2007 Anayasa Değişikliğinin Doğurduğu Tereddütler ve Çözüm Yolları

2007 yılında 5678 sayılı kanunla 1982 Anayasası’nın beş maddesi değiştirilmiş ve iki geçici madde ilave edilmiştir. Bu anayasa değişikliği paketi yedi maddelik bir paket olmasına rağmen, neredeyse madde sayısından daha fazla sayıda tereddüdü ve problemi beraberinde getirmiştir. Anayasa değişikliği gibi bir faaliyetin gerçekleştirilmesinde, son derece büyük titizlik ve hassasiyet gösterilmesi gerekir. Ancak, anılan Anayasa değişikliği paketindeki problem ve tereddütler, bu titizlik ve hassasiyetin gösterilmediğini ortaya koymaktadır. “TBMM 23. Dönem Milletvekillerinin görev süresi 4 yıl mı olacak? 5 yıl mı olacak? 11. Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıl mı olacak? 7 yıl mı olacak?” sorusunun cevabı için kazanılmış hak kavramının göz önünde bulundurulması gerekir. Bu durumda 23. Dönem Milletvekillerinin 5 yıl, 11. Cumhurbaşkanının 7 yıl görev yapacağını kabul etmek gerekir. Artık denilebilir ki 5678 sayılı yasa ile yapılan Anayasa değişikliği Türkiye’de yarı-başkanlık hükümeti sistemini getirmiştir. Ayrıca belirtmeliyiz ki ülkemizde bu anayasa değişikliği öncesi de bir problem olarak görülen ve üzerinde sık sık durulan Cumhurbaşkanı-hükümet çatışmasının nasıl aşılacağı belirsizdir.

In 2007, 1982 Constitution was amended by Law No. 5678. By this constitutional amendment, Ş ve articles of 1982 Constitution were amended, and two temporary articles were added to 1982 Constitution. Although this constitutional amendment package consists of seven articles, it has brought more doubts and problems than the number of the articles. An activity like a constitutional amendment requires ultimate accuracy and precision. However, the hesitations and problems referred to the constitutional amendment package have shown that accuracy and precision was not acted. “Shall Turkish Parliaments 23. Term Deputies ofŞ ciate for 4 yeared period or 5 yeared period? Will 11. President of Republic of Turkey ofŞ ciate for 5 yeared period or 7 yeared period?” To answer these questions, the concept of acquired rights must be taken into consideration. Under these circumstances, it must be accepted that Turkish Parliaments 23. Term Deputies will ofŞ ciate for 5 yeared period and 11. President of Republic of Turkey will ofŞ ciate for 7 yeared period. From now on, it can be said that the amendment of 1982 Constitution by Law No. 5678 has brought the semi-presidential government system for Turkey. Moreover, it is unclear how the confl ict between the President and the Government which was seen as a problem and often emphasised can be overcome

