Malları Teorisi Açısından Devletin Hüküm ve Tasarrufundaki Yerler”, Sayıştay Dergisi, Sayı 83, 2011, s. 57-68.
ŞAHİN, Cenk: “Kamulaştırma”, İl Han Özay, Günışığında Yönetim İçinde, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017.
ŞİMŞEK, Suat: “Kamu Mallarının Özel Mülkiyete Konu Olmaması İlkesinin Mülkiyet Hukukuna Yansımaları”, Sayıştay Dergisi, Sayı 92, 2014, s. 93-115.
TANRIVERMİŞ, Harun: “Madencilik Faaliyetlerinde Arazi Edinimi, kamulaştırma ve Değerleme Üzerine”, Madencilik Türkiye Dergisi, Sayı 75, 2018, s. 156-166.
TELLİ, Serap: İdare Hukuku ve Uluslararası Hukuk Açısından Madenler, S Yayınları, Ankara, 1989.
TEZCAN, Murat: “Kamulaştırma Yoluyla Mülkiyet Transferi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 108, 2013, s. 377-382.
TOPALOĞLU, Mustafa: Maden Hukuku, Karahan Kitabevi, Adana, 2011.
TOPALOĞLU, Mustafa: “Yeni Yasal Düzenleme ve Maden İrtifakları”, Türkiye Madenciler Derneği Sektörden Haberler Bülteni, Sayı 58, 2015, s. 76-80.
TÜRK, Hikmet Sami: “Devletçe İşletilecek Madenler Hakkında Kanun Üzerinde Açıklamalar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 36, Sayı 1-4, Ocak 1979, s.83-119.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM): Madencilik Sektöründeki Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu, https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss544.pdf (Erişim tarihi: 10.09.2019).
ULUSAN, İlhan: “Alman Kamu Hukukunda Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 43, S. 1-4, 1977, s. 101-130.
YILDIRIM, Turan: “Kamulaştırmadan Vazgeçme”, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, Sayı 101, 2013, s. 7-23.
YILDIZ, Taşkın Deniz: “Türk Maden Mevzuatı Evriminde Madenlerin Mülkiyeti ve Rejimi”, 22rd International Mining Congress & Exhibition of Turkey, 16-19 Nisan 2019, Antalya, s. 1959-1980.
ZEVKLİLER, Aydın: “Kamulaştırma, Satımın Özel Bir Çeşidi Midir?”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları: Prof. Dr. Osman Fazıl Berki’ye Armağan, No: 411, Ankara, 1977, s. 935-958.