___

  • AKYILMAZ, Bahtiyar: İdare Hukuku, Sayram Yayınları, Konya, 2003.
  • ALDIKAÇTI, Orhan: Modern Demokrasilerde ve Türkiye’de Devlet Baş kanlığı, Doçentlik Tezi, İstanbul, 1960.
  • ATAR, Yavuz : “Türk Anayasal Sisteminde Cumhurbaşkanının Seçimi, Görev Süresi, Yetkileri ve Parlamenter Sistem Gerekle- ri Doğrultusunda Değişiklik Önerileri”, Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Hukuku 1. Sempozyumu, Ankara, 2003.
  • ATAY, E. Ethem : İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006.
  • ATAY, E. Ethem : “İnsan Haklarının Gerçekleştirilme Şartı Olarak Hukuk Devleti”, Polis Dergisi, S.36.
  • BALTA, Tahsin Bekir : Türkiye’de Yürütme Kudreti, Ankara Üniversitesi Si- yasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1960.
  • BATUM, Süheyl :“Siyasal Rejim Türleri ve Türkiye’de Siyasal Sistemin Geleceği”, Türkiye’de Siyasi Yapılanma ve Temel Siyasi Sorunlar Sempozyumu, Ankara: 2000.
  • ELGIE, Robert : “The ClassiŞ cation of Democratic Regime Types: Con- ceptual Ambiguity and Contestable Assumptions”, Euro- pean Journal of Political Research, Vol. 33., (1998).
  • ERDOĞAN,Mustafa : Anayasacılık Parlamentarizm Silahlı Kuvvetler, Siya- sal Kitabevi, Ankara, 1993.
  • EROĞUL, Cem (2007) :“2007 Cumhurbaşkanı Seçimi Bunalımından Çıka- rılabilecek Dersler”, Prof.Dr. Yavuz Sabuncu’ya Arma- ğan, AÜSBF Dergisi, Temmuz-Eylül 2007.
  • EROĞUL, Cem (2007a) : “Hukuka ve Demokrasiye Aykırı Halkoylaması”, Cumhuriyet, 19 Ekim 2007.
  • GÖZLER, Kemal : Türk Anayasa Hukuku, Bursa: Ekin Kitabevi, 2000.
  • GÖZTEPE, Ece :“Muhakeme Etmek ya da Karar Vermek: Anayasa Mahkemesi’nin 367 Kararı İçin Kavramsal Bir Çerçeve Denemesi, Prof.Dr. Ergun Özbudun’a Armağan, Cilt II, Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2008.
  • GÖZÜBÜYÜK, Şeref-TAN, Turgut: İdare Hukuku, C.I., Genel Esaslar, Turhan Kitabevi, Ankara, 2001.
  • GÖZÜBÜYÜK, Şeref : Anayasa Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 1998.
  • GÜRAN, Sait : “İdari İşlem”, Prof. Dr. Hayri DOMANİÇ’e 80. Yaş Günü Armağanı, İstanbul, 2001.
  • HOWARTH, David-VAROUXAKIS, Georgias: Contemporary France: An Introduction to French Politics and Sociaty, Oxford Uni- versity Press, London, 2003.
  • KERSE, Ahmet : Türkiye’de 1961 Anayasasına Göre Cumhurbaşkanı, Ya- yınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1973.
  • KORTMANN, Constantijn A. J.- BRANDHOF, J. C. E, Van den – PRAKKE, Lukas – BRANDHOF, Hans van den: Constitutional Law of 15 EU Member States, Kluwer, 2004.
  • KUZU, Burhan : “Neden Başkanlık Hükümeti”, Türkiye’de Siyasi Yapı- lanma ve Temel Siyasi Sorunlar Sempozyumu, Ankara, 2000.
  • OĞURLU Yücel : İdare Hukukunda Kazanılmış Haklara Saygı ve Haklı Beklentiler Sorunu, Seçkin Yayınları, Ankara, 2003.
  • ONAR, Erdal (2008):“1982 Anayasasının 2007 Yılında 5678 Sayılı Kanunla Değiştirilmesi Süreci Üzerine Düşünceler”, Prof.Dr. Er- gun Özbudun’a Armağan, Cilt II, Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2008.
  • ONAR, Erdal (2005) : “Türkiye’nin Başkanlık veya Yarı-Başkanlık Sistemine Geçmesi Düşünülmeli midir?”, İçinde: Başkanlık Sistemi, Türkiye Barolar Birliği Yayını, Ankara, 2005.
  • ÖZBUDUN,Ergun : Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 1998.
  • ÖZER, Attila (2002): Türklerde Devlet Anlayışı ve Demokratik Rejim, Ankara, 2002.
  • ÖZER, Attila (1998): Başkanlık Hükümeti Sistemi ve Bu sistemin Türkiye Açısından Uygulanabilirliği Ankara: 1998.
  • ÖZER, Attila (1996): Gerekçeli ve 1961 Anayasası ile mukayeseli 1982 Ana- yasası, Ankara, 1996.
  • ÖZTÜRK, Kemal N. : “Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Geleneği”, AİD, C.25., S.1., Mart 1992.
  • SELÇUK, Sami :“Ardışık Hukuk Yanılgılarının Tarihe Not Düşen Örneği: AYM’nin 367 Kararı”, Prof.Dr. Ergun Özbudun’a Arma- ğan, Cilt II, Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2008
  • SIAROFF, Alan : “Comparative Presidencies: The Inadequacy of the Presi- dential, Semi-Presidential and Parliamentary Distinction”, Eurepean Journal of Political Research, Vol. 42., Issue 3., Mayıs 2003.
  • SULEIMAN, N. Ezra : “Presidentialism and Political Stability in France”, LINZ, Juan J-VALENZUELA, Arturo eds., in: The Failu- re of Presidential Democracy: Comparative Perspectives, Vol.1 (Baltimore and London: The John Hopkins Univer- sity Pres, 1994).
  • TUNÇ, Hasan – BİLİR, Faruk - YAVUZ, Bülent: Türk Anayasa Hukuku, Asil Yayınevi, Ankara, 2009.
  • TURHAN, Mehmet (1992) : “Parliamentarism or Presidentialism? Constituti- onal Chois For Turkey”, AÜSBFD., C.47., S.1-4., Ankara 1992.
  • TURHAN, Mehmet(1989) : Hükümet Sistemleri ve 1982 Anayasası, Diyar- bakır 1989.
  • ULUŞAHİN, Nur : İki Başlı Yürütme Yapılanması, Yetkin Yayınları, Ankara, 2007.
  • ÜSKÜL, Zafer : Türkiye’nin Anayasa Sorunu, İstanbul, 1991.
  • YILDIRIM, Turan : İdari Yargı, Beta Yayınları, Ankara, 2008.